Mắc ca thuộc họ proteacaea, chi Macadamia, có nguồn gốc từ Úc, tên khoa học là Macadamia tetraphylla và Macadamia tegrifolia. Mắc ca mang đặc điểm chung của họ Protaceae là rễ cọc kém phát triển, hệ rễ tơ phát triển tập trung tầng mặt (tầng canh tác). Về cơ bản Mắc ca có kiểu rễ cụm, các rễ cụm này là các khối rễ con ở bên và hệ lông tơ tạo thành một bề mặt hấp thụ tỏa tròn có tâm là gốc cây. Kiểu rễ này làm cho chúng dễ bị tổn thương bởi nấm phytophthora cinnamomi, nấm Fusarium sp., nấm Pythium (gây thối rễ, vàng lá), rễ mắc ca ít có sự cộng sinh với nấm, vi sinh vật có ích. Bộ rễ Mắc ca chủ yếu phân bố trong tầng đất 60-80cm trở lại, trong đó 70-85% bộ rễ hút tập trung chủ yếu ở tầng đất mặt (từ 0-25cm). Do đó trong quá trình chăm sóc, bón phân cho mắc ca cần phải bón đúng kỹ thuật, bón dựa vào tuổi cây, nhu cầu dinh dưỡng của cây và bón đúng thời điểm. Bón thừa, thiếu hoặc mất cân đối sẽ làm cây còi cọc chậm phát triển, cây thường bị nhiễm nấm bệnh, hiệu suất sử dụng phân bón không cao, ảnh hưởng kết cấu đất. Ngoài ra một số giống mắc ca, khi gặp nhiệt độ cao kéo dài, độ ẩm không khí thấp thường xảy ra hiện tượng cháy phiến lá gây bệnh bạc lá (lá mất diệp lục, mất màu xanh tự nhiên). Qua nghiên cứu theo dõi trên nhiều giống mắc ca tại khu vực tây bắc và tây nguyên chúng tôi thấy rằng bệnh vàng lá thối rễ trên mắc ca thường ghép với một số bệnh như đốm lá, bệnh thán thư, bệnh xì gôm chảy mủ thân cành, bệnh cháy lá, bệnh vàng khô đầu lá, bệnh chổi rồng do virus,...

Mắc ca bị bệnh vàng lá thối rễ, cây còi cọc, chậm phát triển

Nhiều trường hợp mắc ca bị bệnh vàng lá thối rễ ghép với bệnh cháy lá, đốm lá, thán thư, bệnh chổi rồng virus

Bộ rễ kém phát triển, có biểu hiện thối rễ, đen rễ do nấm bệnh tấn công

(ThS Phạm Công Khải - 0976 804 678)

Nguyên nhân gây bệnh vàng lá thối rễ trên mắc ca, cây còi cọc kém phát triển:

Nguyên nhân thứ nhất: Do tính chất sinh hóa của đất canh tác

Hàm lượng hữu cơ trong đất thấp, đất nghèo hữu cơ (OM<1%) làm cho bộ rễ tơ kém phát triển, đất thiếu oxy (ức chế quá trình hô hấp của bộ rễ), dinh dưỡng và nước từ dưới đất hấp thu kém gây ra hiện tượng phát triển gián đoạn của thân lá trên mặt đất, trong điều kiện này nếu gặp điều kiện nắng nóng kéo dài sẽ làm cháy vàng lá, cháy khô lá, các gân lá suy yếu (vàng), tế bào thịt lá không tổng hợp được diệp lục (dẫn đến vàng lá). Thời điểm này nếu cộng thêm sự tấn công của sâu bệnh sẽ làm cho cây suy kiệt nhanh, bộ rễ già và khô, khó phát triển.

Nguyên nhân thứ hai: Do thiếu nước và bón phân không cân đối đầy đủ, không đúng chủng loại phân

Thiếu nước, khô hạn làm cho bộ rễ mất nước nhanh, cây mất sức sinh trưởng. Kết hợp với bón phân không cân đối đầy đủ làm cho cây còi cọc sinh trưởng chậm. Do bộ rễ mắc ca hầu hết là các rễ tơ phân bố tầng đất 0-25cm, do đó việc bón phân không cân đối, bón thừa/thiếu dinh dưỡng, bón không đúng kỹ thuật (bón quá gần rễ đều có thể làm cho lá mắc ca bị vàng lá, xoăn lá, xoăn các đọt non, nhiều trường hợp lá vàng do ngộ độc cấp tính phân khoáng NPK. Ngoài ra việc sử dụng không đúng chủng loại phân theo từng thời kỳ phát triển của cây cũng gây ra hiện tượng khô cây, rễ chậm phát triển, bộ rễ già nhanh, hiệu suất sử dụng phân bón thấp.

Nguyên nhân thứ ba: Do nấm khuẩn tấn công gây hại

Bộ rễ bị các chủng nấm tấn công (nấm Fusarium spp.,Nấm Pythium sp. và Phytophthora sp.). Nấm bệnh gây thối rễ, vàng lá, hiệu suất hấp thu dinh dưỡng của bộ rễ kém đi (dinh dưỡng nuôi thân lá giảm sút nghiêm trọng, mất cân đối, gây cháy lá, vàng lá tùy mức độ nặng nhẹ của nấm bệnh).

Giải pháp tổng hợp phòng bệnh vàng lá thối rễ trên cây mắc ca

Để hạn chế hiện tượng cây còi cọc, chậm phát triển, lá khô, lá nhỏ hẹp, cây yếu sức sống, thối rễ, vàng lá, lở cổ rễ chúng ta cần triển khai đồng bộ các giải pháp sau:

Một là: Cải tạo đất trước khi trồng, chọn những nơi đất có hàm lượng hữu cơ cao, ít sét, độ pH 5,5 – 7,5 (tối ưu 6,5 -7), đất trồng mắc ca có độ cao 700-1500m so với mặt nước biển.

Hai là: Trước khi trồng nên đào hố, xử lý hố, bón vôi nếu đất chua(pH thấp), bón thêm phân hữu cơ ủ hoai mục kết hợp lân đơn P₂O₅. Tất cả các công việc này cần làm trước khi trồng 30-60 ngày (mỗi hố 5-10kg phân hữu cơ + 200-300g lân P2O5 16%).

Ba là: Chăm sóc đặc biệt sau khi trồng mắc ca

Sau khi trồng bộ rễ mắc ca bắt đầu “tiếp đất”, giai đoạn này cây mắc ca rất mẫn cảm, sức cây còn yếu, dinh dưỡng ban đầu vẫn phụ thuộc vào bầu cây. Do đó để bộ rễ phát triển khỏe mạnh, giúp cây bật mầm tốt chúng ta cần sử dụng chế phẩm nano AKH super plus tưới gốc cho mắc ca, tưới 2 lần, mỗi lần cách nhau 7 -10 ngày. Dùng 500ml chế phẩm nano AKH super plus pha với 200 lít nước tưới ẩm gốc, tưới 2-3 lần, 7 ngày/lần.

Sau khi tưới 2 lần chế phẩm nano AKH super plus, khi cây bật mầm, bộ rễ bắt đầu phát triển ăn ra khỏi bầu. Chúng ta cần bón bổ sung phân khoáng NPK 16-16-8 TE. Giai đoạn này ta nên bón đúng lượng, không bón thừa, bón với mục đích nhử bộ rễ phát triển càng rộng càng tốt, bón cho cây làm quen dần với phân NPK, khi bón nên bón cách xa gốc, bón rộng ra ngoài. Lưu ý nếu bón nhiều phân khoáng NPK vừa gây lãng phí, vừa làm ngộ độc rễ, các chồi mầm sinh dưỡng có thể bị xoăn đọt, lá co lại và uốn móc, dị dạng tùy theo mức độ ngộ độc phân bón. Thời kỳ sau trồng chú ý duy trì độ ẩm đất thường xuyên (65-80%), không để đất khô hạn. Bón phân theo các đợt lộc cành của cây mắc ca trong năm kết hợp cắt tỉa điều chỉnh tán thông thoáng, không để cây phát triển quá cao, gây khó khăn trong quá trình chăm sóc sau này.

Ghi chú: Để tránh ngộ độc phân, mất cân đối dinh dưỡng nên sử dụng phân công nghệ hóa lỏng hay hóa hợp dạng 1 hạt 1 màu (1 hạt tích hợp đủ các thành phần đa trung vi lượng).

Giải pháp phục hồi cây mắc ca bị bệnh vàng lá thối rễ, cây còi cọc, chậm phát triển:

Biện pháp thứ nhất: Phân loại cây  bị nặng nhẹ vào cùng nhóm, mỗi nhóm sẽ có liều lượng, cách xử lý khác nhau sao cho phù hợp với tình trạng vàng lá, thối rễ của cây.

Biện pháp thứ hai: Cắt tỉa các cành bị vàng lá, còi cọc, hạ thấp chiều cao cây, loại bỏ cành tăm, cành nhỏ, cành khô yếu sức sống, chỉ giữ lại các cành chính theo hướng lợi tán.

Biện pháp thứ ba: Nếu xác định được cây bị thối rễ, lở cổ rễ do nấm cần sử dụng bộ đôi chế phẩm nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua tưới gốc. Nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua có khả năng tiêu diệt nấm, vi khuẩn gây bệnh trên cả thân, lá và bộ rễ cây mắc ca. Ưu điểm của nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua khi tưới gốc là các hạt nano phân tán nhanh, sâu rộng, có cơ chế đặc thù diệt nấm khuẩn trong đất, trong mạch dẫn của bộ rễ mà không gây ngộ độc rễ và không ảnh hưởng đến môi trường đất. Cụ thể: Dùng 500ml nano Đồng oxyclorua kết hợp 500ml nano Bạc Đồng super pha 200 lít nước tưới ẩm gốc, tưới 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 7 ngày.

Biện pháp thứ tư: Dùng 500ml chế phẩm nano AKH super plus pha với 170-220 lít nước tưới ẩm gốc, lưu ý tưới sao cho dung dịch ngấm sâu rộng đến toàn bộ hệ thống rễ của cây, tưới lan tròn tỏa rộng xung quanh vùng sinh trưởng của rễ cây mắc ca. Tưới 2-4 lần, mỗi lần cách nhau 7-10 ngày. Tưới sau 1-2 lần các mầm cành sinh dưỡng sẽ bật mầm phát triển, lá xanh dày. Lưu ý khi cây mắc ca có dấu hiệu phục hồi, bật lộc cành có thể bị côn trùng chích hút gây hại (rệp sáp, rệp muội, sâu ăn lá,...) cần phải chủ động phòng trừ sâu bệnh hại tổng hợp. Sau 30-45 ngày kiên trì chăm sóc đặc biệt, cây đạt sức sinh trưởng khỏe mạnh, phục hồi 90-95% chúng ta tiến hành chăm sóc bón phân bình thường.

Sau khi tưới nano AKH super plus 7-10 ngày, mắc ca có dấu hiệu bật mầm cành

Mắc ca có dấu hiệu phục hồi toàn diện (mầm cành phát triển khỏe, rễ bắn mạnh)

Công dụng của chế phẩm nano AKH super plus: Chế phẩm nano AKH super plus là 1 dạng phân bón hữu cơ nano cao cấp được sản xuất theo công nghệ nano tiên tiến, chuyên dùng cho mắc ca giai đoạn kiến thiết cơ bản (nuôi thân, lá, rễ). Sử dụng cải tạo đất, thúc đẩy bộ rễ và thân lá mắc ca phát triển cân đối hoàn thiện trước khi bước vào giai đoạn kinh doanh (bắt quả).

Ưu điểm vượt trội của chế phẩm nano AKH super plus:

+ Được sản xuất theo công nghệ nano tiên tiến cho nên các thành phần dinh dưỡng trung vi lượng đều tồn tại ở dạng nano siêu nhỏ bé, dễ hấp thu qua lá, rễ.

+ Không độc hại, không ngộ độc cây, không ảnh hưởng đến kết cấu đất.

+ Cải tạo đất tốt, nâng cao hàm lượng dinh dưỡng trong đất ngay sau khi tưới.

Các nhóm dinh dưỡng Đa - Trung - Vi lượng trên được hấp thụ vào một mạch Polyme Silic (Polyme hóa Silic). Trên mạch Polyme Silic được gắn các nhóm dinh dưỡng khác nhau, đảm bảo các yếu tố dinh dưỡng không bị mất đi trong quá trình bón gốc hoặc phun qua lá. Do đó khi sử dụng chế phẩm nano AKH super plus qua lá sẽ hạn chế tình trạng ngộ độc cây ngay cả khi phun quá liều lượng ở thời kỳ cây trồng ra hoa đậu quả. Khi bón gốc nhóm dinh dưỡng NPK (Đạm - Lân - Kali) sẽ được nhả từ từ vào dung dịch đất, bổ sung dinh dưỡng cho bộ rễ một cách an toàn, không gây nên tình trạng ngộ độc rễ hay ngẹt rễ. Ngoài ra nano AKH super plus còn có nano đất hiếm, Humic, Fulvic giúp bộ rễ phát triển khỏe mạnh, rễ ăn sâu rộng, chống hạn, chống úng tốt. Một điều đặc biệt nữa là trong nano AKH super plus có tích hợp thành phần nano Silic SiO2, silic dễ hấp thu. Silic có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của cây mắc ca từ lúc cây con sau trồng cho đến thời kỳ ra hoa đậu quả. Nano Silic giúp cây cây mắc ca tăng cường sức đề kháng, giảm các triệu chứng ngộ độc, thiếu và mất cân đối dinh dưỡng. Silic làm tăng tính chống chịu nóng cho cây mắc ca (chống chịu nhiệt cao). Có được điều này là do các cấu trúc bio-silic hóa có mặt trong lớp tế bào biểu bì, có hiệu quả trong việc làm mát lá cây nhờ cơ chế bức xạ hồng ngoại tầm trung (mid-IR) hiệu quả. Do đó, silic tạo ra một cơ chế vật lý chống lại điều kiện bất lợi về nhiệt, tăng khả năng chống chịu tia UV và các bức xạ từ ánh sáng mặt trời.

+ Khi sử dụng nano AKH phun qua lá, các chất dinh dưỡng sẽ hấp thu nhanh qua các lỗ khí khổng, thủy khổng trên lá, nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón cho cây mắc ca.

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com