Chăm sóc bưởi diễn thời kỳ ra hoa đậu quả rất quan trọng. Thời kỳ này quyết định đến năng suất sản lượng cũng như chất lượng quả.

Đối với cây bưởi diễn, thời kỳ ra hoa đến hoa nở rộ nếu gặp mưa nhiều, ẩm cao, trời âm u, thiếu ánh sáng, sẽ thúc đẩy nấm khuẩn gây bệnh phát sinh, phát triển mạnh gây bệnh thối nhũn hoa, suy giảm chức năng hạt phấn, bệnh diễn tiến phức tạp gây rụng hoa hàng loạt. Ngoài ra trong nước mưa có hàm lượng acid cao (H⁺) làm chếthạt phấn, nhụy mất chức năng sinh lý làm giảm tỷ lệ đậu quả. Điều kiện thời tiết bất lợi (mưa ẩm kéo dài, thời tiết âm u, thiếu ánh sáng) sẽ thúc đẩy quá trình hình thành “tầng rời” làm cho cuống hoa teo lại dẫn đến hoa và quả non rụng hàng loạt, rất khó kiểm soát, có nhiều chùm hoa rụng 100% số quả. Như vậy thời kỳ ra hoa đậu quả chúng ta cần đạt được các yêu cầu kỹ thuật sau đây:

+ Nâng cao tỷ lệ đậu quả, giữ quả, chống rụng quả sinh lý. Đặc biệt với hoa đợt đầu (hoa 1), bưởi diễn có thể ra hoa đợt 2, đợt 3 tuy nhiên hoa 1 có ý nghĩa quan trọng nhất, chất lượng quả cao nhất khi chúng ta giữ được hoa đợt 1.

+ Bưởi diễn ra hoa đậu quả vào tháng 1 - 2 âm lịch hàng năm thường trùng với thời điểm miền bắc có mưa ẩm, sâu bệnh phát sinh phát triển mạnh gây rụng hoa quả non do đó thời kỳ này chúng ta cần có các biện pháp chủ động quản lý sâu bệnh hại.

Nguyên nhân dẫn đến rụng quả non trên bưởi Diễn

+ Nguyên nhân thứ nhất: Điều kiện bất lợi của thời tiết, kèm theo sự phát triển mạnh của nấm khuẩn gây bệnh khiến cho chức năng sinh lý của hoa bị suy giảm. Khi hoa không còn giữ vai trò di truyền nói cách khác không còn khả năng thụ phấn, thụ tinh thì chúng sẽ bị loại thải và việc hình thành tầng rời là điều tất yếu để loại bỏ những chùm hoa không còn sức sống, không còn khả năng đậu quả. Do đó bà con cần có các biện pháp phòng và trị bệnh chủ động cho cây trong thời kỳ ra hoa đậu quả non. Tuy nhiên thời kỳ hoa nở-quả non nếu bà con phun các loại thuốc hóa học truyền thống độc hại sẽ gây nên hiện tượng cháy cánh hoa, rụng hoa và quả non.Chế phẩm nano bạc đồng và nano oxyclorua đồng là giải pháp hữu hiệu trong việc phòng và trị bệnh trên cây có múi nói chung (trong thời kỳ ra hoa đậu quả vẫn có thể phun mà không gây ảnh hưởng). Ưu điểm của loại chế phẩm này là không độc hại, không gây kháng thuốc, có thể sử dụng liên tục nhiều vụ liên tiếp. Ngoài việc tiêu diệt nấm khuẩn gây bệnh chế phẩm còn chứa dinh dưỡng vi lượng dễ hấp thu, làm tăng tỷ lệ thụ phấn, thụ tinh, nâng cao khả năng đậu quả, chống hình thành tầng rời cuống quả.

 

Mưa nhiều ẩm cao làm hoa rụng hàng loạt

+ Nguyên nhân thứ hai: Do hoa ra quá sai, sức chịu đựng của cây có hạn đặc biệt trong điều kiện bất lợi (nhiệt độ thấp, thừa ẩm) sẽ làm cho bộ rễ thường xuyên phải chịu một áp lực nuôi quả, thân, cành, lá… đấy là chưa kể đến tình trạng bộ rễ, nếu bị nghẹt rễ, thừa ẩm, thiếu oxi thì khả năng rụng hoa, quả non còn khó kiểm soát hơn rất nhiều (vì khi mưa nhiều, đất thừa ẩm làm oxy trong đất thiếu hụt trầm trọng gây tình trạng nghẹt rễ). Do đó việc hình thành tầng rời để loại bớt quả non nhằm mục đích duy sức sống, sự tồn tại của cây cũng là điều bình thường theo quy luật thích nghi của cây trồng nói chung.

+ Nguyên nhân thứ ba: Trong nước mưa thường có hàm lượng acid nhất định (H⁺). Chính hàm lượng axít dù nhỏ này (tích tiểu thành đại nếu mưa nhiều ngày) làm cho nhóm tế bào vỏ quả bị axít hóa (cháy quả) từ đó quả không thể phát triển tiếp được (đứng quả, không phát triển quả non), sau một thời gian ngắn chúng cũng sẽ bị rụng.

Ngoài ra lượng axít trong mưa cũng làm cho Canxi trong tế bào tầng rời giảm mạnh (chúng bị hòa tan, bị di chuyển thành những ion linh động). Mà Canxi là một nguyên tố dinh dưỡng trung lượng quan trọng cần bổ sung và không thể thiếu ở thời kỳ ra hoa đậu quả đối với bất kỳ cây ăn quả thân gỗ nào. Canxi được xem là một chất keo “xi măng” liên kết chặt chẽ các tế bào tầng rời khiến chúng trở lên bền vững hơn. Do vậy ở thời kỳ phân hóa mầm hoa đến hoa rộ, đậu quả non các nhà vườn cần phải chú ý bổ sung hàm lượng Canxi dễ tiêu kết hợp với các yếu tố vi lượng khác sao cho cân đối phù hợp. Đa số các đạng canxi hiện nay trên thị trường được bán dưới dạng phân bón lá có hỗn hợp với một số thành phần trung, vi lượng khác tuy nhiên các dạng canxi này hầu hết tồn tại dưới dạng ion (dạng muối có chứa Ca²⁺), khi phun qua lá các ion Ca²⁺ này thường bị oxi hóa hoặc bị các acid yếu như acid H₂CO₃ làm kết tủa ở dạng không tan, khó hấp thu (dạng bất động).

Canxi trong phân bón lá truyền thống thường bị kết tủa ở dạng canxi cacbonat theo cơ chế sau:

Ca²⁺ + CO₃^2- = CaCO₃

Chính vì vậy nhiều bà con trong quá trình chăm sóc cây ăn quả vẫn bổ sung Canxi nhưng lại không đạt được hiệu quả cao, quả non vẫn rụng, vẫn hình thành tầng rời. Do đó khi bổ sung Canxi cho cây nhất là giai đoạn ra hoa, đậu quả các nhà vườn nên bổ sung các dạng dễ hấp thu, các dạng có tính chất giải phóng Canxi (Ca²⁺) liên tục ở mọi điều kiện cho dù là điều kiện thời tiết không thuận lợi như thế mới bổ sung kịp thời Canxi cho cây, giúp cây vượt qua được các điều kiện thời tiết bất lợi về thời tiết. Và Canxi Nano đáp ứng được các yêu cầu khắt khe đó. Hiện nay có 2 dạng Canxi Nano, hai dạng này vừa bổ sung canxi dễ tiêu, vừa có khả năng trung hòa mưa acid làm giảm hiện tượng acid hóa hoa và quả non. Nano – canxi cacbonate có hoạt tính hóa học cao nên dễ phản ứng để trung hòa axit ngay cả ở môi trường axit yếu pH = 5-6. Nano canxi cacbonate sử dụng trong phân bón lá làm tăng hiệu suất của quá trình quang hợp và bổ sung canxi cho qua bộ lá của cây. Khi ở kích thước nano mét các hạt Nano-CaCO₃ bám vào kẽ lá và phân hủy trong môi trường khí CO₂ (H₂CO₃) tự nhiên đồng thời giải phóng khí CO₂ tăng đến 40% tại kẽ lá tạo nguyên nguồn nguyên liệu (CO₂) dồi dào cho quá trình quang hợp và bổ sung canxi cho cây trồng:

Nano-CaCO₃ + H₂CO₃ = Ca⁺² + 2CO₂↑ (cung cấp nguyên liệu quang hợp cho cây) + H₂O

Như vậy khi sử dụng chế phẩm nano canxi cho cây cam bưởi sẽ mang lại các tác dụng cơ bản sau: Chống mưa axít gây hại hoa và quả non; bổ sung canxi dễ hấp thu kịp thời cho cây giúp cây chống rụng quả sinh lý đồng thời thúc đẩy quá trình quang hợp cho cây (do tăng nguồn nguyên liệu quang hợp cho cây-CO₂).

Mưa axít và nấm bệnh gây thối hỏng hoa quả non

+ Nguyên nhân thứ tư: Thời tiết âm u kéo dài, thiếu ánh sáng sẽ làm cho “độ đóng mở” của khí khổng bị ảnh hưởng theo chiều hướng không thuận lợi cho quá trình quang hợp, như thế quá trình hấp thu khí CO₂ của cây bị cản trở. Tất cả những điều này sẽ làm giảm hiệu suất quang hợp của cây. Khi hiệu suất quang hợp giảm sẽ kéo theo quá trình vận chuyển, tích lũy dinh dưỡng về cơ quan dự trữ (hoa, quả) giảm theo làm cho hoa, quả non thiếu dinh dưỡng cục bộ gây ra hiện tượng chậm hoặc ngừng sinh trưởng quả từ đó góp phần tạo nên hiện tượng rụng hoa, quả non (Thời kỳ đầu quả chậm phát triển, gặp điều kiện bất lợi về thời tiết cũng là một trong nhiều nguyên nhân rụng quả non trên bưởi Diễn).

+ Nguyên nhân thứ năm: Do chăm sóc không đúng kỹ thuật, bón phân không cân đối đầy đủ đặc biệt thừa dinh dưỡng đa lượng sẽ dẫn tới đẩy quả (rụng quả). Bưởi Diễn cùng với cam đường là một loại cây có múi cực kỳ khó tính. Ở thời ra hoa, đậu quả (rụng hết cánh hoa) nếu thừa dinh dưỡng hoặc bổ sung qua lá dinh dưỡng không cân đối sẽ dẫn đến mất cân bằng sinh trưởng – phát triển: ra tăng (ưu tiên) quá trình sinh trưởng sinh dưỡng, giảm đột ngột (ức chế) quá trình sinh trưởng sinh thực dẫn đến rụng quả hàng loạt(dinh dưỡng nuôi quả không được ưu tiên).

+ Nguyên nhân thứ sáu: Do phương pháp nhân giống. Thực tế nghiên cứu và theo dõi cho thấy với những giống Diễn được trồng bằng cành chiết thì tỷ lệ đậu quả và giữ quả cao hơn do với Diễn ghép (xét trong điều kiện cùng giống, cùng điều kiện tự nhiên). Theo quan điểm cá nhân, tôi cho rằng giống Diễn ghép tuy ban đầu có lợi thế là bộ rễ to khỏe nhưng trong quá trình sinh trưởng và phát triển đặc biệt ở thời kỳ ra hoa đậu quả chúng thường có xu hướng sinh trưởng khó “hòa hợp” (đẩy nhau) do cơ thể được ghép từ 2 nguồn cá thể khác nhau cho nên chúng thường xảy ra hiện tượng biến nạp gene nói cách khác sự dung hòa giữa 2 cá thể trong cùng một cây thường khó hơn và phải trải qua nhiều năm. Giống chiết được tách nguyên bộ gen 2n của cây mẹ và không xảy ra tình trạng đẩy nhau nào nên về mặt di truyền sẽ ổn định hơn qua các thời kỳ sinh trưởng phát triển.

Như vậy trong kỹ thuật chăm sóc bưởi Diễn nói chung bà con cần phải nắm rõ và hiểu biết những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng rụng quả non để có biện pháp phòng ngừa chủ động và kịp thời.

Giải pháp kỹ thuật chống rụng hoa và quả non trên bưởi diễn:

1 - Thời kỳ phân hóa mầm hoa, nuôi mầm hoa:

Dùng 20ml chế phẩm nano AKH super plus pha với bình 15 lít, phun đều lên tán lá, phun 2 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 7 ngày.

Công dụng chế phẩm nano AKH super plus: Nuôi mầm hoa phát triển to khỏe mạnh, tăng sức đề kháng, hoa nở đồng đều và tập trung.

2 - Thời kỳ hoa nở rộ, đậu quả non

Trường hợp 1: Thời kỳ hoa nở không gặp mưa phùn ẩm kéo dài

Một bình 15-20 lít nước pha như sau:

+ Dùng 50-60ml chế phẩm nano bạc đồng plus (trị nấm khuẩn hại hoa quả non).

+ Dùng 20ml chế phẩm Shellac suger(tăng tỷ lệ đậu quả, hạn chế rụng).

+ Dùng 20-30ml chế phẩm nano canxi super(chống rụng quả).

Trường hợp 2: Thời kỳ hoa nở gặp mưa phùn ẩm kéo dài

+ Dùng 60-80ml chế phẩm nano bạc đồng plus (trị nấm khuẩn hại hoa quả non).

+ Dùng 30ml chế phẩm Shellac suger(tăng tỷ lệ đậu quả, hạn chế rụng).

+ Dùng 30-40ml chế phẩm nano canxi super(chống rụng quả).

+ Dùng 50ml nano canxi cacbonat (Chống mưa axít).

3 - Thời kỳ nuôi quả và giữ quả phát triển ổn định

Dùng 40ml nano bạc đồng plus kết hợp với 30ml Shellac suger pha với 20 lít nước phun đều 2 mặt lá, định kỳ 10-15 ngày/lần. Phun 2-3 lần liên tiếp.

Công dụng các chế phẩm chuyên dùng cho bưởi, cam và cây ăn quả nói chung:

+ Chế phẩm Nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua: Phòng và trị bệnh nấm khuẩn gây bệnh hại hoa quả non, lộc hoa theo cách an toàn tuyệt đối cho cây. Thời kỳ ra hoa đậu quả vẫn có thể phun được mà không gây ảnh hưởng đến cây, không gây rụng quả.

+ Chế phẩm Shellac: Hãm lộc đông và tăng tỷ lệ phân hóa mầm hoa khi kết hợp với nano AKH super. Shellac suger làm tăng tỷ lệ đậu quả.

 + Chế phẩm nano AKH super plus: Thúc quả non phát triển ổn định, nuôi quả, thúc lộc hè thu..

+ Chế phẩm nano canxi cacbonat: chống tác hại của mưa acid, phun lúc mưa hiệu quả tăng gấp đôi, bổ sung canxi cho cây, chống rụng hoa quả non(thời kỳ hoa nở rộ nếu gặp mưa nên phun chế phẩm nano canxi cacbonat).

+ Chế phẩm nano canxi: chống rụng hoa và quả non, chống teo cuống, giúp tầng cuống khỏe và dai cuống, hạn chế rụng 80-90% ngay cả trong điều kiện thời tiết bất lợi.

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com