phamcongkhai1249@gmail.comSâm Ngọc Linh thường bị khá nhiều nhóm bệnh hại do nấm và vi khuẩn gây ra (80-85% do nấm). Nếu không có giải pháp phòng trị chủ động sâm Ngọc Linh có thể bị chết hàng loạt, khó kiểm soát, gây thiệt hại lớn cho người trồng sâm(tỷ lệ chết cao).
Các nhóm bệnh hại cây sâm Ngọc Linh:
+ Bệnh vàng lá thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con do nấm Fusarium spp, Pythium ultimum, Rhizoctonia solani.
+ Bệnh đốm vòng do nấm Alternaria (alternata, panax).
+ Bệnh rỉ sắt do nấm Puccinia sp.
+ Bệnh héo xanh do vi khuẩn Pseudomonas sp.
+ Bệnh thối củ do vi khuẩn Pseudomonas sp. và tuyến trùng ký sinh Aphelenchoides sp.
+ Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum acutatum.
Trong các nhóm bệnh trên thì bệnh thán thư là bệnh khó trị, khó kiểm soát. Bệnh phát sinh và phát triển mạnh, lây lan nhanh. Bệnh thán thư sâm Ngọc Linh có thể bị từ cây sâm non đến cây vài năm tuổi (tuy nhiên bị nặng và khó trị ở cây dưới 1-1,5 năm tuổi).
Mục Tiêu cơ bản của Quy Trình ứng dụng công nghệ nano sinh học phòng trị bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh:
+ Diệt nấm, Vi khuẩn và Tuyến trùng gây bệnh trên cây sâm Ngọc Linh. Chống lây nhiễm và phát tán nấm bệnh, ngăn chặn nấm khuẩn gây bệnh phát sinh phát triển ở giai đoạn đầu, giúp cây sâm phát triển khoẻ mạnh và sinh trưởng ổn định.
+ Phòng bệnh chủ động, toàn diện, hiệu quả. Phòng và Trị các nhóm bệnh hại phổ biến trên cây sâm Ngọc Linh: Bệnh thối rễ lở cổ rễ, chết rạp cây con, héo xanh vi khuẩn, đốm vòng, thán thư, rỉ sắt, thối củ,...
+ Tiêu diệt trứng côn trùng, ấu trùng non trong đất và mùn hữu cơ (xử lý đất, mùn hữu cơ trước khi gieo ươm hạt, trước khi trồng).
+ Tăng tỷ lệ nảy mầm, giảm tối đa tỷ lệ chết cây con (giai đoạn gieo ươm).
+ Cải tạo đất trồng, cân bằng và ổn định pH đất.
+ Bổ sung dinh dưỡng cân đối và đầy đủ cho cây sâm, tăng cường sức đề kháng, nâng cao khả năng chống chịu bệnh hại và các điều kiện bất thuận từ thời tiết.
+ Tăng khối lượng và chất lượng củ sâm Ngọc Linh.
Các nhóm chế phẩm Nano Sinh Học được nghiên cứu chuyên dùng phòng trị bệnh cho cây sâm Ngọc Linh, chế phẩm không độc hại, không chất tồn dư, không gây ô nhiễm môi trường, chống kháng thuốc tốt, không gây ngộ độc cây(công dụng bộ chế phẩm Nano Sinh Học phần sau).
Phần 1: Quy Trình Sử Dụng Chế Phẩm Nano Chuyên Dùng Cho Cây Sâm Ngọc Linh Giai Đoạn Xử Lý Đất Trước Khi Gieo Trồng
1.1 Xử lý hạt giống trước khi gieo
Hạt giống cây sâm sau khi tách vỏ, làm sạch, để khô, dùng 50-60ml chế phẩm nano Đồng Oxyclorua pha với 1 lít nước ngâm hạt giống trong 30 phút sau đó vớt ra để ráo nước. Ngâm xử lý lần 2: Dùng 40ml nano Bạc Đồng PAV pha 1 lít nước ngâm hạt giống 30 phút trước khi gieo hạt.
1.2 Xử lý đất mùn, xơ dừa, phân hữu cơ trước khi lên luống
Lớp đất mặt luống (dày khoảng 10-15cm) là hỗn hợp của đất mùn(50%), mùn hữu cơ thực vật(30%) và xơ dừa(20%) cần phải được ủ trong thời gian 2-3 tháng trước khi gieo hạt hoặc trước khi trồng (có thể bổ sung thêm phân hữu cơ hoai mục 3-6kg/m2, đối với gieo hạt thì không cần thêm phân hữu cơ).
Ủ mùn hữu cơ và xơ dừa: Dùng 10 lít chế phẩm Biotech Pro kết hợp 500ml chế phẩm Nano Khoáng pha với lượng nước vừa đủ phun ẩm đều cho 1-1,5m3 giá thể mùn hữu cơ thực vật, xơ dừa. Nếu có điều kiện nên phun xử lý chế phẩm Biotech Pro 2 lần, cách nhau 20-30 ngày/lần. Giá thể hữu cơ, xơ dừa ủ với chế phẩm Biotech Pro trong thời gian 2,5-3 tháng.
Xử lý lớp đất mùn: Lớp đất mùn trước khi dùng lên luống phun xử lý chế phẩm Biotech Pro và ủ trong thời gian 40-60 ngày (dùng 10-15 lít chế phẩm Biotech Pro pha với nước phun ẩm cho 2m3 đất mùn).
Ủ phân hữu cơ (phân trùn quế, phân trâu bò): Dùng 10 lít chế phẩm Biotech Pro pha với nước phun ẩm đều cho 2-3 tấn phân hữu cơ, ủ 1,5-3 tháng.
Ghi chú: Đối với cây trồng trong bầu, quy trình xử lý tương tự như trên trước khi đóng bầu.
Hướng dẫn cách Kích hoạt và Nhân sinh khối chế phẩm Biotech Pro từ dạng bột bào tử chuyển thành dạng dung dịch(trước khi sử dụng): Dùng 500g chế phẩm Biotech Pro dạng bột bào tử pha với 10 lít nước sạch cộng thêm 200g mật đường mía, khuấy đều sau đó để 24-72 tiếng trước khi sử dụng ủ mùn hữu cơ, xơ dừa, phân hữu cơ.
1.3 Xử lý đất trước khi gieo trồng sâm Ngọc Linh
Lên luống trước khi trồng sâm Ngọc Linh: lớp đất mặt luống là hỗn hợp của đất mùn, mùn hữu cơ và xơ dừa theo tỷ lệ 5-3-2 dày khoảng 10-15cm(nếu gieo hạt thì lớp đất mặt dày khoảng 10cm). Luống cao tổng thể 25-30cm, rộng 1,1m, có thiết kế đai bảo vệ chống xói lở luống, ổn định luống trong quá trình chăm sóc cây.
Sau khi lên luống, trước khi gieo ươm hạt giống hoặc trước khi trồng nhà vườn cần tiến hành xử lý đất theo quy trình các bước như sau:
Bước 1: Tiêu diệt nguồn bệnh trong đất (nấm và vi khuẩn gây bệnh)
Dùng 500-800ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 500-800ml nano Đồng Oxyclorua cộng thêm 500-800ml nano Bạc Đồng PAV pha 150-200 lít nước tưới ẩm đất. Tưới 2 lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày/lần (hỗn hợp dung dịch 3 loại nano cần được tưới ẩm đều đất mặt luống và ngấm xuống tầng đất sâu 10cm). Chờ cho đến khi đất khô tương đối hoặc sau 5-10 ngày chuyển sang bước 2.
Bước 2: Bổ sung dinh dưỡng khoáng nano, tạo môi trường thuận lợi cho hệ vi sinh vật có lợi phát triển mạnh
Dùng 500ml nano AKH Super Plus kết hợp 500ml nano Canxi Super pha với 250-300 lít nước tưới ẩm đất, sau 7-10 ngày chuyển sang bước 3. Trước khi triển khai bước 3, nên kiểm tra pH đất, nếu pH đất thấp dưới 5,5 cần bổ sung thêm khoáng Nano Ca-APT (dùng 500ml nano khoáng Ca-APT pha 300 lít nước tưới ẩm mặt luống, đưa pH về 5,8-6,5).
Bước 3: Bổ sung hệ vi sinh có lợi, tăng hàm lượng mùn hữu cơ, chống thối rễ, lở cổ rễ, nghẹt rễ. Ức chế và tiêu diệt nấm khuẩn gây bệnh, ấu trùng sâu non và tuyến trùng giúp cây sâm phát triển ổn định, kháng bệnh tốt
Dùng 500g chế phẩm Biotech Pro dạng bột(bào tử) pha với 10 lít nước sạch (bóp kỹ cho ra hết bào tử) sau đó kết hợp 100-300g mật đường mía khuấy đều hỗn hợp trên, để 24-48 tiếng trước khi sử dụng tưới ẩm đất.
Với 10 lít chế phẩm Biotech Pro đã được kích hoạt và nhân sinh khối theo công thức trên, pha thêm lượng nước vừa đủ tưới ẩm đều cho 50-150m2 đất gieo ươm hạt giống (hoặc 200-400m2 đất trồng sâm NL). Xử lý 1 hoặc 2 lần, cách nhau 8-10 ngày/lần. Sau 8-15 ngày chuyển sang bước 4.
Bước 4: Chống nấm, kháng khuẩn gây bệnh, duy trì pH ổn định, tăng cường hệ vi sinh kháng nấm chuyên biệt, tiêu diệt các chủng nấm gây bệnh theo cơ chế sinh học
Hệ vi sinh kháng nấm có khả năng tiết ra các enzym và chất kháng sinh để phá hủy vách tế bào, ức chế sinh trưởng của nấm bệnh hại cây sâm Ngọc Linh.
Cách sử dụng: Dùng 500g Hệ vi sinh kháng nấm hoà tan với 3-5 lít nước sạch, bóp kỹ cho ra hết bào tử, ngâm trong 60 phút sau đó bổ sung thêm lượng nước sạch vừa đủ, tưới ẩm đều cho 50-150m2 đất gieo ươm hạt giống (hoặc 200-300m2 đất trồng sâm Ngọc Linh). Xử lý 2 lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày/lần.
Lưu ý khi sử dụng: Tuân thủ đầy đủ các bước xử lý trên, lắc đều chế phẩm trước khi dùng. Đối với chế phẩm nano phòng trị bệnh nên pha loãng từng loại chế phẩm trước khi hỗn hợp chung, pha xong nên phun tưới ngay không để lâu. Không sử dụng đồng thời nano Bạc Đồng PAV/Super, nano Đồng oxyclorua với Biotech Pro và hệ vi sinh kháng nấm (cách nhau 3-5 ngày).
1.4 Chăm sóc sâm Ngọc Linh giai đoạn gieo ươm hạt giống (sau khi gieo hạt)
Sau khi gieo hạt, nhà vườn cần có quy trình chăm sóc, quản lý sâu bệnh hại tổng hợp(nấm khuẩn bệnh và côn trùng, động vật). Duy trì độ ẩm vừa phải trong quá trình gieo ươm hạt giống (độ ẩm 55-65%), không để đất thiếu hoặc thừa ẩm.
Giai đoạn hạt nằm trong đất, chưa mọc mầm(kéo dài vài tháng): Dùng chế phẩm Biotech Pro và Hệ vi sinh kháng nấm phun tưới ẩm xen kẽ, cách nhau 20-25 ngày/lần (theo hướng dẫn trên).
Giai đoạn trước khi cây mọc mầm 10-15 ngày:
Tưới lần 1: Dùng 500ml nano Bạc Đồng PAV pha 100-150 lít nước tưới ẩm bề mặt. Sau 7-10 ngày chuyển sang tưới lần 2.
Tưới lần 2: Dùng 500ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 500ml nano Bạc Đồng Super pha 150-200 lít nước tưới ẩm nhẹ bề mặt.
1.5 Phòng bệnh cho sâm Ngọc Linh giai đoạn phát triển cây con(sâm non)
1.5.1 Phòng bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh dưới 2 tháng tuổi
Giai đoạn cây sâm vừa phát triển khỏi mặt đất, cây còn non (sâm dưới 2 tháng tuổi): Dùng 100-150ml nano Bạc Đồng Plus pha 15-20 lít nước phun sương mù thân lá. Hoặc dùng 80-100ml nano Bạc Đồng Super pha 15 lít nước phun đều thân lá gốc. Định kỳ 7 ngày/lần. Trường hợp cây có dấu hiệu bị bệnh có thể phun tăng cường thêm nano Đồng Oxyclorua. Kết hợp tưới ẩm đất chế phẩm hệ vi sinh kháng nấm 15-30 ngày/lần.
1.5.2 Phòng bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh 2-12 tháng tuổi
Công thức 1(CT1): Dùng 70-80ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 70-100ml nano Bạc Đồng Plus pha 20 lít nước phun sương mù thân lá gốc, định kỳ 7 ngày/lần. Giai đoạn này, nếu thấy nguy cơ nhiễm bệnh cao (đặc biệt là Nấm) có thể tăng cường thêm nano Đồng Oxyclorua(30-60ml). Khuyến cáo CT1 nên áp dụng cho cây sâm non, sâm tuổi nhỏ dưới 3 tháng tuổi.
Công thức 2(CT2): Dùng 50-60ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 40-60ml nano Đồng Oxyclorua pha 20 lít nước phun sương mù thân lá gốc, định kỳ 7 ngày/lần.
Công thức 3(CT3): Dùng 50-60ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 30-50ml nano Bạc Đồng PAV cộng thêm 50-60ml nano Đồng Oxyclorua pha 20 lít nước phun đều thân lá gốc, định kỳ 7-10 ngày/lần (lưu ý không nên dùng quá liều nano Bạc Đồng PAV).
Lưu ý: Lựa chọn một trong các công thức hoặc sử dụng luân phiên các công thức trên, phun tưới ẩm gốc và thân lá định kỳ 7-10 ngày/lần. Liều lượng sử dụng chế phẩm nano Bạc Đồng PAV, nano Đồng Oxyclorua phù hợp với tuổi cây và tuổi lá, tăng dần liều lượng khi dùng, phun quá liều vào thời điểm nắng nóng nhiệt cao có thể gây xoăn lá. Khi cây bị bệnh có thể tăng liều lượng sử dụng 1-1,5 lần so với liều phòng bệnh.
Kết hợp sử dụng tưới ẩm đất chế phẩm Biotech Pro định kỳ 15-30 ngày/lần. Ngoài ra có thể sử dụng thêm hệ vi sinh kháng nấm (theo hướng dẫn trên).
1.6 Dinh dưỡng cho cây sâm Ngọc Linh giai đoạn 2-12 tháng tuổi
Khi cây sâm Ngọc Linh đạt 2-3 tháng tuổi trở lên cần có giải pháp tăng cường sức đề kháng, bổ sung dinh dưỡng nuôi cây, thúc bộ rễ phát triển khoẻ mạnh (tưới chế phẩm Nano AKH Super Plus, nano Silic SiO2 và nano Canxi Super).
Cách sử dụng như sau:
Dùng 500ml chế phẩm nano AKH Super Plus kết hợp 500ml nano Silic SiO2 pha 250 lít nước tưới ẩm gốc, 10-15 ngày/lần. Kết hợp định kỳ 20-30 ngày/lần tưới nano Canxi Super (500ml nano Canxi Super pha 250 lít nước tưới ẩm gốc).
Ngoài ra có thể phun thân lá nano AKH Super Plus, nano Canxi Super và nano Silic SiO2 định kỳ 7-10-15 ngày/lần theo hướng dẫn trên nhãn chai (tăng cường sức đề kháng, chống lốp cây, giúp cây kháng nấm và chống chịu tốt với các điều kiện bất lợi của tự nhiên).
Lưu ý: Chế phẩm Nano AKH Super Plus, nano Canxi Super, nano Silic SiO2 có thể sử dụng chung với chế phẩm Biotech Pro.
Phần 2: Quy trình sử dụng bộ chế phẩm nano cho cây sâm Ngọc Linh giai đoạn sau trồng, phòng trị bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh
2.1 Phòng bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh giai đoạn sau trồng
Trước khi trồng, đất trên luống cần phải được xử lý theo quy trình chuẩn 4 bước như phần 1.3 đã hướng dẫn ở trên. Sau khi trồng 7-10 ngày, nhà vườn cần chăm sóc, quản lý, phòng bệnh tổng hợp như sau:
Thứ nhất: Định kỳ thường xuyên kiểm tra pH đất, nếu pH thấp cần nâng lên và đưa về ở pH = 5,8-6,5 (dùng chế phẩm nano khoáng APT tưới nâng pH).
Thứ hai: Tiêu diệt nguồn bệnh (nấm khuẩn), phòng bệnh chủ động
Phun tưới chế phẩm nano theo các công thức sau:
+ Công thức phun phòng bệnh 4(CT4): Dùng 50-80ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 50-80ml nano Đồng oxyclorua cộng thêm 50-80ml nano Bạc Đồng Plus pha với 20 lít nước phun ướt đẫm, phun kỹ thân lá, gốc rễ, định kỳ 7 ngày/lần.
Công thức phun phòng bệnh 5(CT5): Dùng 50-70ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 50-70ml chế phẩm nano Đồng oxyclorua cộng thêm 40-60ml nano Bạc Đồng PAV pha với 20 lít nước phun ướt đẫm, phun kỹ thân lá, hai mặt lá, kết hợp phun tưới ẩm gốc, định kỳ 7 ngày/lần.
Lưu ý: Lựa chọn công thức phun phù hợp hoặc phun tưới luân phiên định kỳ. Sử dụng liều lượng tăng dần, phù hợp tuổi cây và tuổi lá, sử dụng quá liều và phun trong điều kiện nắng nóng có thể làm xoăn táp lá. Ngoài ra kết hợp tưới phun chế phẩm Biotech Pro và Hệ vi sinh kháng nấm 15-25 ngày/lần, sử dụng luân phiên so le nhau.
Cách sử dụng chế phẩm Biotech Pro phòng bệnh cho cây sâm sau trồng:
+ Đối với đất ẩm: Dùng 1 gói chế phẩm Biotech Pro 500g trộn đều với 5-15kg đất mùn(hoặc cát khô). Sau đó rắc đều bề mặt 200-400m2 đất trồng, 15-25 ngày/lần.
+ Đối với đất khô: Dùng 1 gói chế phẩm Biotech Pro 500g hoà tan với 5 lít nước ngâm bóp kỹ cho ra hết bào tử, sau đó lọc lấy nước trong rồi thêm lượng nước vừa đủ phun ẩm sương mù lên toàn bộ thân lá gốc cây (cho 200-400m2 đất trồng sâm Ngọc Linh).
Cách sử dụng hệ vi sinh kháng nấm phòng bệnh cho cây sâm sau trồng: Dùng 500g Hệ vi sinh kháng nấm hòa tan với 3-5 lít nước sạch, bóp kỹ cho ra hết bào tử, ngâm 60 phút rồi lọc cặn, sau đó pha thêm lượng nước vừa đủ (khoảng 15-30 lít nước sạch) phun đẫm thân lá gốc cho 200-400m2 đất trồng sâm NL, định kỳ 10-15-25 ngày/lần.
2.2 Chế độ dinh dưỡng cho cây sâm Ngọc Linh giai đoạn sau trồng
Sau khi trồng cần thúc đẩy bộ rễ cây sâm phát triển cân đối khoẻ mạnh, đồng thời bổ sung dinh dưỡng, tăng cường sức đề kháng, giảm tỷ lệ cây bệnh, chống lốp cây, giúp cây chống chịu tốt với các điều kiện bất lợi của tự nhiên. Giải pháp như sau:
+ Thúc bộ rễ cây sâm Phát triển khoẻ mạnh, bộ lá xanh dày tự nhiên, củ phát triển to khoẻ: Dùng 500ml nano AKH Super Plus kết hợp 500ml nano Silic SiO2 pha 200-250 lít nước tưới ẩm gốc. Định kỳ 10-15-25 ngày/lần (tuỳ sức cây).
+ Tăng cường đề kháng cho cây, ổn định pH đất, bổ sung nano khoáng, chống lốp cây: Dùng 500ml Nano Canxi Super pha 200-300 lít nước tưới ẩm gốc. kết hợp phun sương mù thân lá (phun pha 300 lít nước).
Lưu ý: Chế phẩm nano AKH Super Plus, nano Silic SiO2 và nano Canxi Super dùng xen kẽ nhau và có thể sử dụng chung với chế phẩm Biotech Pro.
Xem thêm Công dụng bộ chế phẩm nano tại đường link dưới đây:
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
