phamcongkhai1249@gmail.comBệnh thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con trên sâm Ngọc Linh do nấm Phytophthora sp. và nấm Fusarium gây nên. Sợi nấm có thể hình thành bào tử hậu trong mô mạch dẫn, bào tử phân sinh hình thành chuỗi, đơn bào.
Triệu chứng ban đầu là các vết chấm nhỏ màu đen ở dưới gốc thân(cổ rễ), sau đó lan rộng quanh cổ rễ. Bệnh diễn tiến nặng làm cho cổ rễ và phần gốc thân sát mặt đất bị teo tóp, thâm đen, thối mục, cây đổ gục và héo chết hoàn toàn(thường gọi là chết rạp cây con). Các mô lá chuyển màu vàng, thân cây bị thối nhũn và gẫy gập, cây tàn lụi héo rũ (một số trường hợp lá có thể vẫn còn màu xanh), cây bị bệnh nặng có thể thối củ. Bệnh phát sinh gây hại chủ yếu ở giai đoạn cây con, đôi khi cũng thấy xuất hiện trên cây sâm 2-3 tuổi (giai đoạn cây con sâm Ngọc Linh có thể bị ghép nhiều loại bệnh: bệnh thối rễ, lở cổ rễ + bệnh thán thư + bệnh đốm vòng).
Trên thực tế sâm Ngọc Linh thường bị bệnh thối rễ, lở cổ rễ ghép với bệnh do tuyến trùng làm cho tỷ lệ chết cây con cao hơn so với các vườn sâm được kiểm soát tốt nguồn bệnh ngay từ giai đoạn xử lý đất trước khi gieo/trồng. Tuyến trùng gây bệnh trên cây sâm Ngọc Linh thường là tuyến trùng nốt sưng (M.incognita). Tuyến trùng xâm nhập vào bộ rễ của cây sâm Ngọc Linh từ giai đoạn cây còn non(cây con), sau đó tạo u sưng trên rễ (nối tiếp nhau hoặc dạng độc lập). Cây sâm bị tuyến trùng tấn công thường có biểu hiện còi cọc, lá vàng úa, chết héo, cây cong queo dị dạng, bộ rễ thối hỏng (do nấm Phytophthora sp. và nấm Fusarium sp. xâm nhiễm).
Tuyến trùng làm sưng rễ cây sâm Ngọc Linh gây tắc nghẽn mạch dẫn của cây
Bệnh thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con sâm Ngọc Linh thường phát triển mạnh trong điều kiện độ ẩm cao, mưa nhiều, đất ẩm, nhiệt độ 18-25oC, thời tiết nóng lạnh bất thường. Nguồn nấm bệnh chủ yếu tồn tại trong đất, mùn hữu cơ chưa được xử lý kỹ. Do đó để phòng bệnh chủ động, nhà vườn cần xử lý đất, mùn hữu cơ, xơ dừa trước khi trồng sâm Ngọc Linh, đồng thời quá trình chăm sóc sau gieo/trồng cần chủ động tiêu diệt nguồn bệnh thứ cấp, tránh phát sinh phát triển bệnh.
Sâm Ngọc Linh có thể bị đồng thời nhiều bệnh (bệnh thối rễ, bệnh thán thư, đốm vòng)
Bệnh thối củ sâm Ngọc Linh
Giải pháp phòng trị bệnh thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con và tuyến trùng trên sâm Ngọc Linh:
1.Xử lý đất trước khi gieo trồng
Các bước cơ bản xử lý đất trước khi gieo trồng sâm Ngọc Linh:
Bước 1: Tiêu diệt nguồn bệnh trong đất (nấm, vi khuẩn gây bệnh sâm Ngọc Linh)
Dùng 500ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 500ml nano Đồng oxyclorua cộng thêm 500-800ml nano Bạc Đồng PAV pha 150lít nước tưới ẩm đất. Tưới 1-2 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần (hỗn hợp dung dịch nano cần được tưới ẩm đều đất mặt luống và ngấm xuống tầng đất phía dưới). Sau 5-10 ngày chuyển qua bước 2.
Xử lý đất mùn hữu cơ, xơ dừa trước khi trồng sâm Ngọc Linh
Bước 2: Bổ sung hệ vi sinh có lợi(10 chủng), tăng hàm lượng mùn, chống thối rễ lở cổ rễ và nghẹt rễ sinh lý, ức chế và tiêu diệt nấm bệnh và tuyến trùng giúp cây sâm phát triển ổn định, kháng bệnh tốt, chống ngộ độc cây.
Liều sử dụng như sau: Dùng 5-10 lít chế phẩm Biotech Pro kết hợp với 500ml chế phẩm nano Canxi Super pha với 200-250 lít nước tưới ẩm đất (tưới đều cho 100-200m2 đất trồng sâm Ngọc Linh). Sau 10-15 ngày chuyển sang bước 3.
Bước 3: Trước khi trồng sâm Ngọc Linh 10-15 ngày, dùng 500g hệ vi sinh kháng nấm pha với 80-100 lít nước, tưới ẩm đều cho 100-200m2 đất trồng sâm Ngọc Linh. Hệ vi sinh có tác dụng kháng nấm (lở cổ rễ, chết rạp cây con, thán thư, rỉ sắt, đốm vòng).
Với đất làm bầu hoặc gieo trồng trên khay xử lý tương tự như trên trước khi đóng bầu. Cần xử lý đất trước khi gieo trồng sâm Ngọc Linh từ 1-2,5 tháng.
2.Phòng bệnh thối rễ, lở cổ rễ, chết rạp cây con sau khi gieo hạt sâm Ngọc Linh
Trước thời điểm hạt mọc mầm khỏi mặt đất từ 15-20 ngày: dùng 60-80ml nano Bạc Đồng PAV kết hợp 60-80ml nano Đồng Oxyclorua + 60-80ml nano Bạc Đồng Super pha 20 lít nước phun tưới ẩm toàn bộ bề mặt luống, xử lý 2 lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày/lần.
Phòng bệnh thối rễ, lở cổ rễ giai đoạn cây con (Sau khi cây nảy mầm, phát triển thân lá): Dùng 30-50ml nano Đồng Oxyclorua kết hợp 40-60ml nano Bạc Đồng Super pha 20 lít nước phun ẩm toàn bộ thân lá gốc, định kỳ 7 ngày/lần.
Sau khi cây mọc mầm 1-1,5 tháng: Dùng 500ml nano AKH Super Plus kết hợp 300-500ml nano Silic SiO2 pha 200-250 lít nước tưới ẩm gốc, tưới định kỳ 15-20 ngày/lần. Có thể kết hợp sử dụng chế phẩm Biotech Pro tưới gốc định kỳ.
CÔNG DỤNG BỘ CHẾ PHẨM NANO DÙNG CÂY SÂM NGỌC LINH
Chế phẩm nano chuyên dùng cho cây sâm NL bao gồm 2 nhóm cơ bản:
Nhóm 1: Chế phẩm có tác dụng phòng và trị bệnh do nấm và vi khuẩn gây bệnh (diệt nấm, vi khuẩn gây bệnh)
Ghi chú: Mỗi loại chế phẩm có thành phần, nồng độ, công dụng, phổ diệt nấm khuẩn khác nhau. Tuỳ vào tuổi cây, mức độ bệnh, mục đích sử dụng (phòng hay trị bệnh) để có công thức sử dụng chế phẩm nano sao cho đạt hiệu quả tối ưu.
Công dụng và ưu điểm vượt trội của nhóm chế phẩm nano phòng trị bệnh cho cây sâm Ngọc Linh (Nhóm 1):
+ Tiêu diệt nấm khuẩn gây bệnh nhanh và triệt để, chống kháng thuốc tốt nên có thể sử dụng thường xuyên, định kỳ mà không cần thay các loại thuốc khác.
+ Thay thế hoàn toàn các nhóm thuốc hoá học trị bệnh độc hại.
+ Chế phẩm nano Bạc Đồng PAV/Super/Plus, nano Đồng Oxyclorua không độc hại, không gây ô nhiễm môi trường, khi sử dụng không cần bảo hộ lao động.
+ Sự kết hợp giữa nano Bạc Đồng hợp kim nano Đồng Oxyclorua tạo nên tính cộng hưởng diệt nấm khuẩn mạnh, phổ rộng, phòng trị hầu hết các nhóm bệnh do nấm khuẩn gây bệnh trên cây sâm Ngọc Linh: bệnh lở cổ rễ, chết rạp cây con, bệnh đốm vòng, bệnh gỉ sắt, bệnh thán thư, bệnh héo xanh vi khuẩn, bệnh héo rũ,..
+ Không tồn dư các chất độc hại trên thân lá củ sâm sau thu hoạch.
Nên sử dụng phun tưới phòng bệnh cho sâm Ngọc Linh, tránh để bệnh phát sinh phát triển mạnh, hiệu quả kinh tế cao.
Nhóm 2: Chế phẩm dinh dưỡng, cân bằng pH đất, tăng sức đề kháng cho cây, tăng tỷ lệ đậu quả, chống rụng quả, trung hoà tác hại của mưa acid,…
Công dụng cơ bản của chế phẩm nano Nhóm 2:
1. Nano AKH Super Plus
Bổ sung cân đối, đầy đủ dinh dưỡng Đa Trung Vi lượng cho cây sâm phát triển mạnh, ổn định, hạn chế bệnh sinh lý do thiếu dinh dưỡng. Thúc bộ rễ phát triển khoẻ, chống nghẹt rễ, thối rễ, tăng chất lượng và khối lượng củ (đặc biệt hiệu quả cao khi dùng giai đoạn sau trồng 1-2 tuần).
2. Nano Canxi Super
Bổ sung dinh dưỡng Trung Vi lượng(dạng nano hấp thu nhanh), chống mưa acid, chống rụng quả, ổn định pH đất, giúp cây phát triển ổn định, bộ lá xanh dày, tạo môi trường thuận lợi cho bộ rễ phát triển mạnh, củ phát triển đều, tăng chất lượng củ.
3. Nano Silic SiO2
Tăng cường sức đề kháng cây, chống ngộ độc cây, giúp cây sâm chống chịu tốt với các điều kiện bất lợi từ tự nhiên (chống úng, chống nóng, chống rét tốt). Nano Silic SiO2 kết hợp nano Canxi tạo nên hiệu quả cộng hưởng làm tăng cường tính bền vững của thành tế bào qua đó giúp lớp mô thực vật có tính chống chịu cơ học tốt, cây cứng cáp, khoẻ mạnh, chống lốp đổ đồng thời hạn chế tối đa sự xâm nhiễm của bào tử nấm gây bệnh.
4. Shellac Suger
Thúc đẩy quá trình ra hoa, nâng cao tỷ lệ đậu quả, chống rụng quả, bổ sung dinh dưỡng trung vi lượng.
Nhóm 3: Chế phẩm ủ nguyên liệu hữu cơ, xử lý đất trước khi trồng, bổ sung hệ vi sinh có lợi (đa dạng các chủng), chống thối củ, tiêu diệt và ức chế tuyến trùng ký sinh. Phòng tổng hợp nhóm bệnh do nấm gây ra (lở cổ rễ, chết rạp cây con, đốm vòng, gỉ sắt, thán thư, héo xanh,..). Nhóm 3 bao gồm 2 loại chế phẩm cơ bản: Chế phẩm Biotech Pro và Hệ vi sinh kháng nấm đa chủng, mật độ cao.
1. Thành phần và công dụng chế phẩm Biotech Pro
Thành phần cơ bản chế phẩm Biotech Pro:
1.Bacillus subtillis 107 CFU/g
2.Bacillus licheniformis 107 CFU/g
3.Bacillus megaterium 107 CFU/g
4.Lactobacillus acidophilus 107 CFU/g
5.Lactobacillus plantarum 107 CFU/g
6.Streptomyces sp 105 CFU/g
7.Saccharomyces (S. cereviseae) 106 CFU/g
8.Trichoderma (Trichoderma viride) 107 CFU/g
9.Isaria javanicus 105 CFU/g
10.Metarhizium (M. anisoplae) 105 CFU/g
Công dụng chế phẩm Biotech Pro (chuyên dùng tưới gốc, xử lý đất):
+ Xử lý đất, cải tạo đất trước khi trồng giúp tăng hàm lượng mùn trong đất, tăng độ phì cho đất, làm đất tơi xốp, thoáng khí, hạn chế nghẹt rễ và ngộ độc rễ.
+ Phân hủy các thành phần khó tiêu (cellulose, tinh bột, protein, lipit, pectin,…) tồn tại trong đất, nguyên liệu hữu cơ thành dạng dinh dưỡng dễ tiêu, kích thích sinh trưởng thực vật, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng cho cây.
+ Cạnh tranh, ức chế và tiêu diệt các chủng vi sinh vật gây bệnh gây (nấm gây bệnh thối rễ, bệnh lở cổ rễ - nấm phytophthora spp, nấm Fusarium, nấm Pythium).
+ Chế phẩm Biotech Pro có chứa nấm Trichoderma và Isaria javanicus ở mật độ cao. Trichoderma là một loại nấm hoại sinh có khả năng ký sinh và đối kháng với nhiều loại nấm hại gây bệnh cây trồng, chúng thường sống trong đất tập trung nhiều ở khu vực rễ cây. Nấm này có khả năng tiết các enzyme tiêu diệt các loại nấm gây hại khác. Cụ thể, các chất do nấm này tiết ra làm tan thành tế bào của nấm gây hại, tiêu diệt chúng và cuối cùng phân giải chúng thành thức ăn. Quá trình này này tạo ra nhiều chất hữu cơ có ích. Chủng nấm này có đến 33 loài, hầu hết đều có lợi cho cây trồng. Một số giúp cố định đạm trong đất, số khác phân giải lân hoặc tấn công tiêu diệt các loài nấm bệnh gây hại cho cây trồng. Trichoderma viride có khả năng ký sinh nấm, sinh kháng sinh, cạnh tranh chất dinh dưỡng và không gian với các vi sinh vật gây bệnh; chống chịu tốt với các điều kiện bất lợi, thúc đẩy bộ rễ phát triển khoẻ mạnh. Trichoderma viride có khả năng hòa tan và cô lập chất dinh dưỡng vô cơ, cảm ứng sự kháng bệnh, bất hoạt enzyme gây bệnh.
Nấm Isaria javanicus (hay nấm Paecilomyces javanicus) thuộc nhóm nấm bất toàn ký sinh côn trùng, các khuẩn lạc lúc đầu có màu trắng ngà sau đó chuyển dần sang màu kem rồi đến màu tím nhạt. Khi bào tử nấm gặp cơ thể côn trùng, tuyến trùng sẽ nảy mầm và đâm xuyên vào cơ thể vật chủ, sinh trưởng phát triển và gây chết vật chủ (ức chế quá trình phát triển tuyến trùng, tiêu diệt tuyến trùng hại rễ).
2. Thành phần và công dụng hệ vi sinh kháng nấm
Thành phần cơ bản hệ vi sinh kháng nấm
Trichoderma viride: 8.109CFU/g
Bacillus subtilis: 8.109CFU/g
Streptomyces murinus: 8.109CFU/g
Isaria javanicus: 8.109 CFU/g
Công dụng cơ bản hệ vi sinh kháng nấm: Phòng trị bệnh tổng hợp trên cây sâm (tiêu diệt nấm và vi khuẩn gây bệnh). Diệt ấu trùng sâu non và tuyến trùng hại rễ, củ sâm. Hệ vi sinh kháng nấm có khả năng tiết ra các enzym và chất kháng sinh để phá hủy vách tế bào, ức chế sinh trưởng của nấm bệnh hại cây sâm.
+ Trichoderma: là một loại nấm hoại sinh có khả năng ký sinh và đối kháng với nhiều loại nấm hại gây bệnh cây trồng (các chủng gây bệnh thối rễ, lở cổ rễ, thối củ sâm).
+ Bacillus subtilis: có khả năng tổng hợp một số chất kháng sinh có tác dụng ức chế sinh trưởng, tiêu diệt một số vi sinh vật gây bệnh.
+ Streptomyces murinus: là xạ khuẩn có khả năng sinh chất kháng sinh để ức chế sinh trưởng hoặc tiêu diệt các vi sinh gây bệnh khác.
+ Isaria javanicus (hay nấm Paecilomyces javanicus): thuộc nhóm nấm bất toàn ký sinh côn trùng, các khuẩn lạc lúc đầu có màu trắng ngà sau đó chuyển dần sang màu kem rồi đến màu tím nhạt (khi bào tử già). Khi bào tử nấm gặp cơ thể côn trùng gây hại trong đất, tuyến trùng sẽ nảy mầm và đâm xuyên vào cơ thể vật chủ, sinh trưởng phát triển và gây chết vật chủ (tiêu diệt trứng, ấu trùng sâu non và tuyến trùng ký sinh rễ cây sâm).
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
