Sâm Ngọc Linh bị khá nhiều nhóm bệnh hại (80-90% là nấm, phần nhỏ là vi khuẩn). Nấm khuẩn gây bệnh trên cây sâm Ngọc Linh có nguồn gốc từ đâu ?

+ Từ giống (giai đoạn giống chưa có biện pháp xử lý phòng bệnh chủ động)

+ Từ giá thể mùn hữu cơ trước khi trồng chưa được xử lý triệt để

+ Nguồn nấm khuẩn gây bệnh có thể lây chéo trong tự nhiên

Do đó các biện pháp phòng bệnh cho cây sâm Ngọc Linh cần thực hiện thường xuyên, đồng bộ, ngăn chặn nấm khuẩn phát sinh phát triển mạnh. Ngoài ra cây sâm Ngọc Linh rất mẫn cảm với bệnh và điều kiện thời tiết (nhiệt độ, ẩm độ) nên khi bị nhiễm bệnh nếu không có biện pháp xử lý kịp thời chúng sẽ lây nhiễm nhanh và khó trị triệt để. Một số nhóm thuốc khi sử dụng phòng trị bệnh cho cây sâm Ngọc Linh cần được lựa chọn phù hợp, bởi chúng có thể gây tác dụng phụ (ngộ độc cây, cây suy kiệt nhanh, vừa khó trị bệnh vừa khó phục hồi).

Giai đoạn 2016-2018, trung tâm nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao Nanotech đã nghiên cứu các giải pháp phòng trị sâu bệnh hại tổng hợp trên cây sâm Ngọc Linh ứng dụng công nghệ nano sinh học, rất nhiều mô hình đã thành công nhờ các giải pháp phòng bệnh chủ động từ giai đoạn sản xuất giống cây con, chăm sóc cây sinh trưởng khoẻ mạnh, cây phát triển đồng đều, giảm thiệt hại cho bà con trồng sâm (đặc biệt là vấn đề bệnh hại).

Bộ chế phẩm nano chuyên dùng cho cây sâm Ngọc Linh bao gồm: Nano bạc đồng super/plus, nano bạc đồng hợp kim, nano AKH Super plus, nano Canxi Super, nano Silic SiO2, Biotech VS thế hệ mới (13 x 10^7-9 CFU/ml). Mỗi loại có vai trò chức năng riêng. Khi sử dụng đúng kỹ thuật bộ chế phẩm nano, giúp cây sâm Ngọc Linh kháng nấm khuẩn tốt, phòng bệnh chủ động, tăng sức đề kháng cho cây, giảm tối đa thiệt hại cho người trồng sâm.

Bộ chế phẩm nano có thể phòng trị được các nhóm bệnh sau trên cây sâm Ngọc Linh (hình ảnh dưới đây):

Quy trình sử dụng bộ chế phẩm nano dùng cho cây sâm Ngọc Linh

1.1 Ngâm xử lý hạt giống

Giai đoạn 1: Ngâm xử lý hạt giống sâm Ngọc Linh trước ủ

Làm sạch hạt giống bằng nước, sau đó sử dụng 10-15ml chế phẩm nano Bạc Đồng Super kết hợp 10-15ml nano Đồng Oxyclorua pha với 1,5-2 lít nước ngâm hạt trong thời gian 1-3 tiếng. Sau đó để khô ráo trước khi đem ủ hạt với cát ẩm. Hạt rải đều thành lớp sau đó phủ cát lên và tưới ẩm vừa phải (duy trì độ ẩm vừa phải).

Xử lý cát trước khi ủ hạt giống sâm Ngọc Linh: Dùng 500ml chế phẩm nano Đồng oxyclorua kết hợp 500-700ml nano Bạc Đồng hợp kim pha với 100-150 lít nước ngâm xử lý cát trong thời gian 24-36 tiếng. Sau đó vớt cát ra để khô tương đối trước khi ủ hạt giống.

Giai đoạn 2: Chăm sóc thời kỳ ủ hạt giống (diệt nấm khuẩn gây bệnh)

Để phá vỡ thế ngủ nghỉ của hạt giống, bắt buộc phải ủ hạt giống với cát ẩm (ít nhất 20-30 ngày). Do thời kỳ ủ hạt giống trong cát ẩm khá dài cho nên để diệt nấm khuẩn gây bệnh, cần định kỳ thường xuyên tưới ẩm bằng chế phẩm nano Bạc Đồng Super, nano Đồng oxyclorua với liều lượng như sau: Dùng 150-200ml chế phẩm nano Đồng oxyclorua kết hợp 200-400ml nano Bạc Đồng Super pha với 40-50 lít nước tưới ẩm lên cát, định kỳ 5-7 ngày/lần. Chăm sóc duy trì độ ẩm vừa phải cho đến khi hạt giống nứt nanh, nẩy mầm thì đem gieo. Khi hạt đã nứt nanh, trước khi gieo dùng 100ml chế phẩm nano Bạc Đồng Plus pha với 20-25 lít nước ấm (40-48^oC) ngâm rửa hạt trong thời gian 15-30 phút.

Ngoài ra để tăng tỷ lệ nảy mầm của hạt, có thể sử dụng 50ml nano AKH Super Plus kết hợp 20-40ml nano Silic SiO₂ pha với 30-35 lít nước tưới ẩm định kỳ 7-10 ngày/lần (duy trì tưới so le xen kẽ với bộ đôi chế phẩm nano Bạc Đồng, nano Đồng oxycloua).

1.2 Quy trình xử lý đất và giá thể hữu cơ trước khi trồng sâm Ngọc Linh

Sâm Ngọc Linh có thể được trồng trong bầu, trồng trên luống hoặc trong các khay nhựa. Tuy nhiên dù trồng theo phương thức nào thì việc xử lý đất và mùn hữu cơ trước khi trồng là việc làm cần thiết giúp cây sâm phát triển ổn định, hạn chế nấm khuẩn gây bệnh. Mùn hữu cơ và Đất trồng sâm Ngọc Linh được phối trộn theo tỷ lệ nhất định (3-7 hoặc 4-6). Việc chuẩn bị đất trồng, xử lý đất và mùn hữu cơ cần triển khai ít nhất 1,5-2 tháng trước khi gieo/trồng. Ứng dụng công nghệ nano sinh học trong quá trình xử lý đất giúp tiêu diệt nguồn nấm khuẩn gây bệnh trong đất và giá thể hữu cơ, đồng thời bổ sung hệ vi sinh vật có lợi(đa dạng các chủng), nâng cao hàm lượng mùn hữu cơ trong đất, tạo điều kiện thuận lợi để cây sâm Ngọc Linh phát triển ổn định, cân đối, khoẻ mạnh (chống thối rễ, nghẹt rễ).

Ghi chú: Để cây sâm phát triển thuận lợi, ít sâu bệnh hại có thể làm giàn cao, cách mặt đất 30-45cm, dưới đáy có lót lưới với mắt lưới kích thước nhỏ, hạn chế rửa trôi nhưng vẫn đảm bảo độ thông thoáng, quá trình chăm sóc tưới ẩm vừa phải.

Quy trình xử lý đất và giá thể hữu cơ trước khi trồng sâm Ngọc Linh:

Giai đoạn 1: Xử lý mùn hữu cơ (mùn gỗ mục, sơ dừa,…)

Dùng 2-3 lít chế phẩm Biotech kết hợp 1kg hoặc 1 lít chế phẩm nấm Trichoderma pha với 100-120 lít nước tưới/phun ẩm đều lên giá thể mùn hữu cơ, duy trì độ ẩm liên tục (vừa phải), định kỳ 7-10 ngày phun bổ sung chế phẩm Biotech 1 lần, ủ ít nhất trong thời gian 1-1,5 tháng.

Giai đoạn 2: Xử lý đất trước khi trộn với giá thể hữu cơ

Dùng 500-700ml nano Bạc Đồng hợp kim kết hợp 500ml nano đồng oxyclorua pha 100-150 lít tưới ẩm đất. Tưới xử lý từ 2-3 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 7-10 ngày.

Giai đoạn 3: Sau khi kết thúc giai đoạn 1 và 2, tiến hành phối trộn Đất và Mùn hữu cơ theo tỷ lệ 7/3, rồi đảo trộn đều. Nếu trồng trên luống thì phối trộn đều sau đó ổn định luống với độ cao 30-35cm, nếu trồng trong khay thì cho hỗn hợp đất và mùn hữu cơ vào khay hoặc bầu. Sau đó triển khai xử lý các bước như sau:

Bước 1: Dùng 500-700ml nano Bạc Đồng hợp kim kết hợp 500-700ml nano đồng oxyclorua pha 100-150 lít tưới ẩm hỗn hợp đất và mùn hữu cơ đã phối trộn, có thể xử lý 1-2 lần, cách nhau 5 ngày (ít nhất xử lý 1 lần).

Bước 2: Dùng 2-4 lít chế phẩm Bioetch kết hợp 1 kg chế phẩm Trichoderma pha với 100-150 lít nước tưới ẩm đều mặt luống, tưới liên tục 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 5-7 ngày.

Bước 3: Trước khi trồng 20-30 ngày, dùng 500ml nano AKH Super plus pha 200 lít nước tưới ẩm đất. Kết hợp dùng 500ml nano Canxi Super pha 200 lít nước tưới ẩm đất (chế phẩm nano canxi super và nano AKH super plus sử dụng xen kẽ nhau).

Chú ý: Các bước cách nhau 5-7 ngày, lắc đều các chế phẩm trước khi dùng. Đảm bảo hỗn hợp dung dịch chế phẩm khi tưới cần phải thấm đều xuống tầng đất phía dưới với độ sâu ít nhất 12-15cm (diệt các chủng nấm gây bệnh thối rễ, thối củ, các chủng nấm gây bệnh trên cây sâm Ngọc Linh). Chế phẩm Biotech VS nên được sử dụng xen kẽ với bộ chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua (cách nhau 2-3 ngày). Nếu có điều kiện nên xử lý đủ 3 giai đoạn như trên, trường hợp không đủ điều kiện về thời gian có thể áp dụng duy nhất giai đoạn 3 với 3 bước như hướng dẫn trên. Quá trình xử lý đất và mùn hữu cơ cần triển khai linh động, tuỳ điều kiện.

1.3 Phòng bệnh tổng hợp cho cây sâm Ngọc Linh

Tưới gốc, bổ sung hệ vi sinh có lợi, thúc đẩy quá trình sinh trưởng, chống thối rễ, nghẹt rễ, cây phát triển khoẻ mạnh:

Công Thức 1: Dùng 500ml chế phẩm nano canxi super kết hợp 500ml nano Silic SiO2 pha với 200-300 lít nước tưới ẩm gốc, định kỳ 7-12 ngày/lần.

Công thức 2: Dùng 500ml nano AKH super plus pha với 200-250 lít nước tưới ẩm gốc, 7-15 ngày/lần. Công thức 1 và 2 cách nhau 5-6 ngày.

Phòng bệnh nấm, khuẩn định kỳ: Dùng 500ml nano Bạc Đồng hợp kim (hoặc bạc đồng super) kết hợp 500ml nano Đồng Oxyclorua pha với 150-200 lít nước tưới ẩm gốc, định kỳ 7-10 ngày/lần. Nếu nguy cơ nhiễm bệnh cao, tỷ lệ bệnh cao có thể tăng liều lượng sử dụng.

Phòng bệnh trên thân lá (bệnh đốm lá, bệnh gỉ sắt, thán thư, bệnh cháy lá, bệnh thối thân,..): Dùng 40-60ml nano Đồng oxyclorua kết hợp 40-60ml nano bạc đồng super pha 15 lít nước phun đều thân lá, phun kỹ dạng sương mù, 7 ngày/lần.

Lưu ý: Khi cây có triệu chứng bệnh cần phun liên tục 3-5 ngày/lần, và tăng liều lượng, khi kiểm soát được bệnh có thể quay lại công thức phun phòng như trên đã hướng dẫn. Có thể phun qua lá nano canxi super và nano AKH super plus xen kẽ nhau, cách nhau 7 ngày/lần (30-40ml/bình 20 lít nước).

Bổ sung hệ vi sinh có lợi, cải tạo đất, giúp bộ rễ khoẻ mạnh, chống thối rễ, thối củ: Dùng 1 lít chế phẩm Bioetch pha 20-50 lít nước tưới ẩm gốc, nên tưới định kỳ 15-25 ngày/lần, dùng xen kẽ với bộ nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua.

Ưu điểm vượt trội của chế phẩm nano: Nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua có kích thước hạt siêu nhỏ nên có khả năng diệt nấm khuẩn triệt để, không kháng thuốc nên có thể sử dụng lâu dài. Ngoài ra nano bạc đồng, đồng oxyclorua không độc hại, không gây ngộ độc cây, kết hợp với nano AKH, nano canxi, nano Silic giúp cây phục hồi nhanh, sức sinh trưởng của cây tốt, bộ lá xanh dày tự nhiên, chống lốp cây (đặc biệt là nano canxi và nano silic).

1.4 Chăm sóc cây sâm Ngọc Linh giai đoạn ra hoa đậu quả

Tưới gốc nano Silic và nano canxi super: Dùng 500ml chế phẩm nano canxi super kết hợp 500ml nano Silic SiO2 pha với 200-250 lít nước tưới ẩm gốc, định kỳ 7-10 ngày/lần.

Phun lá chế phẩm nano canxi super cho cây sâm Ngọc Linh giai đoạn ra hoa kết quả: Dùng 30-40ml nano canxi super pha với 20 lít nước phun đều tán lá, 2 mặt lá, 7 ngày/lần (chống rụng).

Dưỡng quả, thân lá: Dùng 30ml nano AKH Super plus pha 20 lít nước phun đều tán lá, 10-15 ngày/lần., Ngoài ra thời kỳ này kết hợp tưới gốc chế phẩm nano AKH (15 ngày/lần, mỗi chai 500ml pha 250 lít nước tưới ẩm gốc).

Quy trình xử lý cây sâm Ngọc Linh bị thối củ

Tại sao sâm Ngọc Linh bị thối củ?

Do độ ẩm cao liên tục, thường xuyên, đất thiếu hữu cơ, thiếu hệ vi sinh có lợi, bộ rễ trong trạng thái bị nghẹt, thiếu oxy, nhiễm nấm khuẩn gây thối củ(phytophthora, Fusarium, pythium,…). Thường hiện tượng thối củ xảy ra vào mùa mưa, trên những cây sâm 2-3 năm tuổi.

Cách xử lý nhưng cây sâm Ngọc Linh bị thối củ:

Trước hết cần kiểm tra, phát hiện sớm những cây bị thối củ (lá vàng, nhỏ, cây còi cọc, sinh trưởng chậm,…). Cây sâm bị thối củ cần được cắt bỏ hoàn toàn phần bị thối, sau đó dùng 250-300ml chế phẩm nano Bạc Đồng Hợp Kim (loại mới) pha với 10-15 lít nước ngâm trong thời gian 5-10 phút sau đó vớt ra tiếp tục bôi chế phẩm nano Đồng oxyclorua (nồng độ cao) trước khi đem trồng lại (bôi kín vào phần vết cắt, cũng có thể dùng nano bạc đồng hợp kim để bôi lên vết cắt trước khi trồng).

Chăm sóc cây sâm bị thối củ sau khi trồng lại: sau khi trồng lại tiếp tục tưới bộ chế phẩm nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng hợp kim. Cụ thể như sau:

Tưới công thức 1(CT1): dùng 200-300ml nano bạc đồng super kết hợp 300-400ml nano đồng oxyclorua pha với 50-60lít nước tưới ẩm gốc.

Tưới công thức 2(CT2): dùng 500ml nano Bạc Đồng hợp kim pha 100-150 lít nước tưới ẩm gốc. CT1 và CT2 tưới cách nhau 6-8 ngày(tưới luân phiên 2 công thức 1 và 2). Xen kẽ công thức 1-2 là chế phẩm nano AKH Super plus, Biotech: dùng 500ml nano AKH Super plus kết hợp 3-4 lít chế phẩm Biotech VS pha 200-220 lít nước tưới ẩm gốc (2,5ml nano AKH pha 1 lít nước), định kỳ 7-10 ngày/lần. Khi cây phát triển ổn định tiếp tục tưới nano canxi super và nano Silic giúp cây phục hồi toàn diện, chống tái nhiễm. Lưu ý chỉ nên áp dụng tưới 2-3 lần liều cao như CT1, CT2.

Phun thân lá: Dùng 50ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 70ml nano bạc đồng super pha bình 15-20 lít nước phun đều thân lá, định kỳ 7-10 ngày/lần.

Ưu điểm của bộ 3 chế phẩm nano phòng trị bệnh trên cây sâm Ngọc Linh:

+ Các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua tiêu diệt nấm, vi khuẩn, ức chế virus gây bệnh trên cây trồng cực mạnh, thời gian tiêu diệt nhanh, triệt để.

+ Chống kháng thuốc tốt, nên có thể sử dụng thường xuyên lâu dài mà không cần thay thuốc.

+ Chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua không độc hại, không có mùi sốc, khi sử dụng không cần bảo hộ lao động, thời gian cách ly ngắn (12-24 tiếng sau phun). Đặc biệt chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua không gây ngộ độc cây trồng ngay cả khi sử dụng quá liều lượng, an toàn khi sử dụng cho cây ngay từ giai đoạn giống, cây con (sử dụng cho cây sâm Ngọc Linh và nhóm cây thuốc, cây dược liệu rất phù hợp do không gây độc, không gây tồn dư hóa chất độc hại, an toàn khi sử dụng).

+ Nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua không gây tồn dư trên nông sản sau thu hoạch, phù hợp với sản xuất Vietgap, Globgap, sản xuất hữu cơ.

Công dụng của chế phẩm nano canxi super, nano AKH super plus, nano Silic, Biotech

Công dụng cơ bản chế phẩm nano AKH Super Plus:

+ Cải tạo đất, xử lý đất trước khi trồng sâm NL.

+ Bổ sung cân đối và đầy đủ dinh dưỡng thiết yếu cho cây sâm Ngọc Linh. Thúc đẩy bộ rễ phát triển khoẻ mạnh, nâng cao sức đề kháng cho cây, hạn chế nấm bệnh tấn công. Sử dụng định kỳ cho bộ lá xanh dày, thân khoẻ, rễ phát triển mạnh. Có thể sử dụng tưới gốc kết hợp phun qua lá.

Chế phẩm nano AKH super plus là một dạng phân bón nano cao cấp, có thể sử dụng phun lá kết hợp bón gốc. Với thành phần cơ bản được mô tả như sau:

Dinh dưỡng đa lượng:  Nts: 6%, P2O5ht: 5%, K2Ohh: 4,3%

+ Dinh dưỡng trung lượng: S: 4%, Nano Mg 2200ppm, Nano Canxi 4000ppm

+ Các chất hữu cơ: Humic: 3,5%, Fulvic: 2%

+ Dinh dưỡng vi lượng dạng nano dễ hấp thu:

Nano Fe: 400ppm, Nano Mn: 180ppm, Nano Cu: 500ppm, Nano Zn: 1800ppm, Bo: 1500ppm, Mo: 80ppm, Co: 40ppm, PVP: 3000ppm, Nano Silic 5000ppm, nano đất hiếm La và Ce 600ppm.

Các nhóm dinh dưỡng Đa - Trung - Vi lượng trên được hấp thụ vào một mạch Polyme Silic (Polyme hóa Silic). Trên mạch Polyme Silic được gắn các nhóm dinh dưỡng khác nhau, đảm bảo các yếu tố dinh dưỡng không bị mất đi trong quá trình bón gốc hoặc phun qua lá. Do đó khi sử dụng chế phẩm nano AKH super plus qua lá sẽ hạn chế tình trạng ngộ độc cây ngay cả khi phun quá liều lượng ở thời kỳ cây trồng ra hoa đậu quả. Khi bón gốc nhóm dinh dưỡng NPK (Đạm - Lân - Kali) sẽ được nhả từ từ vào dung dịch đất, bổ sung dinh dưỡng cho bộ rễ một cách an toàn, không gây nên tình trạng ngộ độc rễ hay ngẹt rễ.

Chế phẩm nano AKH Super Plus sử dụng định kỳ cho cây Sâm Ngọc Linh (tưới gốc, phun lá) thay thế hoàn toàn các dạng phân bón khác (bổ sung dinh dưỡng dễ tiêu, thúc đẩy bộ rễ phát triển thuận lợi, tăng tính chống chịu úng, hạn. Chế phẩm nano AKH super plus làm tơi xốp đất, giàu dinh dưỡng, cân đối, thúc đẩy bộ rễ phát triển thuận lợi (do có chứa Humic, Fulvic và nano đất hiếm La và Ce) qua đó tăng cường sức đề kháng bộ rễ, hạn chế bệnh vàng lá thối rễ.

Công dụng chế phẩm nano canxi Super

Bổ sung Canxi và khoáng vi lượng, ổn định pH đất, tạo môi trường thuận lợi cho hệ vi sinh vật có ích phát triển, nâng cao sức đề kháng cho cây, chống lốp đổ, tăng cường hấp thu dinh dưỡng cho bộ rễ.

Sử dụng chế phẩm nano canxi super, Shellac Suger có tác dụng chống rụng hoa và quả trên cây sâm Ngọc Linh (40ml/bình 20 lít phun qua lá, định kỳ 7 ngày/lần).

Công dụng chế phẩm nano Silic SiO2

- Nano Silic làm tăng cường sức đề kháng cho cây, kháng nấm chủ động. Nano silic có tác dụng giải độc hữu cơ và vô cơ cho cây, chống thối úng rễ, phòng chống thối củ khi sử dụng kết hợp nano Bạc Đồng Hợp Kim (loại mới).

- Silic làm tăng khả năng chống chịu và làm giảm tác dụng tiêu cực của kim loại nặng, kim loại có tính độc hại.

- Tăng tính chịu hạn, chịu úng cho bộ rễ.

- Silic tăng khả năng chống chịu tia UV và các bức xạ mặt trời ở thực vật.

- Silic giảm bớt các tác động có hại do tình trạng thiếu hoặc thừa vi chất dinh dưỡng ở thực vật.

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com