phamcongkhai1249@gmail.comSâm Ngọc Linh là cây dược liệu có giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên quá trình sinh trưởng phát triển chúng thường bị nhiễm nhiều loại sâu bệnh (nấm, khuẩn và côn trùng chích hút, gây thiệt hại lớn nhất vẫn là nấm khuẩn gây bệnh hại rễ thân lá, củ).
Các nhóm bệnh phổ biến gây hại trên cây Sâm Ngọc Linh: Bệnh thối rễ vàng lá, bệnh lở cổ rễ-chết rạp cây con, bệnh thối nhũn thân lá, bệnh thán thư, bệnh gỉ sắt, bệnh đốm vòng, bệnh thối củ, bệnh héo rũ, bệnh héo xanh vi khuẩn,...đặc biệt đối với cây dưới 1 năm tuổi thường bị nhiễm nhiều nhóm bệnh (đa bệnh) – dẫn đến tỷ lệ chết tăng cao, gây thiệt hại cho người trồng. Trong khi đó các loại thuốc BVTV sử dụng phòng trị bệnh cho cây sâm Ngọc Linh nói chung thường kém hiệu quả, không có loại chuyên dùng phù hợp, khi sử dụng thuốc hóa học cây sâm thường bị ngộ độc, cây còi cọc chậm phát triển, hiệu quả kinh tế thấp, chưa kể tình trạng kháng thuốc, khó kiểm soát...
Để kiểm soát chủ động nấm khuẩn gây bệnh trên cây sâm Ngọc Linh, ngay từ khâu xử lý hạt giống trước khi gieo, xử lý đất trước khi trồng cần thực hiện bài bản, đúng quy trình sao cho đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật: tạo pH phù hợp cho cây sinh trưởng thuận lợi, đất và hàm lượng mùn hữu cơ trong đất đáp ứng được các yêu cầu sinh trưởng của cây sâm Ngọc linh. Đặc biệt quá trình xử lý đất phải loại bỏ được các chủng nấm khuẩn gây bệnh trên cây sâm Ngọc Linh, bổ sung vi sinh vật có lợi cho cây sâm phát triển ổn định,…qua đó phòng chủ động nấm khuẩn gây bệnh trên cây sâm, nâng cao tỷ lệ sống, giảm tỷ lệ nhiễm bệnh và tỷ lệ chết cây con.
Phần 1: Quy trình xử lý hạt giống trước khi ủ
Giai đoạn 1: Làm sạch hạt giống bằng nước, sau đó sử dụng 30-50ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 30-50ml nano Bạc Đồng Plus pha với 3-5 lít nước ngâm hạt trong thời gian 2-3 tiếng. Sau đó để khô ráo trước khi đem ủ hạt với cát ẩm.
Giai đoạn 2: Xử lý cát/giá thể trước khi ủ hạt giống sâm Ngọc Linh
Dùng 700-1000ml chế phẩm nano Đồng oxyclorua kết hợp 700-1000ml nano Bạc Đồng Super pha với 100-150 lít nước tưới ẩm lên cát và để trong thời gian 24-48 tiếng. Sau đó vớt cát ra để khô tương đối rồi trộn với hạt giống đem ủ.
Lưu ý: Nếu không xử lý cát với nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua cần bắt buộc xử lý nhiệt, loại bỏ nguồn bệnh (nấm khuẩn).
Giai đoạn 3: Chăm sóc thời kỳ ủ hạt giống (xử lý nấm khuẩn gây bệnh)
Để phá vỡ thế ngủ nghỉ của hạt giống, bắt buộc phải ủ hạt giống với cát ẩm do đó thời kỳ ủ hạt giống trong cát ẩm khá dài cho nên để diệt nấm khuẩn gây bệnh, cần định kỳ thường xuyên tưới ẩm bằng chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua với liều lượng như sau: Dùng 500-700ml chế phẩm nano Đồng oxyclorua kết hợp 500-1000ml nano Bạc Đồng Super pha với 100-150 lít nước tưới ẩm lên cát, định kỳ 5-7 ngày/lần. Chăm sóc cho đến khi hạt giống nứt nanh, nẩy mầm thì đem gieo. Tùy theo điều kiện, nhà vườn có thể gieo hạt (đã nảy mầm - qua giai đoạn ủ với cát) trên đất đã làm luống hoặc gieo trực tiếp trong bầu. Tuy nhiên để đảm bảo cho cây sinh trưởng khỏe mạnh, hạn chế nấm khuẩn gây bệnh thì đất trước khi gieo hạt (dù là làm luống hay làm bầu) đều cần phải xử lý bằng chế phẩm nano chuyên dùng (nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua, nano Canxi, nano Silic SiO2).
Phần 2: Quy trình xử lý đất trước khi trồng sâm Ngọc Linh
Đất trồng sâm Ngọc Linh cần được đảm bảo các tiêu chuẩn: hàm lượng mùn hữu cơ cân đối phù hợp, diệt sạch nguồn nấm khuẩn gây bệnh, đồng thời bổ sung hệ vi sinh vật có lợi cho bộ rễ cây sâm NL sinh trưởng phát triển thuận lợi.
Quy trình xử lý đất trước khi gieo/trồng sâm Ngọc Linh:
2.1 Xử lý mùn hữu cơ tổng hợp
Bước 1: Làm sạch, loại bỏ nấm khuẩn gây bệnh
Dùng 500ml nano Bạc Đồng super kết hợp 500ml nano Bạc Đồng plus cộng thêm 500ml nano Đồng oxyclorua pha với 100-150 lít nước tưới ẩm đều lên giá thể hữu cơ. Để ít nhất 3-4 ngày sau đó chuyển sang bước 2 (lưu ý khi xử lý cần phun ẩm đều, đảm bảo dung dịch hỗn hợp nano ngấm và tiếp xúc đều giá thể).
Bước 2: Bổ sung hệ vi sinh có lợi, gia tăng hàm lượng mùn
Dùng 3-5 lít chế phẩm Biotech pha với 50-80 lít nước tưới/phun ẩm đều lên giá thể, tưới 2 lần cách nhau 7 - 10ngày/lần (giai đoạn 2 cần ủ trong thời gian 15-30 ngày đạt hiệu quả tối ưu).
2.2 Xử lý đất trồng sâm Ngọc Linh
Đất trồng sâm Ngọc Linh cần được xử lý như sau: Dùng 500ml nano Bạc Đồng super kết hợp 500ml nano Bạc Đồng pha với 50-100 lít nước phun ẩm lên đất. Sau 3-5 ngày dùng 5 lít Biotech pha với 100-140 lít nước tưới ẩm, tưới 1-2 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần. Tiếp tục để đất khô tương đối rồi mới trộn đất với mùn hữu cơ đã xử lý ở phần 2.1 theo tỷ lệ 7/3 (70% đất + 30% mùn hữu cơ).
2.3 Xử lý đất tổng thể trước khi trồng (đất + mùn hữu cơ)
Công dụng: Ổn định kết cấu đất, diệt nấm khuẩn gây bệnh có trong đất, cải tạo đất, tạo pH phù hợp cho cây sâm NL phát triển thuận lợi. Cụ thể:
Xử lý lần 1: Dùng 500ml chế phẩm nano Silic SiO2 kết hợp 500ml chế phẩm nano AKH super plus + 500-600ml nano Canxi super + 800-100ml nano Bạc Đồng super pha với 300-400 lít nước tưới ẩm đều lên hỗn hợp đất và mùn hữu cơ. Sau đó để ít nhất 7-15 ngày mới chuyển sang xử lý lần 2.
Xử lý lần 2: Dùng 1000ml nano Bạc Đồng Plus pha 100-200 lít nước phun ẩm đều lên hỗn hợp đất và mùn hữu cơ, sau đó để khô đất tương đối trước khi đem vào khay để gieo hạy giống.
Sau khi gieo hạt giống 5-10 ngày Dùng 5 lít chế phẩm Biotech pha 30-50 lít nước tưới ẩm đất mặt (tưới vừa phải, tưới đủ ẩm để duy trì sức sinh trưởng của hạt giống giai đoạn đầu).
Phần 3: Quy trình chăm sóc cây giống, cây con sâm Ngọc Linh sau gieo/trồng (cây dưới 1 năm tuổi)
Phòng trị bệnh lở cổ rễ, thối rễ, chết rạp cây con, héo xanh vi khuẩn, nấm đốm vòng, rỉ sắt, thán thư:
+ Tưới ẩm đất(CT1): Dùng 500-1000ml nano Bạc Đồng Plus kết hợp 300-500ml nano Bạc Đồng Super pha với 80-150 lít nước tưới ẩm đất, tưới duy trì định kỳ 7-12 ngày/lần.
+ Tưới ẩm đất(CT2): Dùng 3-5 lít chế phẩm Biotech pha 100-120 lít nước tưới ẩm đất, tưới định kỳ mỗi tháng ít nhất 2 lần.
Lưu ý: Công thức 1 và công thức 2 nên tưới so le liên tiếp. Công thức 2 thường tưới sau công thức 1 từ 3-6 ngày.
+ Phun thân lá định kỳ: Dùng 10-20ml nano bạc đồng super kết hợp 50-100ml nano Bạc Đồng Plus pha với 15-20 lít nước dạng dương mù toàn bộ thân lá, định kỳ 7-10 ngày/lần. Khi thấy xuất hiện nấm khuẩn tấn công (đã biểu hiện triệu chứng trên thân lá – tuỳ vào mức độ nhiễm bệnh, loại bệnh sẽ có chỉ định phun sao cho phù hợp).
+ Bổ sung dinh dưỡng, tăng sức đề kháng cho cây, giúp cây phát triển ổn định, bền vững: Dùng 500ml chế phẩm nano canxi super pha với 200-250 lít nước tưới ẩm đều lên đất, định kỳ 20-25 ngày/lần. Đặc biệt cần phải kết hợp 500ml nano AKH Super plus pha 250-300 lít nước tưới ẩm đều lên đất, định kỳ 15-20 ngày/lần. Chế phẩm nano canxi super và nano AKH super plus nên định kỳ tưới độc lập, tưới xen kẽ nhau. Khi cây lớn trên 1 năm tuổi có thể phun qua lá chế phẩm nano AKH Super plus và nano Silic (bình 20 lít dùng 15-20ml).
Lưu ý khi sử dụng:
+ Cần tuân thủ đúng quy trình. Khi có dấu hiệu bệnh (cây có biểu hiện triệu chứng cần áp dụng công thức phun/tưới đặc trị bệnh, tránh nguy cơ lây lan rộng).
+ Lắc đều các sản phẩm trước khi dùng, khi pha chung nhiều loại sản phẩm cùng lúc cần pha loãng từng loại trước khi hỗn hợp chung, sản phẩm sau khi pha nên sử dụng ngay, không để lâu quá 24h.
Ưu điểm vượt trội và Hiệu Quả đạt được khi ứng dụng công nghệ nano trong quá trình trồng và chăm sóc cây sâm Ngọc Linh giai đoạn 2017 – 2020:
+ Đã nghiên cứu và áp dụng thành công bộ sản phẩm nano chuyên dùng cho cây sâm Ngọc Linh (nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua, nano AKH super plus, nano canxi super, nano Silic SiO2).
+ Chế phẩm nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua khi sử dụng tưới/phun cho cây sâm Ngọc Linh định kỳ giúp tiêu diệt triệt để nguồn nấm khuẩn gây bệnh trên cả thân lá và bộ rễ mà không hại đất, không ảnh hưởng đến phát triển củ. Kết quả thực nghiệm trên các vườn trồng sâm Ngọc Linh tại Nam Trà My - Quảng Nam cho thấy tỷ lệ nhiễm bệnh lở cổ rễ, thối rễ, héo xanh, đốm vàng lá, thán thư, đốm vòng, gỉ sắt trên cây sâm Ngọc Linh giảm tới 95-98%.
+ Bộ chế phẩm nano không độc hại, không gây ô nhiễm môi trường đất, không khí, thân thiện với môi trường, khi sử dụng không cần bảo hộ lao động.
+ Bộ chế phẩm nano Bạc đồng super, nano Đồng oxyclorua, nano Silic, nano AKH super plus, nano Canxi super, Biotech không chứa các chất cấm, chất độc hại nên không gây tồn dư hóa chất độc hại trên thân lá, củ sâm sau thu hoạch.
+ Nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua không gây phản ứng kháng thuốc nên có thể sử dụng thường xuyên năm này qua năm khác mà không cần thay thuốc (đây chính là ưu điểm vượt trội của công nghệ nano).
Ngoài ra nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm các phương án kết hợp giữa công nghệ nano và công nghệ sinh học. Kết quả các mô hình cho thấy cây sâm Ngọc Linh phát triển bền vững hơn, tỷ lệ tái nhiễm bệnh rất thấp, cây khỏe, sinh trưởng phát triển tốt.
Thảm khảo thêm quy trình chăm sóc sâm Ngọc Linh ứng dụng công nghệ nano:
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
