phamcongkhai1249@gmail.comBệnh đốm trắng (đốm nâu) là một loại bệnh nguy hiểm trên thanh long, bệnh hại trên cành và quả gây thiệt hại kinh tế lớn cho nhiều vùng trồng thanh long của bà con. Dựa vào triệu chứng gây hại mà bà con địa phương thường có những tên gọi khác nhau như bệnh nấm tắc kè, bệnh đốm nâu, bệnh đốm trắng (do trong quá trình phát sinh, phát triển biểu hiện của bệnh thường thay đổi liên tục theo từng giai đoạn diễn tiến của bệnh).
Bệnh đốm trắng thanh long do nấm Neoscytalidium dimidiatum gây ra. Loại nấm này có bào tử sinh trưởng khỏe, khả năng lây lan nhanh, chống chịu tốt với nhiều loại thuốc hóa học đặc trị nấm nói chung (có tính kháng thuốc mạnh) do đó hiện nay chưa có một loại thuốc hóa học nào có khả năng đặc trị loại bệnh này (bệnh đốm trắng; đốm nâu).
1.Nguyên nhân gây bệnh
Bệnh đốm trắng thanh long do chủng nấm Neoscytalidium dimidiatum gây ra. Loại nấm này phát triển rất mạnh, nấm ăn sâu vào trong cành, vỏ quả thì hầu như không có thuốc đặc trị, nếu sử dụng biện pháp hóa học truyền thống thì chủ yếu phòng là chính.
2.Điều kiện phát sinh, phát triển của nấm gây bệnh đốm trắng (đốm nâu) hại thanh long
Nấm gây bệnh đốm trắng, đốm nâu thanh long thường phát triển mạnh trong các điều kiện sau:
+ Sức đề kháng, sức chống chịu của nấm Neoscytalidium dimidiatum khá tốt nên chúng có thể phát sinh, phát triển trong những điều kiện thời tiết, điều kiện sinh thái khác nhau tuy nhiên với điều kiện ẩm độ cao, nhiệt độ trung bình từ 22-30oC nấm bệnh phát triển mạnh.
+ Bệnh phát triển mạnh khi kỹ thuật trồng và chăm sóc không phù hợp (từ khâu cắt tỉa, bón phân, làm cỏ…) bệnh thường nhanh chóng phát triển thành dịch, khó kiểm soát.
+ Đất có độ pH thấp hoặc quá cao, đất nghèo hữu cơ, đất tiêu nước kém thường bị nhiễm bệnh nặng, tỷ lệ nhiễm bệnh có thể lên tới 50-80%.
3.Triệu chứng gây hại của bệnh đốm trắng (đốm nâu) thanh long
3.1 Triệu chứng bệnh biểu hiện trên cành: Khi bệnh mới phát sinh vết bệnh thường là những chấm nhỏ (đốm nhỏ) hình tròn màu trắng. Lúc đầu vết bệnh có biểu hiện hơi lõm xuống so với bề mặt xung quanh, gặp điều kiện thuận lợi (ẩm cao) vết bệnh phát triển to dần và có xu hướng phát triển lồi lên (giống như mụn ghẻ nhô lên) có màu vàng gỉ sắt đến nâu. Khi bệnh nặng số lượng vết bệnh tăng lên và chúng liên kết với nhau tạo thành những vết loang sần sùi nhô lên có màu nâu giống như da con tắc kè nên bà con nhiều nơi gọi là nấm tắc kè. Trong thời kỳ phát triển bệnh nếu gặp mưa ẩm vết bệnh có thể bị thối nhũn.
Vết bệnh trên cành lúc đầu là những chấm nhỏ lõm xuống
Khi bệnh đốm trắng phát triển mạnh tạo ra những đốm tròn nâu đến vàng và lan rộng toàn bộ lá
3.2 Triệu chứng bệnh biểu hiện trên quả: Tương như trên cành, các vết bệnh nằm rải rác trên bề mặt quả, vết bệnh là những đốm tròn lồi trên bề mặt quả ảnh hưởng đến chất lượng quả.
Triệu chứng bệnh đốm trắng, đốm nâu trên quả thanh long
4.Biện pháp phòng trị bệnh đốm trăng thanh long
Thực tế hiện nay đa số các vùng trồng Thanh Long bà con vẫn chưa tìm ra thuốc đặc trị bệnh đốm trắng thanh long. Tuy nhiên với thành tựu của công nghệ nano hiện nay đã có giải pháp phòng trị chủ động và hiệu quả cho loại bệnh này.
Các biện pháp kỹ thuật phòng bệnh:
+ Cắt tỉa bỏ cành bị nhiễm bệnh nặng, không có khả năng phục hồi.
+ Bón phân qua gốc cân đối đầy đủ dinh dưỡng đa lượng (N-P-K-S) kết hợp bón phân qua lá, bổ sung các chất dinh dưỡng trung – vi lượng (Ca, Mg, Cu, Z, Si…). Thời kỳ thanh long bị nhiễm bệnh nên ngừng bón phân qua lá. Lưu ý bổ sung phân hữu cơ hoai mục ủ với nấm đối kháng bón cho cây (theo nhu cầu của cây).
+ Định kỳ dọn sạch cỏ dại, tạo thông thoáng cho vườn.
+ Phun phòng định kỳ từ 5-10 ngày/lần các chế phẩm có khả năng tiêu diệt nấm gây bệnh đốm trắng, đốm nâu (chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có khả năng phòng và trị bệnh đốm trắng thanh long rất tốt, hiệu quả nhanh, tác dụng mạnh, các mô hình thực nghiệm cho thấy khi sử dụng chế phẩm nano bạc đồng kết hợp với nano đồng oxyclorua có thể đạt hiệu quả phòng trị bệnh lên tới 80-90%_Tại Tiền Giang, Vĩnh Long, Bình Thuận).
QUY TRÌNH PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH ĐỐM TRẮNG THANH LONG SỬ DỤNG CHẾ PHẨM
NANO BẠC ĐỒNG VÀ NANO ĐỒNG OXYCLORUA
Tư vấn kỹ thuật sử dụng chế phẩm nano trong việc phòng trị bệnh đốm trắng thanh long:
ThS Phạm Công Khải: 0976 804 678 - 01235 99 85 99
Để phòng và trị chủ động nấm đốm trắng thanh long bà con nên sử dụng chế phẩm nano hợp kim bạc đồng 500/500ppm kết hợp với chế phẩm nano Oxyclorua đồng 10.000ppm. Sự kết hợp giữa hai loại chế phẩm này sẽ tạo nên hiệu quả vượt trội diệt nấm Neoscytalidium dimidiatum gây bệnh đốm trắng.
Ưu điểm và công dụng của các dòng chế phẩm Nano hợp kim Bạc đồng (plus), Nano Đồng Oxyclorua:
+ Nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua đều có khả năng diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh hại cây trồng nói chung. Nếu sử dụng độc lập thì phổ diệt nấm khuẩn gây bệnh của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là khác nhau. Tuy nhiên khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng với nano đồng oxyclorua sẽ tạo nên hiệu quả diệt nấm cộng hưởng, hiệu quả nhanh và mạnh, triệt để.
Tham khảo thêm công dụng của chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua tại link website sau:
+ Các hạt nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có kích thước rất nhỏ (chỉ từ 6-15nm) nên chúng rễ dàng thẩm thấu và bám lên kẽ lá, ít bị rửa trôi nên hiệu quả tiêu diệt nấm hiệu quả hơn rất nhiều so với các chế phẩm thuốc hóa học truyền thống.
+ Các dòng chế phẩm nano bạc đồng và nano oxyclorua đồng không gây ra hiện tượng kháng thuốc nên có thể dùng liên tục qua nhiều mùa vụ, không cần thay đổi thuốc. Vì bản chất, cơ chế diệt nấm khuẩn của các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua khác với các chế phẩm thuốc hóa học. Các nhóm nấm, vi khuẩn gây bệnh không có khả năng tạo ra tính kháng thuốc đối với các chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua.
+ Sản phẩm sạch, không độc hại, thân thiện với môi trường, sử dụng không cần cách ly, không cần bảo hộ lao động khi phun/tưới.
+ Các hạt nano bạc ngoài khả năng diệt nấm khuẩn gây bệnh chúng còn làm tăng khả năng hấp thụ ánh sáng của lá, giúp cây tăng cường hiệu suất quang hợp làm tăng năng suất cây trồng.
+ Chế phẩm nano Bạc - Đồng dễ sử dụng, có thể pha chung với các thuốc BVTV khác (ngoại trừ thuốc trừ thuốc trừ sâu sinh học có chứa vi sinh vật hữu ích).
+ Sử dụng định kỳ thường xuyên nano Bạc Đồng và nano Oxyclorua đồng có tác dụng phòng bệnh chủ động cho tất cả các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây ra do sản phẩm nano bạc đồng và nano Oxyclorua đồng có tác dụng diệt trừ hầu hết các nhóm nấm, vi khuẩn gây bệnh trên cây trồng. Chính vì vậy phun nano Bạc đồng và nano Oxyclorua đồng còn phòng trị cả bệnh thán thư, bệnh thối đầu cành hại thanh long và một số bệnh do nấm khuẩn khác.
Lưu ý: Nano hợp kim bạc đồng khác với nano bạc, nếu chỉ sử dụng nano bạc sẽ không đem lại hiệu quả tối ưu vì nano bạc khi phun qua lá thường bị oxy hóa nhanh bởi ánh sáng trực xạ, do vậy các dụng cụ bảo quản dung dịch nano bạc thường có màu tối (có tác dụng cản quang).
Nano hợp kim bạc đồng 500ppm và nano Oxyclorua đồng 10.000ppm chuyên dùng phòng và trị bệnh đốm trắng, thán thư hại thanh long (có thể sử dụng để phòng và trị bệnh trên tất cả các nhóm cây ăn quả, cây rau, cây lương thực, cây công nghiệp…)
Tư vấn kỹ thuật sử dụng chế phẩm nano trong việc phòng trị bệnh đốm trắng thanh long:
ThS Phạm Công Khải: 0976 804 678 - 01235 99 85 99
Cách sử dụng Nano bạc đồng và Nano oxyclorua đồng:
Phòng bệnh: Dùng 50ml Nano bạc đồng kết hợp với 50ml Nano Oxyclorua đồng pha với 10 lít phun đều lên cành, định kỳ 10-15 ngày phun một lần để phòng bệnh. Có thể phun phòng theo các thời kỳ sinh trưởng của cây như: phát triển thân cành, phân hóa mầm hoa, đậu quả, nuôi quả.
Kết hợp với tưới gốc: Dùng 100-300ml Nano bạc đồng kết hợp với 100-300ml Nano Oxyclorua đồng pha với 50-60 lít tưới cho 30 - 35 trụ thanh long, định kỳ 20-25 ngày tưới gốc một lần.
Thời kỳ cây bị bệnh: Dùng 500ml nano bạc đồng kết hợp với 500ml nano Oxyclorua đồng pha với 80-100 lít phun đều lên cành, định kỳ 5-7 ngày phun một lần để hiệu quả trị bệnh cao hơn.
Lưu ý khi sử dụng nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua:
+ Liều lượng trị bệnh cao hơn so với phòng bệnh.
+ Thường khi sử dụng nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua chỉ cần pha liều lượng trị bệnh ở 2-3 lần phun đầu, những lần phun tiếp theo liều lượng giảm dần nên chi phí theo đó cũng giảm dần.
+ Khi phun nên phun đều, phun bao phủ toàn bộ cành, quả, có thể phun đậm, không gây cháy lá, quả.
Ghi chú: Tại Long An, Bình Thuận đã triển khai mô hình khảo nghiệm thành công. Sử dụng nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua giúp tỷ lệ bệnh giảm tới 80-90%(tỷ lệ cành thanh long nhiễm bệnh còn rất thấp). Phòng bệnh bằng nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua đem lại hiệu quả cao, tiết kiệm chi phí, không gây ô nhiễm môi trường, nâng cao chất lượng quả, không có tồn dư các chất độc hại, sử dụng liên tiếp nhiều vụ đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất.
HIỆU QUẢ ĐẠT ĐƯỢC KHI SỬ DỤNG CHẾ PHẨM NANO BẠC ĐỒNG PLUS, NANO ĐỒNG OXYCLORUA ĐẶC TRỊ BỆNH ĐỐM TRĂNG THANH LONG TẠI HÀM THUẬN NAM - BÌNH THUẬN
Khi phun xịt nano bạc đồng plus kết hợp với nano đồng oxyclorua trên thanh long chúng tôi thấy hầu hết các diện tích đang cho trái không bị nhiễm bệnh đốm trắng trên trái mặc dù trên cành có một số mô bệnh phát triển từ trước đó. Điều này chứng tỏ chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có khả năng tiêu diệt chủng nấm Neoscytalidium dimidiatum gây bệnh đốm trắng trên thanh long.
Hình ảnh trên cho thấy trên trái không thấy xuất hiện vết bệnh nào do đốm trắng gây nên. Hiệu quả phòng trị bệnh đốm trắng thanh long của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua đạt 99% (trên trái), từ 80-90% trên cành.
Tại sao nên sử dụng kết hợp 2 loại nano Bạc đồng và nano Đồng oxyclorua trong việc phòng và đặc trị nấm khuẩn gây bệnh ???
Chúng ta cần phân tích và tìm hiểu các lý do sau đây:
Lý do thứ nhất: Trước hết cần khẳng định nano bạc đồng hợp kim (plus) và nano đồng oxyclorua đều có khả năng diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng. Tuy nhiên khả năng diệt nấm, khuẩn hay virus của mỗi loại lại có hiệu lực khác nhau. Nói cách khác nano đồng oxyclorua có khả năng đặc trị nấm sâu rộng (chuyên tính), trong khi đó nano bạc đồng lại có khả năng đặc trị vi khuẩn mạnh mẽ hơn (tức là chức năng diệt vi khuẩn của nano bạc đồng là mạnh hơn so với chức năng diệt nấm bệnh). Mà trên thực tế triệu chứng bệnh của cây có thể do cả nấm và vi khuẩn phát triển đồng thời hoặc xen kẽ nhau, chúng tương tác hỗ trợ nhau và gây bệnh trên cây trồng ở mức độ nguy hiểm và khó kiểm soát hơn. Có thể dẫn chứng ví dụ một số trường hợp như:
Trên cây có múi (cam, bưởi, chanh) nhiều trường hợp chúng ta phát hiện thấy trong cùng một thời điểm xuất hiện cả triệu chứng của bệnh ghẻ sẹo trên lá, quả do nấm Elsinoe fawcetti gây ra đồng thời bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas Citri gây ra cũng phát triển mạnh khiến cho việc trị bệnh của bà con gặp rất nhiều khó khăn.
Trên cây rau hoa màu (cà chua, ớt, bắp cải, súp lơ, họ bầu bí,..) thời kỳ cây con thường bị nhiễm bệnh vàng lá thối rễ, lở cổ rễ (bệnh chết rạp cây con) do nhiều chủng nấm gây bệnh khác nhau như: nấm Fusarium sp.; nấm Rhizoctonia solani; nấm Phytophothora sp.
Trên cây ớt chỉ thiên có thể xuất hiện nấm Colletotrichum spp gây bệnh thán thư, song song tồn tại trên cùng một cây là bệnh héo xanh do vi khuẩn (do vi khuẩn Pseudomonas solanacearum),…v.v.
Như vậy trong điều kiện tự nhiên ngoài đồng ruộng khả năng phát sinh, phát triển của nấm, vi khuẩn gây bệnh diễn biến rất phức tạp. Cùng một thời điểm cây trồng có thể bị tấn công bởi nhiều nhóm nấm và vi khuẩn gây bệnh khác nhau. Trong khi đó hiện nay đa số bà con mới chỉ dừng lại ở việc làm theo kinh nghiệm, hơn nữa khi cây trồng bị bệnh đa số bà con nông dân chưa biết phân biệt bệnh do nấm hay vi khuẩn do đó dẫn đến lựa chọn sai thuốc (bệnh do vi khuẩn lại dùng thuốc trị nấm để phun cho cây dẫn đến không hiệu quả), mặt khác các thuốc trị vi khuẩn có trên thị trường hiện nay vừa ít mà lại kém hiệu quả. Chính vì thế việc phòng và trị bệnh của bà con nông dân còn gặp nhiều lúng túng. Do vậy giải pháp toàn diện và hiệu quả nhất đó là kết hợp giữa 2 loại nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua phun/tưới gốc theo các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây trồng.
Lý do thứ hai: Phổ diệt nấm, vi khuẩn, virus gây bệnh hại cây trồng của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là khác nhau (không trùng nhau, không giống nhau) cho nên khi sử dụng kết hợp chúng sẽ tạo nên khả năng phòng trị nấm khuẩn gây bệnh với phổ rộng hơn rất nhiều (tạo nên tính cộng hưởng diệt nấm khuẩn gây bệnh rất mạnh). Điều này có nghĩa là khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua (tỷ lệ 2/1 hoặc 1/1) sẽ phòng và đặc trị được hầu hết các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn gây bệnh trên nhiều nhóm cây trồng khác nhau như: Cây lương thực, cây rau hoa màu, cây ăn quả, cây công nghiệp…
Ví dụ đối với cây thanh long, cùng một thời điểm trên một trụ thanh long có thể nhiễm bệnh thối cành (do nấm Alternaria sp.), bệnh thán thư (do nấm Colletotrichum spp.). Nano đồng oxyclorua 10.000ppm có thể phòng và trị được 2 loại nấm bệnh này tuy nhiên đối với bệnh đốm trắng thanh long (bệnh đốm nâu) do nấm Neoscytalidium dimidiatum gây ra. Nếu chỉ dùng độc lập nano đồng oxyclorua (hoặc nano bạc đồng plus) thì hiệu quả diệt nấm là không triệt để, tăng khả năng tái nhiễm bệnh. Loại nấm này có bào tử sinh trưởng khỏe, khả năng lây lan nhanh, chống chịu tốt với nhiều loại thuốc hóa học đặc trị nấm nói chung (có tính kháng thuốc mạnh) do đó hiện nay chưa có một loại thuốc hóa học nào có khả năng đặc trị loại bệnh này (bệnh đốm trắng; đốm nâu).
Tuy nhiên khi kết hợp nano bạc đồng plus với nano đồng oxyclorua thì hiệu quả phòng trị bệnh đốm trắng thanh long (do nấm Neoscytalidium dimidiatum) trở lên vượt trội hơn rất nhiều, bởi: Nano đồng oxyclorua sinh ra oxy nguyên tử và clo nguyên tử có tính oxy hóa cực mạnh. Chính oxy nguyên tử và clo nguyên tử có khả năng gây tổn thương và phá vỡ cấu trúc vách tế bào của nấm Neoscytalidium dimidiatum (cắt đứt và chia nhỏ cành bào tử nấm gây bệnh), quá trình này diễn ra rất nhanh. Khi cấu trúc vách tế bào của nấm bị tổn thương sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các hạt nano bạc đồng xâm nhập nội bào và vào sâu bên trong tế bào nấm phá hủy các cấu trúc bên trong của tế bào nấm (phá hủy vách tế bào, nguyên sinh chất và nhân tế bào), ức chế quá trình sinh sản của nấm gây bệnh đốm trắng (đốm nâu). Do đó có thể nói nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua khi kết hợp cùng nhau sẽ tạo nên tính “cộng hưởng” diệt nấm khuẩn cực mạnh, đủ sức tiêu diệt bất kỳ một loại nấm, vi khuẩn nào gây bệnh trên cây trồng nói chung.
Lý do thứ ba: Nano bạc đồng mặc dù có khả năng diệt nấm khuẩn hiệu quả tuy nhiên nếu chỉ dùng độc lập nano bạc đồng phun qua lá hoặc tưới gốc để phòng trị bệnh cho cây trồng thì sẽ xảy ra trường hợp:
+ Phải dùng chế phẩm nano bạc đồng với lượng nhiều hơn, tức là phải tăng liều lượng sử dụng (do phải phun kỹ hơn và sử dụng ở liều lượng cao vì thế sẽ làm tăng chi phí BVTV).
+Hiệu suất diệt nấm khuẩn không triệt để (hiệu suất diệt nấm khuẩn đạt khoảng 70-80%). Vì vậy số lần phun sẽ tăng lên, tốn kém chi phí.
+ Nếu chỉ sử dụng độc lập nano bạc đồng phun cho cây trồng sẽ làm cho thời gian diệt nấm khuẩn kéo dài do đó khi gặp các điều kiện thời tiết bất lợi như mưa nhiều, gió to… các hạt nano bạc đồng sẽ bị rửa trôi một phần, hiệu suất diệt nấm khuẩn sẽ bị ảnh hưởng (theo chiều hướng giảm)…
Tuy nhiên khi sử dụng kết hợp nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng sẽ mang lại hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn toàn diện, thời gian cần để diệt nấm khuẩn được rút ngắn (sẽ ít gặp rủi ro khi gặp điều kiện thời tiết bất lợi), hiệu suất nắm bắt và diệt nấm, vi khuẩn của các hạt nano tốt hơn rất nhiều so với sử dụng đơn lẻ đồng thời tiết kiệm chi phí sử dụng nano bạc đồng tới 20-30%. Có được điều này là do Nano đồng oxyclorua trong môi trường tự nhiên có khả năng sinh ra Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính. Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử có tính oxy hóa cực mạnh chúng sẽ làm tổn thương bề mặt ngoài bào tử nấm, tổn thương cấu trúc màng tế bào vi khuẩn và phá vỡ thành tế bào qua đó tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hạt nano bạc - đồng xâm nhập và xuyên qua màng vào bên trong cấu trúc của tế bào vi khuẩn. Khi xâm nhập vào nội bào các hạt nano bạc - đồng ức chế quá trình nhân đôi của AND (hoặc ARN của virus), vô hiệu hóa các enzym quan trọng và làm cho vi khuẩn (virus) không tạo ra được năng lượng duy trì sức sống. Vì thế mà vi khuẩn, nấm, virus sẽ bị tiêu diệt trong thời gian ngắn, không cho chúng có cơ hội phát triển thành dịch bệnh gây hại cây trồng trên diện rộng. Do vậy có thể nói sự kết hợp giữa nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua sẽ tạo ra tính "cộng hưởng" vô cùng lớn, tạo nên sức mạnh diệt nấm khuẩn gây bệnh sâu - rộng và triệt để hơn.
Quá trình nano bạc đồng tác động lên tế bào nấm, vi khuẩn (phá vỡ cấu trúc tế bào nấm, vi khuẩn)
Như vậy qua những phân tích trên, để phòng trị chủ động các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh chúng ta nên sử dụng kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua để mang lại hiệu quả toàn diện và tiết kiệm chi phí trong công tác BVTV nói chung.
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
