phamcongkhai1249@gmail.comPhần 1: Kỹ thuật chăm sóc bưởi Diễn thời kỳ sau thu hoạch
Trước thu hoạch 15-20 ngày bà con cần quan sát vườn bưởi nếu thấy bưởi diễn có khả năng phát sinh, phát triển lộc đông cộng thêm thời tiết ấm nóng kéo dài bà con cần chủ động thực hiện các biện pháp kỹ thuật hãm lộc đông. Nếu lộc phát triển sớm ngay từ khi cây đang mang quả sẽ ảnh hưởng đến chất lượng quả (quả khô, nhạt, thịt quả ít nước, quả nhẹ). Trong trường hợp bưởi Diễn chưa có dấu hiệu phát triển lộc đông thì chúng ta có thể để đến thời điểm sau thu hoạch mới thực hiện các biện pháp hãm lộc đông, đưa cây vào trạng thái ngủ nghỉ.
Cành thu phải đạt trạng thái ngủ nghỉ như trên hình ảnh: lá đạt độ tuổi thành thục, đỉnh sinh trưởng không phát triển mầm dinh dưỡng
Các biện pháp kỹ thuật chăm sóc sau thu hoạch:
Việc thứ nhất: Thực hiện ngay các biện pháp cắt tỉa, tạo cho tán thông thoáng, hạn chế tán đan xen lẫn nhau, loại bỏ cành tăm, cành vượt, cành không đạt tiêu chuẩn cành mẹ. Trong quá trình cắt tỉa chọn lọc và để lại những cành thu thành thục(cành ngủ), cành lợi tán, cắt tỉa theo hướng tán mở ở đỉnh sao cho diện tích tiếp xúc ánh sáng vào trong tán là lớn nhất, nên hạ thấp độ cao, không nên để tán quá cao, gây khó khăn trong việc chăm sóc và thu hái.
Việc thứ hai: Sau khi cắt tỉa tán, bà con nên kiểm tra các phần thân gốc cây xem có bệnh xì gôm, chảy nhựa mủ không nếu có cần phải xử lý ngay bằng chế phẩm nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua. Tham khảo cách trị bệnh xì gôm chảy mủ tại link sau:
Bước tiếp theo là sử dụng nước vôi quét trực tiếp phần gốc cây với độ cao khoảng 80-100cm, với mục đích hạn chế quá trình phát sinh, phát triển của sâu đục thân (xén tóc thường đẻ trứng ở phần gốc thân bưởi). Chú ý làm sạch cỏ dại dưới tán, hạn chế sâu bệnh trú ngụ.
Làm sạch cỏ dại dưới tán, quét vôi dưới gốc thân bưởi
Việc thứ ba: thực hiện các biện pháp hãm lộc đông đưa cây vào ngủ nghỉ. Thông thường sau thu hoạch để tạo điều kiện cho cây phân hóa mầm hoa thuận lợi, đúng thời điểm bà con cần cho lộc thu (cành mẹ) ngủ nghỉ, không để chúng phát lộc, nếu lộc thu phát triển tiếp cấp lộc đông thì bị mất hoa 1(đối với bưởi diễn hoa 1 là rất quan trọng, hoa 2-3 không có ý nghĩa kinh tế). Các biện pháp hãm lộc đông:
+ Chặt rễ xung quanh tán. Sau khi sử lý rễ bà con nên sử dụng chế phẩm nano bạc đồng plus kết hợp với nano đồng oxyclorua phun trực tiếp vào rễ (ngăn ngừa bệnh do nấm khuẩn gây hại rễ).
+ Phun các chế phẩm ức chế và kìm hãm lộc đông qua lá.
+ Khoanh vỏ thân cành (hạn chế sử dụng biện pháp này).
Tham khảo link sau để hiểu rõ hơn các biện pháp hãm lộc đông:
Sau khi cuốc rễ, chặt rễ bà con không tưới nước, để đất khô ải (xiết nước), hạn chế sinh trưởng của bộ rễ, các cành lộc thu sẽ ngừng sinh trưởng và ngủ nghỉ. Trong quá trình xử lý bộ rễ bà con kết hợp kiểm tra bộ rễ đặc biệt là rễ tôm xem có bị tuyến trùng hại rễ hay không, nếu có cần biện pháp trị bệnh triệt để(bộ rễ mà bị bệnh sẽ ảnh hưởng đến khả năng giữ quả và nuôi quả sau này).
Một số cách hãm lộc đông cho bưởi diễn
Thời gian ngủ nghỉ của lộc thu (cành mẹ) vào khoảng 3 - 5 tuần (tùy điều kiện thời tiết khí hậu). Thời gian ngủ nghỉ để cây tích lũy dinh dưỡng, phục hồi sức sinh trưởng. Do đó tùy điều kiện thời tiết và sức sinh trưởng mỗi cây sau khi cuốc rễ bà con phơi đất xung quanh rễ khoảng 2-3 tuần sau đó mới tiến hành bón phân. Lượng phân bón này là để thúc mầm hoa và nuôi quả non sau này.
Lượng phân bón và cách bón như sau:
+ Phân hữu cơ hoai mục: 20-50kg (tùy tuổi cây và sản lượng quả mỗi cây vụ trước).
+ Phân lân Super (lân đơn): 1 – 2,5kg (tùy tuổi cây và đường kính tán).
+ Đậu tương nghiền: 1-3kg (tùy điều kiện đầu tư, thâm canh).
+ Bón thêm tro bếp, phân silic (0,5-1kg) nếu có điều kiện: Silic giúp bộ rễ tăng cường sức đề kháng, nâng cao sức chống chịu với các điều kiện bất thuận từ tự nhiên môi trường, hạn chế tuyến trùng gây hại bộ rễ. Nếu không có phân silic qua gốc dạng bột bà con có thể dùng phân silic dạng nước tưới vào thời điểm phân hóa mầm hoa (chế phẩm Super Silic nano cung cấp silic dễ tiêu cho cây).
Cách bón phân: Hỗn hợp phân trộn đều với đất bón xung quanh gốc cây, theo hình chiếu tán của cây. Sau khi bón phân bà con nên phun phòng trị sâu bệnh cho bưởi.
Lưu ý khi chăm sóc bưởi diễn: Trong quá trình chăm sóc dinh dưỡng cho bưởi nên bón phân đúng thời điểm, đủ lượng, cân đối, bón theo nhu cầu dinh dưỡng của cây, không để cây sinh trưởng quá khỏe hoặc quá yếu. Nếu cây yếu khi phát lộc sớm chúng sẽ ra hoa sớm trước lập xuân khoảng 25-35 ngày, cây quá khỏe sẽ dẫn đến hiện tượng phát lộc đông. Tất cả những chồi hoa phát triển trước lập xuân bà con nên loại bỏ sớm (hoa này không có ý nghĩa kinh tế).
Phần hai: Chăm sóc bưởi diễn thời kỳ phân hóa mầm hoa, ra hoa đậu quả non(chống rụng quả non cho bưởi)
Khi cây ngủ nghỉ đủ thời gian, tích lũy đủ lượng dinh dưỡng cần thiết chúng sẽ thay đổi về chất bằng cách phát triển mầm hoa. Khi mầm hoa vừa phân hóa (nhú mầm xanh) bà con bổ sung nước tưới cho bộ rễ, 3-5 ngày tưới ẩm nhẹ 1 lần tùy điều kiện thời tiết. Để tăng cường sức đề kháng cho bộ rễ bà con nên tưới phân silic nano pha loãng kết hợp chế phẩm phân bón lá NANO AKH SUPER. Dùng 10-15ml chế phẩm NANO AKH SUPER pha với 10-15 lít nước phun đều 2 mặt lá, định kỳ 7 ngày/lần để nuôi dưỡng mầm hoa, phát triển mầm hoa hoàn thiện.
Lưu ý: Thời kỳ này bà con phun phòng và trị sâu bệnh(rệp, nhện, nấm khuẩn gây bệnh). Nếu không quản lý sâu bệnh tốt chúng sẽ phá hoại mầm hoa, làm lộc hoa xoăn lại, kém phát triển.
Chăm sóc bưởi diễn thời kỳ ra hoa – đậu quả non: Thời kỳ ra hoa rộ và đậu quả non kéo dài 2-3 tuần, thời kỳ này rất quan trọng nếu không có các biện pháp kỹ thuật chăm sóc phù hợp thì hoa - quả non dễ bị rụng hàng loạt (mất 80-100% hoa 1). Thời kỳ ra hoa đậu quả non thường trùng với thời điểm mưa nhiều, ẩm độ cao kéo dài làm thối hỏng hạt phấn, cánh hoa bị thối nhũn. Sau khi tắt hoa cây thường có phản ứng rụng quả sinh lý do đó quả non thường bị rụng trơ cuống.
Các biện pháp chăm sóc cụ thể:
+ Thời kỳ phát triển mầm hoa: Dùng chế phẩm phân bón Nano super AKH phun qua lá 2 lần, mỗi lần cách nhau 1 lần. Chế phẩm NANO AKH SUPER giúp mầm hoa phát triển cân đối, hoa to, giàu dinh dưỡng, chức năng sinh lý của hoa được cải thiện, chống chịu tốt với các điều kiện bất lợi của tự nhiên môi trường.
+ Thời kỳ Hoa nở rộ - thụ phấn - đậu quả non: Thời kỳ này điều kiện thời tiết rất phức tạp và bất lợi cho hoa bưởi thụ phấn như: trời âm u thiếu ánh sáng, mưa nhiều, ẩm cao. Các điều kiện này làm cản trở thụ phấn, giảm quang hợp của cây, tỷ lệ nuôi quả kém, bỏ quả cao…do đó bà con cần phun hỗn hợp các loại chế phẩm sau:
Dùng 20ml chế phẩm nano canxi cacbonat + 20ml chế phẩm nano canxi + 40ml chế phẩm NANO SUPER AKH pha với bình 10-15 lít nước phun đều 2 mặt lá, định kỳ 7 ngày phun 1 lần. Nếu có mưa, thời tiết âm u, sương mù, thiếu ánh sáng bà con tăng hàm lượng chế phẩm Nano Canxi cacbonat, 3 – 5 ngày/lần.
Công dụng của chế phẩm nano canxi cacbonat: chống mưa acid hại hoa và quả non, nano canxi giúp hạn chế hình thành tầng rời, ngăn chặn và chống rụng hoa và quả non (do nano canxi giúp cây hấp thụ Canxi tốt, cuống dai hơn, giảm rụng quả non). Chế phẩm Shellac suger có đầy đủ các thành phần nano canxi cacbonat và nano canxi.
Biện pháp phòng chống tác hại của mưa axít:
Trong nước mưa thường có hàm lượng axít nhất định (H+). Chính hàm lượng axít dù nhỏ này (tích tiểu thành đại) làm cho nhóm tế bào vỏ quả bị axít hóa (cháy quả) từ đó quả không thể phát triển tiếp được (đứng quả), sau một thời gian ngắn chúng cũng sẽ bị rụng.
Ngoài ra lượng axít trong mưa cũng làm cho Canxi trong tế bào tầng rời giảm mạnh (chúng bị hòa tan, bị di chuyển thành những ion linh động). Mà Canxi là một nguyên tố dinh dưỡng trung lượng quan trọng cần bổ sung và không thể thiếu ở thời kỳ ra hoa đậu quả đối với bất kỳ cây ăn quả thân gỗ nào. Canxi được xem là một chất keo “xi măng” liên kết chặt chẽ các tế bào tầng rời khiến chúng trở lên bền vững hơn. Do vậy ở thời kỳ phân hóa mầm hoa đến hoa rộ, đậu quả non các nhà vườn cần phải chú ý bổ sung hàm lượng Canxi dễ tiêu kết hợp với các yếu tố vi lượng khác sao cho cân đối phù hợp. Đa số các dạng canxi hiện nay trên thị trường được bán dưới dạng phân bón lá có hỗn hợp với một số thành phần trung, vi lượng khác tuy nhiên các dạng canxi này hầu hết tồn tại dưới dạng ion (Ca2+), khi phun qua lá các ion Ca2+ này thường bị khử thành các hợp chất không tan (cây khó hấp thu) hoặc bị các axít yếu như axít H2CO3 làm kết tủa ở dạng không tan, khó hấp thu (dạng bất động). Chính vì vậy nhiều bà con trong quá trình chăm sóc cây ăn quả vẫn bổ sung Canxi nhưng lại không đạt được hiệu quả cao, quả non vẫn rụng, vẫn hình thành tầng rời. Do đó khi bổ sung Canxi cho cây nhất là giai đoạn ra hoa, đậu quả các nhà vườn nên bổ sung các dạng dễ hấp thu, các dạng có tính chất giải phóng Canxi (Ca2+) liên tục ở mọi điều kiện cho dù là điều kiện thời tiết không thuận lợi như thế mới bổ sung kịp thời Canxi cho cây, giúp cây vượt qua được các điều kiện. Dạng canxi nano này vừa bổ sung canxi dễ tiêu, vừa có khả năng trung hòa mưa acid làm giảm hiện tượng acid hóa gây hại hoa và quả non. Nano – canxi cacbonate có hoạt tính hóa học cao nên dễ phản ứng để trung hòa axit ngay cả ở môi trường axit yếu pH = 5-6. Nano canxi cacbonate sử dụng trong phân bón lá làm tăng hiệu suất của quá trình quang hợp và bổ sung canxi qua bộ lá của cây. Khi ở kích thước nano mét (70nm) các hạt Nano-CaCO3 bám vào kẽ lá và phân hủy trong môi trường khí CO2 (H2CO3) tự nhiên đồng thời giải phóng khí CO2 tăng đến 40% tại kẽ lá tạo ra nguồn nguyên liệu (CO2) dồi dào cho quá trình quang hợp và bổ sung canxi cho cây trồng:
Nano-CaCO3 + H2CO3 = Ca+2 + 2CO2↑ + H2O (phản ứng trung hòa axít)
Ở quá trình trên Canxi (Ca+2 )sinh ra sẽ bổ sung trực tiếp cho cây qua bộ lá giúp cuống hoa, cuống quả trở lên dai và bền vững hơn (chống rụng hoa, quả non), đồng thời khí CO2↑ sinh ra sẽ là nguồn nguyên liệu dồi dào cung cấp cho quá trình quang hợp thúc quả phát triển mạnh.
Ngoài ra để hạn chế nấm khuẩn gây bệnh hại hoa và quả non bà con nên sử dụng chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua phun qua lá, định kỳ 7 ngày/lần. Phun 2-3 lần liên tiếp.
Mời bà con đón đọc bài viết tiếp theo: chăm sóc bưởi diễn thời kỳ nuôi quả, phát triển quả, thúc lộc hè phát triển đồng loạt và tập trung.
LƯU Ý: Mọi hành vi sao chép bài viết trên phải xin phép hoặc dẫn nguồn cụ thể
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả đặc sản
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
