phamcongkhai1249@gmail.comBệnh loét cam gây hại trên tất cả các bộ phận của cây như thân, cành, lá, quả. Bệnh làm cho cây còi cọc, chậm sinh trưởng, lá và quả rụng hàng loạt.
Triệu chứng bệnh:
Trên lá: Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu trắng vàng, xuất hiện mặt dưới lá, bệnh phát triển mở rộng ra phá vỡ biểu bì mặt dưới lá, mặt trên vết bệnh hơi lổi gờ. Xung quanh vết bệnh có quầng tròn dọt dầu màu vàng hoặc xanh tối. Các vết bệnh loét thường lối liền nhau, lá bệnh không bị biến dạng như bệnh ghẻ do nấm nhưng rất dễ rụng.
Trên quả: tương tự như trên lá, vết bệnh rắn sù sì màu nâu hơi lõm, mép ngoài có gờ lổi lên, ở giữa vết bệnh có mô chết bị rạn nứt, vết bệnh thường bị lõm vào. Các vết bệnh trên quả có thể liên kết với nhau sinh ra chảy gôm, các vết loét không ăn sâu vào trong thịt quả.
Trên thân, cành: Vết bệnh sùi lên rõ ràng, ở giữa vết bệnh không lõm xuống. Vết bệnh phát triển dần lối liền với nhau quanh thân làm cho phần phía trên vết bệnh bị khô héo, dễ gãy cành.
Triệu chứng bệnh loét cam do vi khuẩn trên lá và quả
Cần phân biệt bệnh ghẻ sẹo do nấm Elsinoe fawcetti và bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas citri. Bệnh ghẻ sẹo làm lá bị biến dạng, các vết bệnh lồi trên mặt lá, phía dưới lá thường lõm vào và xung quanh vết bệnh thường không có quầng vàng. Tuy nhiên với bệnh loét do vi khuẩn thì hầu như không thấy lá bị biến dạng, vết bệnh biểu hiện ở cả 2 mặt lá, xung quanh vết bệnh có xuất hiện quầng vàng, bề mặt vết bệnh phẳng và không sần sùi, không nổi gờ. Việc xác định đúng nguyên nhân gây bệnh rất quan trọng, giúp bà con chủ động phòng trị và lựa chọn đúng loại thuốc và liều lượng phun thích hợp. Tư vấn Kỹ thuật: 0976 804 678
Nguyên nhân gây bệnh:
Do vi khuẩn Xanthomonas citri Dowson gây ra, vi khuẩn có hình que, gram âm, sống hảo khí. Bệnh lây lan mạnh nhờ mưa và côn trùng chích hút. Vi khuẩn xâm nhiễm vào cây qua lỗ khí, khí khổng và qua vết thương cơ giới (sây sát). Vi khuẩn Xanthomonas citri có thể phát triển tốt ở nhiệt độ 5-35oC, nhiệt độ tối thích cho vi khuẩn phát triển là 20-30oC. Ở nhiệt độ trên 52oC trong thời gian 10-15 phút vi khuẩn bị chết. Vi khuẩn có khả năng chịu hạn chịu lạnh tốt. Nguồn bệnh tồn tại qua các năm ở trong các bộ phận bị bệnh như thân, lá, cành…
Đặc điểm phát sinh, phát triển bệnh:
Bệnh phát sinh từ giai đoạn lộc xuân, tăng mạnh ở lộc hè, đến lộc đông bệnh giảm hẳn và ngửng phát triển để chuẩn bị cho một chu kỳ gây hại mới ở vụ kế tiếp. Do đó bệnh loét cam do vi khuẩn cần được phòng chủ động ngay từ thời điểm phát sinh các đợt lộc.
Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao, nhiệt độ cao, mưa nhiều (lộc hè và cuối lộc hè).
Mức độ nhiễm bệnh tùy thuộc vào kỹ thuật chăm sóc, giống, điều kiện thời tiết khí hậu. Trong các cây có múi thì bưởi bị nhiễm nặng nhất, triệu chứng trên lá cũng biểu hiện rõ rệt với các vết bệnh là những đốm lá to nhỏ khác nhau, có quầng vàng dạng giọt dầu bao quanh. Bệnh nặng làm cho toàn bộ lá có những vết bệnh dày đặc, làm giảm khả năng quang hợp của bộ lá. Ngoài ra tuổi của cây cũng ảnh hưởng đến khả năng nhiễm bệnh: lá non, các bộ phận lộc non, cây còn non (cây con, cây giống) thường dễ bị nhiễm bệnh hơn so với cây đã già và trưởng thành. Bệnh phát triển mạnh với sự giúp sức của môi giới truyền bệnh là côn trùng chích hút và sâu hại các bộ phận lá non, lộc non (sâu vẽ bùa, rầy chổng cánh).
Biện pháp phòng trừ bệnh loét do vi khuẩn hại cây có múi:
Thứ nhất: Bón phân cân đối đầy đủ cho cây, ưu tiên sử dụng phân bón có nguồn gốc hữu cơ, hạn chế sử dụng phân hóa học tan nhanh, làm cho cây phát triển “bốc nhanh”. Lưu ý bón đúng liều lượng, bón đúng thời điểm, sử dụng thuốc BVTV hợp lý, đúng cách (tuân theo NT 4 đúng).
Thứ hai: Định kỳ mỗi năm, sau thu hoạch cần tiến hành cắt tỉa, tạo thông thoáng cho cây, loại bỏ cành tăm, cành vượt, cành sâu bệnh..
Thứ ba: Thực hiện các biện pháp phòng bệnh bằng các chế phẩm sạch, không độc hại. Chế phẩm nano bạc đồng và nano oxyclorua đồng được sản xuất theo công nghệ cao nano tiên tiến, không độc hại, không làm ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng, phát triển của cây. Nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có tác dụng diệt nấm và vi khuẩn rất mạnh. Nói cách khác chúng trị được cả 2 bệnh loét vi khuẩn và ghẻ sẹo trên cây có múi.
Tác dụng của chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua:
+ Diệt nấm, khuẩn và virus gây bệnh hại cây trồng theo cơ chế đặc hiệu (có vai trò quan trọng trong việc phòng trừ dịch bệnh, bảo vệ cây trồng theo cách an toàn nhất).
+ Tăng hiệu suất quang hợp cho cây trồng do nano bạc đồng làm tăng khả năng hấp thu ánh sáng cho bộ lá.
+ Chế phẩm nano bạc đồng (bản chất là dạng hợp kim bạc đồng hiệu quả hơn nhiều lần so với nano bạc) là các dòng chế phẩm được ứng dụng công nghệ nano nên không độc hại, không chứa các chất làm chậm quá trình phát triển của cây, an toàn khi sử dụng, khi sử dụng không cần cách ly.
+ Sự kết hợp giữa nano bạc đồng với nano đồng oxyclorua tạo nên hiệu quả cộng hưởng, phòng và đặc trị hầu hết các nhóm bệnh do nấm khuẩn, virus gây bệnh hại cây có múi: bệnh loét cam vi khuẩn, bệnh ghẻ sẹo, ghẻ nhám do nấm, bệnh vàng lá gân xanh, bệnh vàng lá thối rễ, bệnh gân trong lá vàng...
Cách sử dụng chế phẩm Nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua:
Phòng bệnh: Thời kỳ phát triển các đợt lộc dùng 30ml nano bạc đồng + 30ml nano đồng oxyclorua pha với 10-15 lít nước phun đều hai mặt lá, định kỳ 10-15 ngày/lần.
Thời kỳ cây bị bệnh, có biểu hiện triệu chứng bệnh: Dùng 50-60ml nano bạc đồng + 50-60ml nano đồng oxyclorua pha với 10-15 lít nước phun đều hai mặt lá, định kỳ 5-10 ngày phun một lần.
Lưu ý: thời kỳ cây bị bệnh nên ngừng bón phân qua gốc và lá, tập trung trị bệnh, quản lý dịch bệnh.
Vậy tại sao nên sử dụng kết hợp 2 loại nano Bạc đồng và nano Đồng oxyclorua trong việc phòng và đặc trị nấm khuẩn gây bệnh ???
Lý do thứ nhất: Trước hết cần khẳng định nano bạc đồng hợp kim và nano đồng oxyclorua đều có khả năng diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng. Tuy nhiên khả năng diệt nấm, khuẩn hay virus của mỗi loại lại có hiệu lực khác nhau. Nói cách khác nano đồng oxyclorua có khả năng đặc trị nấm sâu rộng (chuyên tính), trong khi đó nano bạc đồng lại có khả năng đặc trị vi khuẩn mạnh mẽ hơn (tức là chức năng diệt vi khuẩn của nano bạc đồng là tốt hơn so với diệt nấm bệnh). Mà trên thực tế triệu chứng bệnh của cây có thể do cả nấm và vi khuẩn phát triển đồng thời hoặc xen kẽ nhau, chúng tương tác hỗ trợ nhau và gây bệnh trên cây trồng ở mức độ nguy hiểm và khó kiểm soát hơn. Có thể dẫn chứng ví dụ một số trường hợp như:
Trên cây có múi (cam, bưởi, chanh) nhiều trường hợp chúng ta phát hiện thấy trong cùng một thời điểm xuất hiện cả triệu chứng của bệnh ghẻ sẹo trên lá, quả do nấm Elsinoe fawcetti gây ra đồng thời bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas Citri gây ra cũng phát triển mạnh mẽ khiến cho việc trị bệnh của bà con gặp rất nhiều khó khăn. Trên cây rau hoa màu (cà chua, ớt, bắp cải, súp lơ, họ bầu bí,..) thời kỳ cây con thường bị nhiễm bệnh vàng lá thối rễ, lở cổ rễ (bệnh chết rạp cây con) do nấm Fusarium sp.; nấm Rhizoctonia solani; nấm Phytophothora sp..
Như vậy trong điều kiện tự nhiên ngoài đồng ruộng khả năng phát sinh, phát triển của nấm, vi khuẩn gây bệnh diễn biến rất phức tạp. Cùng một thời điểm cây trồng có thể bị tấn công bởi nhiều nhóm vi sinh vật đơn bào gây bệnh. Trong khi đó hiện nay bà con chỉ biết làm theo kinh nghiệm, khi cây trồng bị bệnh đa số bà con nông dân chưa biết phân biệt bệnh do nấm hay vi khuẩn do đó dẫn đến lựa chọn sai thuốc (thường lựa chọn thuốc trị nấm để phun cho cây), các thuốc trị vi khuẩn cũng kém hiệu quả hoặc số lượng không nhiều. Do vậy giải pháp toàn diện và hiệu quả nhất đó là kết hợp giữa 2 loại nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua phun/tưới gốc theo các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây trồng.
Lý do thứ hai: Phổ diệt nấm, vi khuẩn, virus gây bệnh hại cây trồng của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là khác nhau (không trùng nhau) cho nên khi sử dụng kết hợp chúng sẽ tạo nên khả năng phòng trị nấm khuẩn gây bệnh với phổ rộng hơn rất nhiều. Điều này có nghĩa là khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua (tỷ lệ 2/1 hoặc 1/1) sẽ phòng và đặc trị được hầu hết các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn gây bệnh trên nhiều nhóm cây trồng khác nhau như: Cây lương thực, cây rau hoa màu, cây ăn quả, cây công nghiệp…
Lý do thứ ba: Nano bạc đồng mặc dù có khả năng diệt nấm khuẩn hiệu quả tuy nhiên nếu chỉ dùng độc lập nano bạc đồng phun qua lá hoặc tưới gốc để phòng trị bệnh cho cây trồng thì sẽ xảy ra trường hợp:
+ Phải dùng chế phẩm nano bạc đồng với lượng nhiều hơn, tức là phải tăng liều lượng sử dụng (do phải phun kỹ hơn và sử dụng ở liều lượng cao vì thế sẽ làm tăng chi phí BVTV).
+Hiệu suất diệt nấm khuẩn không triệt để (hiệu suất diệt nấm khuẩn đạt khoảng 70-80%). Vì vậy số lần phun sẽ tăng lên, tốn kém chi phí.
+ Nếu chỉ sử dụng độc lập nano bạc đồng phun cho cây trồng sẽ làm cho thời gian diệt nấm khuẩn kéo dài do đó khi gặp các điều kiện thời tiết bất lợi như mưa nhiều, gió to… các hạt nano bạc đồng sẽ bị rửa trôi một phần, hiệu suất diệt nấm khuẩn sẽ bị ảnh hưởng (theo chiều hướng giảm)…Tuy nhiên khi sử dụng kết hợp nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng sẽ mang lại hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn toàn diện, thời gian cần để diệt nấm khuẩn được rút ngắn (sẽ ít gặp rủi ro khi gặp điều kiện thời tiết bất lợi), hiệu suất nắm bắt và diệt nấm, vi khuẩn của các hạt nano tốt hơn rất nhiều so với sử dụng đơn lẻ đồng thời tiết kiệm chi phí sử dụng nano bạc đồng tới 20-30%. Có được điều này là do Nano đồng oxyclorua trong môi trường tự nhiên có khả năng sinh ra Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính. Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử có tính oxy hóa cực mạnh chúng sẽ làm tổn thương bề mặt ngoài bào tử nấm, tổn thương cấu trúc màng tế bào vi khuẩn và phá vỡ thành tế bào qua đó tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hạt nano bạc - đồng xâm nhập và xuyên qua màng vào bên trong cấu trúc của tế bào vi khuẩn. Khi xâm nhập vào nội bào các hạt nano bạc - đồng ức chế quá trình nhân đôi của ADN( hoặc ARN của virus), vô hiệu hóa các enzym quan trọng và làm cho vi khuẩn(virus) không tạo ra được năng lượng duy trì sức sống. Vì thế mà vi khuẩn, nấm, virus sẽ bị tiêu diệt trong thời gian ngắn, không cho chúng có cơ hội phát triển thành dịch bệnh gây hại cây trồng trên diện rộng.
Như vậy qua những phân tích trên, để phòng trị chủ động các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh chúng ta nên sử dụng kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua để mang lại hiệu quả toàn diện và tiết kiệm chi phí trong công tác BVTV nói chung.
Hiệu lực diệt vi sinh vật đơn bào gây bệnh (nấm, vi khuẩn, virus) của chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua:
+ Nano bạc đồng: đặc trị VI KHUẨN – VIRUS – NẤM (Diệt khuẩn cực mạnh và chuyên tính).
+ Nano đồng oxyclorua: đặc trị NẤM – VI KHUẨN – VIRUS (Diệt nấm cực mạnh và chuyên tính)
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
