phamcongkhai1249@gmail.comNguyên nhân cơ bản gây nên tình trạng nứt quả, rụng quả trên cam đường canh:
+ Do bón phân không cân đối và đầy đủ, mất cân bằng dinh dưỡng.
+ Do sâu bệnh hại (đặc biệt là bộ rễ).
+ Do mưa acid kết hợp với stress cây
Do đó để hạn chế nứt quả nhà vườn cần có các giải pháp bón phân hợp lý (qua lá và bộ rễ), đồng thời chủ động phòng trị sâu bệnh.
Cam canh có thời kỳ phát triển quả dài nhất trong nhóm cây có múi. Khi quả đã phát triển ổn định bà con nên bón phân thúc, dưỡng nuôi quả. Thời kỳ cây phát triển quả rất cần dinh dưỡng đầy đủ và cân đối, nếu thiếu dinh dưỡng quả phát triển chậm, vỏ quả khô, phát triển không cân đối, quả trở nên cứng và chai lại, rất khó phục hồi. Đa số các trường hợp nứt nổ quả là do bón phân không cân đối và không phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây. Do đó cần tuân đủ đúng kỹ thuật bón phân qua gốc và lá.
Kỹ thuật bón phân cho cam canh từ thời kỳ quả ổn định đến thu hoạch:
+ Khi quả phát triển ổn định, vào khoảng tháng 4-5: duy trì độ ẩm đất, không để quá khô hay quá ẩm, chủ động quản lý sâu bệnh. Nhà vườn nên dùng 40-50ml chế phẩm nano canxi super kết hợp 20-30ml Shellac suger và 50ml nano bạc đồng pha với 20-30 lít nước phun đều qua lá. Phun 2 - 3 lần, mỗi lần cách nhau 7-10 ngày.
+ Tháng 5: Bón thúc phân bón gốc, dùng 0,5-1kg cám cò công nghiệp dạng hỗn hợp trộn lẫn với tro bếp (nửa bao/gốc) bón xung quanh gốc. Đến tháng 8 bón lần 2 với lượng dùng như trên.
+ Từ trung tuần tháng 5 đến tháng 10: Dùng phân NPK chuyên dùng cho cây ăn quả bón vãi xung quanh gốc, định kỳ mỗi tháng bón một lần, mỗi gốc bón 150-300g/gốc (bón kết hợp duy trì tưới nước).
+ Bổ sung dưỡng chất qua lá, dưỡng quả: Để quả bóng đẹp, phát triển quả cân đối từ cuối tháng 5 đến tháng 9 âm lịch dùng 30-40ml chế phẩm nano AKH super plus pha với 20 lít nước phun đều 2 mặt lá, định kỳ 15-20 ngày phun một lần(ít nhất mỗi tháng phun một lần).
Chế phẩm nano AKH super plus có chứa đầy đủ và cân đối các thành phần dinh dưỡng đa trung vi lượng dạng nano dễ hấp thu, không có tác dụng phụ với cây, phun quá liều không gây độc hại.
+ Bón phân kali: Để quả ngọt hơn, mã đẹp nên bón kali dưới gốc. Bón kali mỗi gốc 100g/gốc, bón 2 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 1 tháng, bón vào tháng 9 đến trước 15/11 âm lịch. Bón vãi xung quanh gốc hoặc pha loãng tưới gốc. Nên kết hợp phun kali qua lá 1-2 lần, 7-10 ngày/lần.
Lưu ý: Tất cả các dạng phân bón lá hay bón gốc dừng bón sau 10-20/10 âm lịch (trừ phân Kali).
Ngoài ra cần kiểm soát độ pH đất, không nên để pH quá cao hoặc quá thấp, ảnh hưởng đến sinh trưởng của bộ rễ. Nếu pH đất quá thấp (đất chua) làm cho hàm lượng kim loại nặng gia tăng, bộ rễ hút kém phát triển (rễ tơ). Nếu pH quá cao gây ra tình trạng thiếu lân, cây khó hấp thu lân, bộ rễ còi cọc, chậm phát triển, rễ yếu, tỷ lệ nhiễm bệnh vàng lá thối rễ gia tăng, quả khô bộp, nhẹ, ít nước, độ ngọt thấp. Chính vì vậy từ tháng 4-5 âm lịch trở đi nhà vườn nên dùng nước vôi trong pha loãng với nồng độ 0,5-1% tưới gốc, định kỳ mỗi tháng một lần. Kết hợp sử dụng 500ml chế phẩm nano canxi cacbonat kết hợp 400-500ml nano Kẽm nồng độ 1200ppm pha với 300-400 lít nước phun ướt đẫm tán lá, quả (sao cho sau khi phun đậm nước nhỏ giọt xuống gốc càng tốt). Định kỳ 20-30 ngày phun một lần, hoặc phun ngay sau khi kết thúc mưa (hạn chế vàng sớm vỏ quả vào tháng 9-10 âm lịch, chống nứt quả rất tốt, nâng cao chất lượng quả, cho mã quả đẹp).
Lưu ý: Nhà vườn nên tưới các chế phẩm vi sinh qua gốc, tưới định kỳ 30-45 ngày/lần (dùng EM tự nhân sinh khối hoặc trichoderma).
Phòng trị bệnh tổng hợp trên cam canh ứng dụng công nghệ nano:
+ Phòng bệnh tổng hợp trên bộ lá, quả: Dùng 500ml nano bạc đồng super kết hợp 500ml nano đồng oxyclorua pha với 300-400 lít nước phun đều thân lá, định kỳ 10-15 ngày phun một lần (phun vào thời điểm cây mẫn cảm bệnh nhiều nhất).
+ Phòng trị bệnh thối rễ vàng lá do nấm phytophthora sp: Dùng 500ml chế phẩm nano bạc đồng super kết hợp 500-800ml nano đồng oxyclorua và 500ml nano bạc đồng plus pha với 300-500 lít nước tưới ẩm gốc cho cam canh, mỗi gốc tưới 5-15 lít, định kỳ 30-45 ngày/lần.
Giải pháp chống rụng quả, hạn chế nứt quả, nổ quả trên cam canh ứng dụng công nghệ nano tiên tiến
Hiện tượng nứt quả trên cam canh là do phát triển không cân đối giữa thịt quả và vỏ quả. Nguyên nhân sâu xa là do quá trình chăm sóc, bón phân không cân đối, cộng thêm thời tiết bất lợi (mưa nhiều, mưa nắng xen kẽ, gây stress cây đột ngột). Ngoài ra mưa nhiều ẩm đất cao, bón phân gốc không cân đối, đất thiếu oxy, gây nghẹt rễ làm cho dinh dưỡng nuôi quả bị hạn chế và không cân đối dẫn đến nứt nổ quả (nứt ngang và dọc).
Để hạn chế từ xa hiện tượng nứt quả bà con nên chăm sóc bộ rễ phát triển tốt, tiêu diệt và hạn chế nguồn gây bệnh, chống nghẹt bị ngẹt rễ, chủ động thoát nước mùa mưa. Ngoài ra từ tháng 5 âm lịch trở đi nên phun canxi qua lá. Canxi và Bo có vai trò rất quan trọng trong việc phòng chống rụng và nứt quả trên cam canh. Nhiều nghiên cứu cho thấy thời kỳ cây ra hoa đậu quả canxi thường bị thiếu hụt do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong khi đó canxi có vai trò rất quan trọng với cây ăn quả nói chung (đặc biệt thời kỳ ra hoa đậu quả). Canxi được xem là “chất keo xi măng” kết dính các tế bào với nhau. Canxi làm tăng tính liên kết phần tầng rời cuống quả, giúp hạn chế hiện tượng rụng quả non (cây đủ Canxi sẽ làm cho cuống quả bền vững hơn). Tuy nhiên thực tế cho thấy đa số bà con sử dụng các dạng phân bón lá có chứa Canxi(Ca), Magie(Mg), Kẽm(Zn) ở dạng ion - dạng muối 2+ như: Ca2+, Mg2+, Zn2+. Các dạng này thường bị kết tủa ở dạng không tan ngay trên bề mặt lá do đó cây rất khó hấp thu gây nên hiện tượng thiếu hụt dinh dưỡng cục bộ (đặc biệt là Bo và Ca). Trong khi đó đa số các đạng canxi hiện nay trên thị trường được thương mại dưới dạng phân bón lá truyền thống có hỗn hợp với một số thành phần trung, vi lượng khác tuy nhiên các dạng canxi này hầu hết tồn tại dưới dạng ion (dạng muối có chứa Ca2+). Khi phun qua lá các ion Ca2+ này thường bị các acid yếu như acid H2CO3 làm kết tủa ở dạng không tan, khó hấp thu (dạng bất động) theo cơ chế sau: Trong không khí luôn tồn tại hơi ẩm (H2O) và khí CO2, chúng sẽ kết hợp với nhau tạo thành một acid yếu H2CO3. Sau đó H2CO3 lại bị phân ly nhanh thành H+ và CO32-.
H2O + CO2 = H2CO3 (axít)
H2CO3 = 2H+ (axít) + CO32-
Quá trình trên sẽ tạo ra hệ quả:
Một là vỏ quả non và cuống quả bị axít hóa bởi H+ sinh ra từ quá trình trên làm cho quả non bị “cháy” và rụng. Ở thời kỳ sau thường bị nứt.
Hai là chính CO32- sẽ kết hợp với Ca2+ tạo ra muối CaCO3 làm cho cây không hấp thu được canxi do đó cây bị thiếu hụt canxi cục bộ mặc dù bà con vẫn bổ sung Canxi cho cây qua lá nhưng việc làm này hầu như không tạo nên hiệu quả do Canxi đã bị kết tủa ngay trên bề mặt lá theo phương thức sau:
Ca2+ + CO32- ==> CaCO3 (dạng này cây không hấp thu được)
Như vậy qua phân tích trên chúng ta thấy tác hại của mưa axít là rất lớn (đặc biệt ở thời kỳ quả non và thời kỳ phát triển thịt quả):
Tác hại thứ nhất: Làm cháy hoa và quả non, gây rụng hoa và quả non.
Tác hại thứ hai: Làm giảm lượng canxi hòa tan gây lỏng cuống, teo cuống.
Tác hại thứ ba: Trường hợp bà con dùng các dạng phân bón lá truyền thống có chứa canxi dạng muối thì hầu như cây không hấp thu được khi phun qua lá dẫn đến tình trạng rụng quả non hàng loạt (do thiếu hụt canxi).
Tác hại thứ tư: Làm cho các tế bào vỏ quả liên kết lỏng lẻo, tăng nguy cơ nứt quả do chịu áp lực kém từ thịt quả bên trong.
Như vậy canxi có vai trò quan trọng trong việc liên kết các tế bào. Khi cây đủ canxi và cân đối với các thành phần vi lượng khác thì các tế bào vỏ quả liên kết chặt chẽ với nhau qua vách tế bào có chứa Canxi, tính liên kết bền vững hơn do đó chịu được áp lực đẩy từ bên trong thịt quả. Cam canh là một loại quả có cấu trúc vỏ rất mỏng nên dễ dàng bị nứt nếu thiếu canxi. Vấn đề ở đây là cần phải bổ sung định kỳ dạng canxi dễ hấp thu kết hợp với các yếu tố dinh dưỡng vi lượng khác. Sau nhiều năm nghiên cứu, theo dõi, đánh giá chúng tôi nhận thấy các chế phẩm nano canxi đáp ứng rất tốt trên cây có múi (chống nứt và chống rụng tốt, khả năng hấp thu cao khi ở dạng nano).
Ưu điểm vượt trội của nano canxi là kích thước hạt vô cùng nhỏ bé, dễ dàng bám trên kẽ lá, ít bị rửa trôi, dễ dàng hấp thu, bổ sung nhanh và kịp thời cho cây, hiệu suất hấp thu nano canxi qua lá nhanh hơn gấp 3-5 lần so với canxi ở dạng truyền thống. Đặc biệt hơn là nano canxi không bị kết tủa ở dạng khó tan. Ngoài ra nano Canxi cacbonat có vai trò trung hòa mưa axít, làm giảm hiện tượng cháy hoa - quả non do mưa axít và sương muối. Nano Canxi cacbonat có kích thước vô cùng nhỏ (kích thước 20-40nm) chúng có khả năng bám dính trên các kẽ lá, tại bề mặt lá chúng sẽ trung hòa hàm lượng axít, hạn chế tác hại của sương muối đồng thời giải phóng khí CO2 (là nguyên liệu của quá trình quang hợp, nâng cao hiệu suất quang hợp) và giải phóng thêm Ca2+ qua đó cung cấp, bổ sung dinh dưỡng canxi dễ tiêu cho cây, làm tăng tính bền vững của tế bào phần tầng rời, chống rụng quả non, thúc quả non phát triển đồng đều. Cơ chế chống mưa axít của nano canxi cacbonat (N-CaCO3 )được mô tả như sau:
Nano-CaCO3 + H2CO3 (H+) = Ca2+ (bổ sung canxi) + 2CO2↑ + H2O
Qua phân tích trên, có thể nói nano canxi giúp cây tăng cường quá trình trao đổi chất, hạn chế hiện tượng phát triển dị dạng ở các lá non, đọt non, hoa và quả non. Nano canxi bổ sung trực tiếp và liên tục canxi dễ hấp thu cho cây qua đó chống rụng quả sinh lý, chống nứt quả hữu hiệu. Nano canxi cacbonat chống mưa axít, thúc quả lớn nhanh, tăng mẫu mã vỏ quả, hạn chế nứt quả ở giai đoạn cuối (cam đường canh và một số loại cây ăn quả khác).
Như vậy chế phẩm nano canxi, nano canxi cacbonate vừa có tác dụng chống mưa acid, vừa chống nứt (do nano canxi có khả năng hấp thu cực tốt qua lá).
Cách sử dụng nano canxi super chống nứt quả như sau:
Từ trung tuần tháng 5 âm lịch trở đi, bà con dùng 50ml chế phẩm nano canxi super kết hợp với 30ml chế phẩm nano Mg-Si-Zn pha với 20-25 lít nước phun đều 2 mặt lá, định kỳ 10-15 ngày/lần (hoặc tối thiểu một tháng phun một lần, tuy nhiên vào các tháng 7-9 nên phun một tháng 2 lần). Từ cuối tháng 6 đến hết tháng 7 âm lịch nếu có mưa nhiều, mưa kéo dài nên phun bổ sung thêm nano canxi cacbonate (N-CaCO3 chống mưa acid).
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
TRUNGTÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
