Phần 1: Giải pháp chống rụng quả cho hồng không hạt, hồng giòn
Cây Hồng không hạt và hồng giòn được trồng tại Yên Bái, Lạng Sơn, Sơn La. Tuy nhiên hiện nay trong quá trình chăm sóc bà con thường gặp phải tình trạng rụng quả tại nhiều thời điểm khác nhau trong năm làm giảm năng suất và chất lượng quả. Hồng không hạt thường rụng quả vào 2 thời điểm chính trong năm: Thời điểm thứ nhất vào khoảng tháng 2-4, thời điểm thứ hai vào khoảng tháng 7-8 hàng năm. Quan trọng nhất là thời điểm phát triển quả (tháng 7-8), khi hồng rụng thường có lốm đốm đen bề mặt quả, vỏ quả chuyển sang màu vàng.
Nguyên nhân gây rụng quả trên cây hồng không hạt, hồng giòn:
+ Do rụng sinh lý: Bón phân không cân đối, không hợp lý dẫn đến cây đuối sức sinh trưởng, không đủ dinh dưỡng nuôi quả dẫn đến hiện tượng rụng quả. Ngoài ra mưa nhiều làm cho bộ rễ bị nghẹt do thiếu oxy dẫn đến dinh dưỡng vận chuyển từ dưới đất lên các bộ phận trên mặt đất bị hạn chế, tình trạng này nếu kéo dài sẽ làm cho quả rụng hàng loạt. Quá trình rụng sinh lý thường diễn ra mạnh ở thời điểm ban đầu lúc quả còn non, các giai đoạn phát triển quả thường xảy ra rải rác trong năm và tập trung vào tháng 7-8 (nếu có xuất hiện thêm bệnh thán thư trên quả).
+ Rụng quả do thiếu canxi dễ tiêu: Tình trạng thiếu canxi dẫn đến rụng quả thường xảy ra phổ biến trên cây ăn quả nói chung không riêng cây hồng. Vai trò quan trọng của canxi là tham gia vào quá trình hình thành nên màng tế bào. Canxi kết hợp với axit pectinic tạo nên pectatcanxi có mặt ở lớp giữa của thành tế bào gắn chặt các tế bào với nhau thành một khối làm cho cuống hoa, cuống quả trở lên bền vững hơn do đó để chống rụng hoa, quả non cần phải bổ sung canxi cho cây ở thời kỳ trước ra hoa, thời kỳ ra hoa và đậu quả non.
Khi thiếu canxi thì pectancanxi không được hình thành vì thế mà hoa - quả non dễ bị rụng. Thiếu canxi các tế bào tầng rời dễ dàng tách nhau ra gây nên hiện tượng rụng quả non sinh lý. Khi quả chín pectatcanxi bị phân hủy cho nên thịt quả mềm ra. Do đó pectatcanxi được xem như là chất kết dính giữa các tế bào với nhau khiến chúng trở nên bền vững hơn.
Canxi được xem là “chất keo xi măng” kết dính các tế bào với nhau. Canxi làm tăng tính liên kết phần tầng rời cuống quả, giúp hạn chế hiện tượng rụng quả non (cơ bản Canxi sẽ làm dai cuống quả). Tuy nhiên thực tế cho thấy đa số bà con sử dụng phân bón lá có chứa Canxi(Ca), Magie(Mg), Kẽm(Zn) ở dạng ion - dạng muối 2+ như: Ca2+, Mg2+ , Zn2+. Các dạng này thường bị kết tủa ở dạng không tan ngay trên bề mặt lá do đó cây rất khó hấp thu gây nên hiện tượng thiếu hụt dinh dưỡng cục bộ. Đa số các dạng canxi hiện nay trên thị trường được bán dưới dạng phân bón lá có hỗn hợp với một số thành phần trung, vi lượng khác tuy nhiên các dạng canxi này hầu hết tồn tại dưới dạng ion (dạng muối có chứa Ca2+), khi phun qua lá các ion Ca2+, này thường bị các acid yếu như acid H2CO3 làm kết tủa ở dạng không tan, khó hấp thu (dạng bất động) theo cơ chế sau:
Trong không khí luôn tồn tại hơi ẩm (H2O) và khí CO2, chúng sẽ kết hợp với nhau tạo thành một acid yếu H2CO3.Sau đó H2CO3 lại bị phân ly nhanh thành H+ và CO32-.
Quá trình 1: hơi nước và khí CO2 kết hợp với nhau tạo thành axít
H2O + CO2 = H2CO3 (axít)
Quá trình 2: Axít H2CO3 tiếp tục bị phân ly tạo ra H+ (axít) + CO32-
H2CO3 = 2H+ (axít) + CO32-
Như vậy quá trình trên sẽ tạo ra hai hệ quả (hai tác hại):
Một là vỏ quả non và cuống quả bị acid hóa bởi H+ sinh ra từ quá trình trên làm cho quả non bị cháy và rụng(xem hình ảnh).
Hai là chính CO32- sinh ra từ quá trình trên kết hợp với Ca2+ (dạng phân bón lá thông thường) tạo ra muối CaCO3 làm cho cây không hấp thu được canxi. Do đó cây bị thiếu hụt canxi cục bộ mặc dù bà con vẫn bổ sung Canxi cho cây qua lá nhưng việc làm này hầu như không tạo nên hiệu quả do Canxi đã bị kết tủa ngay trên bề mặt lá theo phương thức sau:
Ca2+ (phân bón lá thường) + CO32- ==> CaCO3 (dạng này cây không hấp thu được)
Như vậy qua những phân tích trên có thể thấy nếu bà con sử dụng phân bón lá có Canxi – Bo thông thường (dạng Ca2+) thì chúng dễ dàng chuyển hóa thành muối canxi cacbonat (CaCO3) - dạng này cây không hấp thu được cho nên quả non vẫn bị rụng (thiếu canxi thụ động). Hơn nữa canxi cacbonat bị kết tủa thành từng lớp mỏng trên bề mặt lá còn gây cản trở quá trình hấp thu phân bón lá sau này.
Chốt lại vấn đề: Thời kỳ cây ra hoa đậu quả, phát triển quả thường cây ăn quả nói chung bị thiếu hụt canxi. Trong khi đó bà con vẫn phun phân bón lá có chứa canxi nhưng cây không thể hấp thu được do canxi bị kết tủa ở dạng khó tan (CaCO3 – Canxi cacbonat khó tan – cây không hấp thu được).
Vậy giải pháp nào để khắc phục tình trạng trên? Làm thế nào để bổ sung Canxi cho cây, tăng cường dai cuống, hạn chế rụng quả non ?
Giải pháp tối ưu, hiệu quả ở đây là bà con nên bổ sung dạng Canxi nano phun xen kẽ với dạng Nano Canxi cacbonate. Hai dạng này sẽ bổ sung trực tiếp và gián tiếp một cách liên tục Canxi cho cây, giúp cuống dai hơn, chống rụng hoa và quả non chủ động. Ưu điểm vượt trội của nano canxi là kích thước hạt vô cùng nhỏ bé, dễ dàng bám trên kẽ lá, hầu như không bị rửa trôi, dễ dàng hấp thu qua lá, bổ sung nhanh và kịp thời cho cây, hiệu suất hấp thu nano canxi qua lá nhanh hơn gấp 2-3 lần so với canxi ở dạng truyền thống. Đặc biệt hơn là nano canxi không bị oxy hóa, không bị kết tủa ở dạng khó tan.
Cơ chế tác động của nano canxi được mô tả như sau: Các hạt nano Canxi có kích thước trung bình 20-30nm. Do chúng có kích thước rất nhỏ nên có khả năng bám dính trên các kẽ lá (bề mặt lá). Tại đây các hạt nano canxi giải phóng tại chỗ liên tục các ion Ca2+, các ion canxi này sẽ được cây hấp thu nhanh tại bề mặt lá qua lỗ khí khổng và thủy khổng. Như vậy sự khác biệt cơ bản giữa nano canxi và canxi ion trong phân bón lá truyền thống là ở dạng tồn tại, cơ chế tác động.
+ Rụng quả do mưa nhiều mưa kéo dài, mưa axít: Trong nước mưa thường có hàm lượng acid nhất định. Ngoài ra trong không khí tự nhiên có hơi ẩm cũng hình thành lượng acid tuy yếu nhưng cũng đủ tác động gây hại tới bề mặt quả, cuống quả gây nên tình trạng rụng quả non. Tác hại của mưa acid thường diễn ra âm thầm, kéo dài làm cho vỏ quả bị biến màu, cuống quả bị lỏng, liên kết yếu, mã quả xấu dẫn đến hiện tượng rụng quả (trên cây hồng không hạt, hồng giòn hiện tượng rụng quả do mưa acid thường diễn ra vào khoảng tháng 6-8 hàng năm). Do đó trong quá trình phát triển quả, nuôi quả bà con nên sử dụng chế phẩm nano canxi cacbonat kết hợp với nano canxi với mục đích: Chống rụng quả, tăng cường tính bền vững của cuống, hạn chế nám đen quả, chống mưa acid. Nano Canxi cacbonate (N-CaCO3) có vai trò trung hòa mưa axít, làm giảm tác hại cháy hoa - quả non do mưa axít và sương muối. Nano Canxi cacbonate có kích thước vô cùng nhỏ (kích thước 20-30nm) chúng có khả năng bám dính trên các kẽ lá, tại bề mặt lá chúng sẽ trung hòa hàm lượng axít trong nước mưa, hạn chế tác hại của sương muối đồng thời giải phóng khí CO2 (là nguyên liệu của quá trình quang hợp, nâng cao hiệu suất quang hợp) và giải phóng liên tục Ca2+ qua đó cung cấp, bổ sung dinh dưỡng canxi dễ tiêu cho cây, làm tăng tính bền vững của tế bào phần tầng rời, chống rụng quả non, thúc quả non phát triển đồng đều.
Cơ chế chống mưa axít của nano canxi cacbonat (N-CaCO3) được mô tả như sau:
Nano-CaCO3 + H2CO3(H+) = Ca+2 (bổ sung canxi cho cây) + 2CO2↑ + H2O
Như vậy có thể nói nano canxi giúp cây tăng cường quá trình trao đổi chất, bổ sung trực tiếp và liên tục canxi dễ hấp thu cho cây qua đó chống rụng quả sinh lý. Nano canxi cacbonat chống mưa axít, thúc quả lớn nhanh, mẫu mã quả đẹp, hạn chế nứt quả ở giai đoạn cuối.
+ Rụng quả do cây hồng bị nhiễm bệnh do nấm và vi khuẩn: Hồng không hạt, hồng giòn (Lạng Sơn, Yên Bái, Sơn La) thường bị rụng quả vào tháng 7 – 8. Rụng quả trên cây hồng thời điểm này phần lớn do mưa cộng thêm nấm khuẩn gây bệnh làm cho hồng rụng quả. Các nhóm bệnh trên cây hồng làm rụng quả đó là:
Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum kaki Maf: Là loại bệnh nguy hiểm, bệnh thường phát triển mạnh từ tháng 4-8 hàng năm, bệnh làm giảm năng suất và chất lượng quả.Bệnh rụng quả do nấm Botryodiplodiasp (nguy hiểm nhất – là nguyên nhân trực tiếp gây rụng quả vào tháng 7-8): Bệnh xuất hiện và gây hại vào tháng 7 - 8. Bệnh gây hại phần tai quả làm cho tai quả biến màu xám và xuất hiện tầng rời giữa phần tai quả và quả làm cho quả rụng ở tỷ lệ rất cao nếu gặp mưa nhiều, ẩm cao. Tỷ lệ rụng bệnh trung bình từ 15-30%.
Bệnh đốm lá Cercospora kaki Ell et Ever: Bệnh xuất hiện và gây hại từ tháng 5-9 nhưng hại mạnh vào tháng 8-9. Tỷ lệ bệnh cao 90-100%, chỉ số bệnh cũng cao, trung bình đạt từ 62-75%. Bệnh hại nặng làm cho lá nhanh vàng chóng rụng ảnh hưởng đến khả năng quang hợp của cây(nguyên nhân gián tiếp gây rụng quả). Nhiều trường hợp nghiên cứu thấy bệnh lây lan sang quả làm rụng quả. Chính vì vậy việc sử dụng chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là rất cần thiết trong quá trình chăm sóc cây hồng nói chung. Mục đích là khống chế bệnh, không cho bệnh phát sinh phát triển gây rụng quả, nhất là vào thời điểm từ tháng 6-8 hàng năm.
Giải pháp phòng trị bệnh tổng hợp, chống rụng quả, chống đốm đen quả, nâng cao chất lượng quả sau thu hoạch trên cây hồng không hạt, hồng giòn. Các thời kỳ cần chăm sóc như sau:
Thời kỳ sau thu hoạch: Bà con nên phun rửa vườn, loại bỏ mầm bệnh, phục hồi sức sinh trưởng cho cây để chuẩn bị cho vụ sau. Thời kỳ này bà con sử dụng 40-50ml chế phẩm nano đồng oxyclorua kết hợp với 50ml chế phẩm nano bạc đồng super + 30ml nano AKH super plus pha với bình 20-30 lít nước phun đều toàn bộ thân lá, tập trung vào lá càng tốt. Phun 2 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 10-15 ngày.
Thời kỳ trước khi ra hoa 20-25 ngày: Dùng 40ml chế phẩm nano canxi super kết hợp 30ml nano AKH super plus pha với 20-30 lít nước phun đều tán lá. Tác dụng cơ bản: Giúp hoa phân hóa đồng đều, hoa to khỏe, nâng cao tỷ lệ đậu, hạn chế rụng quả non sinh lý.
Thời kỳ rụng cánh hoa(hoa tàn 70-80), bắt đầu hình thành quả non: Dùng 40ml chế phẩm nano bạc đồng super kết hợp 50ml nano canxi super (có thể pha thêm Shellac suger) pha với bình 20-25 lít nước phun đều tán lá, định kỳ 7-10 ngày phun một lần cho đến khi quả phát triển ổn định. Tác dụng cơ bản: nâng cao tỷ lệ đậu quả, chống rụng quả, hạn chế tác hại của mưa acid đầu vụ.
Thời kỳ phát triển quả nuôi quả (phòng trị bệnh tổng hợp từ tháng 4-6): Dùng 30-50ml chế phẩm nano bạc đồng kết hợp 40-50ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với bình 20-30 lít nước phun toàn bộ thân lá, định kỳ 15-20 ngày phun một lần (hoặc ít nhất 1 tháng phun 1 lần).
Vào tháng 7-8 phun chống nấm khuẩn gây bệnh, chống rụng quả do bệnh gây ra trên cây hồng nói chung (quan trọng): Dùng 50ml chế phẩm nano bạc đồng kết hợp 50-60ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với bình 20-25 lít nước phun toàn bộ thân lá, định kỳ 7-10 ngày phun một lần, phun 2-3 lần liên tiếp cho hiệu quả tối ưu.
Phần 2: Công dụng cơ bản của các chế phẩm nano ứng dụng trong trồng trọt
2.1 Công dụng chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua: Chế phẩm nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng plus có khả năng tiêu diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng và đất canh tác. Sự kết hợp giữa chế phẩm nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua tạo nên khả năng Phòng và Trị bệnh toàn diện - hiệu quả do chúng có phổ diệt nấm khuẩn gây bệnh trên các nhóm cây trồng là rất rộng tức là có thể phòng trị được nhiều loại bệnh khác nhau trên các nhóm đối tượng cây trồng như: Bệnh ghẻ sẹo, bệnh loét cam, bệnh Greening, bệnh vàng lá thối rễ, bệnh gỉ sắt mắt cua và bệnh xì gôm chảy nhựa mủ gốc thân trên cây có múi (cam, bưởi, chanh); Bệnh đốm trắng thanh long (nấm tắc kè), bệnh thối cành do nấm, bệnh thán thư; Bệnh đốm dầu (bã trầu), đốm xám do nấm, bệnh virus phấn trắng trên cây chanh dây, Bệnh đốm lá do nấm vi khuẩn, bệnh thối nhũn thân trên hoa lan, bệnh đốm dọc vi khuẩn hoa cúc; Bệnh chết nhanh chết chậm trên cây tiêu, bệnh tiêu điên, bệnh gỉ sắt, nấm hồng trên cà phê - cao su. Và một số nhóm bệnh phổ biến khác như bệnh đốm lá, bệnh héo xanh vi khuẩn, bệnh lở cổ rễ, bệnh thán thư, bệnh sương mai, bệnh nấm phấn trắng trên họ bầu bí, bệnh đốm vòng đu đủ và cải bắp, bệnh đạo ôn - bệnh khô vằn trên lúa ngô, bệnh khảm lá xoăn ngọn do virus trên cà chua, đu đủ...
Chế phẩm nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua thể hiện khả năng diệt nấm khuẩn mạnh-vượt trội và chủ động hơn so với các thuốc BVTV truyền thống. Các hạt nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có khả năng “nắm bắt” các tế bào vi khuẩn bằng lực hút tĩnh điện. Do vậy khi chúng ở khoảng cách đủ gần các các hạt nano bạc đồng sẽ giải phóng ra các ion dương mang điện tích dương và chúng dễ dàng bám hút lên các tế bào vi khuẩn, nấm bằng lực hút tĩnh điện và tiêu diệt chúng trong thời gian ngắn. Như vậy rõ ràng các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua có khả năng chủ động tiêu diệt vi khuẩn và nấm theo cơ chế đặc thù mà các thuốc bảo vệ thực vật truyền thống không có được điều này.
ano Đồng oxyclorua và nano bạc đồng plus là dòng sản phẩm sạch không độc hại, không bị bay hơi, khi sử dụng không có mùi sốc khó chịu như các loại thuốc BVTV hóa học độc hại truyền thống (không gây ô nhiễm môi trường), không tồn lưu(dư) các chất hóa học độc hại trên rau, củ, quả sau thu hoạch. Do đó khi sử dụng không cần bảo hộ lao động, không cần cách ly. Khi sử dụng phun/tưới cho cây trồng (kể cả trong trường hợp quá liều lượng) không gây ngộ độc cho bộ rễ, thân, lá của cây trồng và đất canh tác (không làm thoái hóa đất khi sử dụng nhiều lần qua nhiều mùa vụ).
Ngoài ra khi ứng dụng công nghệ nano trong quản lý dịch bệnh trên cây trồng các nhà khoa học còn thấy rằng các hạt Nano bạc đồng, Nano đồng oxyclorua diệt nấm và vi khuẩn theo một cơ chế đặc thù riêng mà không ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của cây trồng (không có tác dụng phụ). Nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua không gây ra hiện tượng kháng thuốc nên có thể sử dụng thường xuyên qua nhiều mùa vụ mà không cần phải luân phiên thay đổi các thuốc BVTV khác.
Các đặc điểm trên của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua được xem là vượt trội so với các thuốc BVTV truyền thống (vừa không độc hại, vừa không kháng thuốc lại an toàn khi sử dụng, không gây tồn dư hóa chất độc hại trên nông sản sau thu hoạch). Chính vì vậy mà trong vài năm trở lại đây các vườn Hoa Lan hầu hết đều sử dụng các chế phẩm nano thay thế cho các thuốc hóa học truyền thống do chúng khi phun không độc hại, có thể phun trong nhà (không có mùi sốc độc hại).
Chế phẩm nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua mang lại Hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn, virus toàn diện và tối ưu, giảm thiểu rủi ro trong điều kiện thời tiết bất lợi (mưa, gió). Trong điều mưa nhiều, gió to sẽ làm rửa trôi các loại thuốc bảo vệ thực vật. Chính vì vậy mà nồng độ thuốc không đủ để tiêu diệt nguồn bệnh, điều này làm giảm hiệu lực của thuốc và tăng khả năng kháng thuốc. Trong khi đó các hạt nano đồng oxyclorua, nano bạc đồng có kích thước vô cùng nhỏ bé (chỉ 8-20 nanomet) nên chúng có khả năng bám dính trên kẽ lá rất tốt và lưu dẫn vào các mô bị bệnh trên Thân - Lá - Quả của cây trồng qua đó tiêu diệt nhanh - mạnh các nguồn nấm khuẩn gây bệnh trên cây trồng (các hạt nano tiêu diệt nguồn bệnh chỉ trong thời gian ngắn, giảm thiểu rủi ro trong điều kiện thời tiết bất lợi, chỉ sau khi phun 3-6 tiếng các hạt nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua đã có khả năng tiêu diệt hoàn toàn nấm khuẩn gây bệnh).
Ngoài khả năng diệt nấm khuẩn gây bệnh hại cây trồng thì chế phẩm nano bạc đồng plus còn có tác dụng làm tăng cường khả năng hấp thụ ánh sáng cho bộ lá qua đó nâng cao hiệu suất quang hợp của cây trồng, góp phầnlàm tăng năng suất, chất lượng và giá trị nông sản. Quang hợp là quá trình chuyển hóa năng lượng “mặt trời” thành năng lượng hóa học “dự trữ” cần thiết cho tất cả sinh vật trên trái đất. Khi cường độ ánh sáng yếu, khả năng hấp thụ ánh sáng vào lá kém do đó hiệu suất quang hợp bị giảm sút (trong khi đó Nano Bạc đồng làm tăng khả năng hấp thụ ánh sáng qua lá do đó tăng cường hiệu suất quang hợp).
2.2 Công dụng của chế phẩm nano AKH super plus
Chế phẩm nano AKH super plus bao gồm đầy đủ các nhóm dinh dưỡng thiết yếu cho cây:
+ Dinh dưỡng đa lượng: Nts: 5%, P2O5ht: 4%, K2Ohh: 4% (Đạm-Lân-Kali: 5% - 4% - 4%).
+ Dinh dưỡng trung lượng: S: 4%, Nano Mg 2000ppm
+ Các chất hữu cơ: Humic: 3,5%, Fulvic: 2%
+ Dinh dưỡng vi lượng dạng nano: Nano Fe: 400ppm, Nano Mn: 160ppm, Nano Cu: 460ppm, Nano Zn: 700ppm, Bo: 400ppm, Mo: 50ppm, Co: 40ppm, PVP: 3000ppm, Nano Silic 5000ppm, pH: 5, nước cất vừa đủ.
Các nhóm dinh dưỡng Đa - Trung - Vi lượng trên được hấp thụ vào một mạch Polyme Silic (Polyme hóa Silic). Trên mạch Polyme Silic được gắn các nhóm dinh dưỡng khác nhau, đảm bảo các yếu tố dinh dưỡng không bị mất đi trong quá trình bón gốc hoặc phun qua lá. Do đó khi sử dụng chế phẩm nano AKH super plus qua lá sẽ hạn chế tình trạng ngộ độc cây ngay cả khi phun quá liều lượng ở thời kỳ cây trồng ra hoa đậu quả. Khi bón gốc nhóm dinh dưỡng NPK (Đạm - Lân - Kali) sẽ được nhả từ từ vào dung dịch đất, bổ sung dinh dưỡng cho bộ rễ một cách an toàn, không gây nên tình trạng ngộ độc rễ hay ngẹt rễ.
2.3 Công dụng của chế phẩm Shellac suger
Tăng cường quá trình phân hóa mầm hoa, nâng cao tỷ lệ đậu quả, thúc đẩy nuôi quả non, cùng với nano canxi giúp chống rụng quả rất hiệu quả.
2.4 Chế phẩm nano canxi cacbonat và nano canxi: chống tác hại của mưa axít thời kỳ ra hoa đậu quả non, bổ sung canxi dễ tiêu cho cây, hạn chế rụng quả, tăng cường quang hợp cho cây.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99 (0835.99.85.99)
Email: nanobacsuper@gmail.com