Chanh dây là một loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, nhanh cho thu hoạch, hiệu quả kinh tế cao. Cây chanh dây hiện nay được trồng phổ biến tại các tỉnh Tây nguyên (Đăk Lăk, Gia Lai, Kon Tum, Đăk Nông...). Tuy nhiên trong điều kiện thâm canh, bón nhiều phân bón hóa học chanh dây thường bị nhiều bệnh như:

+ Bệnh Virus phấn trắng chanh dây (do 2 chủng virus Passion fruit woodiness và Papaya leaf curl virus) gây xoăn vàng lá thể khảm, quả bị dị dạng, bao phủ một lớp hạt phấn trắng.

+ Bệnh đốm dầu (bã trầu) do vi khuẩn Pseudomonas passiflorae

+ Bệnh héo rũ do vi khuẩn Pseudomnas syringae

+ Bệnh đốm nâu  do nấm Alternaria passiflorae

+ Bệnh thối hạch (thối nhũn quả) do nấm Sclerotinia sclerotiorum

+ Bệnh héo rũ do các chủng nấm Fusarium avenaceum, Giberella, baccata, Gibberella saubinetii

+ Bệnh thối rễ, lở cổ rễ gây vàng lá, rụng lá do các chủng nấm Phytophthora cinnamomi, Phytophthora megasperma, Fusarium

Trong các nhóm bệnh trên thì bệnh phấn trắng virus hiện nay đang phát triển thành dịch, khó kiểm soát tại các tỉnh Tây nguyên, nhiều vườn bị phá hủy hoàn toàn (tỷ lệ nhiễm bệnh 80-90% tại các tỉnh Tây nguyên).

Bệnh virus phấn trắng gây hại làm cho đọt non xoăn vàng lá thể khảm, ngọn không phát triển được. Quả dị dạng, vỏ quả mất màu xanh bóng, bề mặt hơi thô ráp, vỏ quả bị mốc trắng nhìn gần giống vỏ quả bưởi, bệnh nặng làm cho lớp phấn trắng bên ngoài bao phủ toàn bộ quả, bệnh lây lan rất nhanh nếu không có biện pháp trị kịp thời (trong điều kiện mưa ẩm bệnh phát triển rất nhanh).

Trong phạm vi bài viết này chúng tôi chia sẻ nguyên nhân và giải pháp quản lý, phòng trị bệnh virus phấn trắng virus trên cây chanh dây.

Phần 1: Nguyên nhân và triệu chứng gây bệnh phấn trắng virus chanh dây

1.1 Nguyên nhân gây ra bệnh phấn trắng chanh dây

Bệnh phấn trắng chanh dây do Virus gây ra. Virus tấn công lên lớp vỏ quả, đỉnh ngọn và dây còn non. Virus gây hại toàn bộ các nhóm tế bào vỏ quả làm cho vỏ quả không thể phục hồi và thường có màu trắng xanh bao phủ vỏ quả (nhìn giống da bưởi), quả khô cứng lại, lá vàng, biến dạng, chùn ngọn (lá xoăn thể khảm).

1.2 Triệu chứng bệnh phấn trắng virus trên thân lá chanh dây

Triệu chứng bệnh phấn trắng virus biểu hiện trên thân lá chanh dây:

+ Cây nhiễm bệnh có thân nhỏ, phát triển không đều, khoảng cách lóng đốt ngắn lại, nhìn chung thân chậm phát triển.

+ Trên lá: Các lá non trên ngọn (đỉnh sinh trưởng; chồi non) chuyển màu vàng thể khảm (lá có màu xanh vàng xen kẽ), xoăn ngọn, chùn ngọn, lá co lại biến dạng, đôi khi thấy lá dày lên. Bệnh lây lan và phát triển mạnh nhờ môi giới truyền bệnh là côn trùng chích hút (rệp, rầy, bọ phấn, bọ trĩ, ruồi vàng...). Do đó khi vườn chanh dây nhiễm bệnh virus bà con cần sử dụng thuốc đặc trị các nhóm côn trùng chích hút, hạn chế lây lan thành dịch bệnh.

Sau đây chúng ta quan sát triệu chứng bệnh phấn trắng virus biểu hiện trên thân lá chanh dây:

           

Triệu chứng bệnh phấn trắng virus biểu hiện trên quả chanh dây:

Bề mặt quả bị bao phủ một lớp phấn trắng nhìn giống vỏ quả bưởi. Bệnh nhẹ vỏ quả thường có màu xanh trắng. Khi bệnh phát triển mạnh các lớp phấn trắng bao phủ toàn bộ quả, quả trở lên khô cứng, dị dạng, hơi teo lại, vỏ quả lồi lõm, bề mặt vỏ quả kém nhẵn bóng hơi thô ráp, nhiều khi thấy trên bê mặt quả có những khối u to nhỏ khác nhau nổi nên bề mặt.

 

          

Triệu chứng bệnh virus trên quả chanh dây: Quả dị dạng, bị bao phủ một lớp phấn trắng, mất độ bóng nhẵn, quả khô cứng, kém phát triển, bề mặt quả nhăn nheo 

Phần 2: Giải pháp phòng và trị bệnh phấn trắng virus hại chanh dây

2.1 Giải pháp phòng bệnh phấn trắng virus cho chanh dây

Thực hiện các biện pháp bón phân hợp lý: Bón phân cân đối đẩy đủ, bón gốc phân hữu cơ hoai mục có ủ nấm đối kháng. Trong quá trình bón phân cho cây ngoài việc bón gốc bà con nên phun phân bón qua lá định kỳ 7 -10 ngày/lần.  Do chanh dây sai quả nên việc thiếu hụt và mất cân đối dinh dưỡng thường xuyên xảy ra. Đặc biệt theo Trung Tâm Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Nanotech đã nghiên cứu, khi phun chế phẩm Nano silic qua lá, quả trong thời kỳ cây đang phát triển giúp cây chanh dây kháng bệnh nấm phấn trắng rất tốt, định kỳ phun 7-10 ngày nano silic một lần sẽ giúp giảm 90% tỷ lệ nhiễm bệnh trên trái (bệnh nấm nói chung), trên lá giảm 80%. Thực tế nghiên cứu cho thấy nano silic làm giảm và ức chế quá trình phát triển của bào tử nấm gây bệnh. Kết hợp giữa nano silic và nano canxi phun qua lá giúp chất lượng quả nâng cao đáng kể (hạn chế nấm bệnh xâm nhiễm, tăng sức đề kháng của cây, vỏ quả ổn định, tăng độ cứng cho quả).

Tưới tiêu nước cho chanh dây kịp thời: Chanh dây mang nhiều quả và thân lá cho nên hệ số thoát hơi nước rất lớn do đó bà con thường xuyên kiểm tra vườn thường xuyên và cung cấp đủ ẩm cho bộ rễ phát triển (độ ẩm xung quanh vùng rễ khoảng 65-75%). Trung bình một cây chanh dây đang mang hoa, quả cần 12-18 lít nước/ngày đêm (trong điều kiện không mưa, nhiệt độ không khí 30-32^oC, độ ẩm không khí 55-70%). Nếu chanh dây bị thiếu ẩm thường xuyên làm cho cây phát triển chậm, khả năng hòa tan dinh dưỡng trong đất kém, cây yếu thường phát sinh nhiều nấm bệnh. Tuy nhiên bà con cũng cần lưu ý trong điều kiện mưa nhiều vào mùa mưa, độ ẩm đất bão hòa sẽ là điều kiện thuận lợi để tuyến trùng, nấm bệnh phát triển gây bệnh thối rễ, lở cổ rễ (nấm Phytophthora sp. Và Fusarium sp.). Do đó vào mùa mưa cần tiêu nước nhanh, không để cây bị ứ đọng nước quá18-24 tiếng. Khi độ ẩm bão hòa liên tục trong thời gian dài sẽ làm cho lượng oxy trong đất bị thiếu hụt nghiêm trọng, đất thiếu oxy sẽ làm cho cây bị ngẹt rễ, thối rễ, vàng lá, bệnh héo quả sẽ phát sinh mạnh khó kiểm soát. Vì vậy để làm tăng sức đề kháng cho bộ rễ, ngăn chặn hiện tượng thối rễ bà con cần chú ý bón phân hữu cơ đã ủ hoai mục với nấm đối kháng bón định kỳ cho cây 2-4 tháng/lần (lưu ý vào mùa mưa không nên bón phân hữu cơ mà phải bón trước đó ít nhất 1-2 tháng).

Chủ động quản lý các nhóm côn trùng chích hút: Phun phòng và trị các nhóm côn trùng chích hút (Rệp, rầy, bọ trĩ, bọ phấn, ruồi vàng đục quả...).

Tăng cường ngăn chặn từ xa quá trình xâm nhiễm của virus vào cây: Sử dụng chế phẩm nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua phòng bệnh cho cây chanh dây.

Chế phẩm nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua tiêu diệt hầu hết các nhóm nấm, vi khuẩn gây bệnh trên cây chanh dây (bệnh héo vàng, bệnh đốm dầu bã trầu, bệnh thối rễ, thối nhũn quả...). Đặc biệt sự kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua tạo nên tính cộng hưởng diệt virus cực mạnh, kìm hãm virus không cho chúng phát triển lây lan thành dịch.

Cách sử dụng chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua như sau:

Phun qua lá: Dùng 30-50ml chế phẩm nano bạc đồng plus kết hợp với 50ml nano đồng oxyclorua pha với bình 20 lít nước phun đều một lượt qua thân lá, quả. Định kỳ 10-15 ngày phun một lần.

Tưới gốc phòng bệnh thối rễ tơ, vàng lá, giảm hiện tượng héo rụng quả:

Dùng 700ml nano đồng oxyclorua kết hợp với 500ml nano bạc đồng plus pha với 200-350 lít nước, mỗi gốc chanh dây tưới 5-10 lít dung dịch chế phẩm nano đã pha, định kỳ 30-45 ngày tưới một lần.

2.2 Giải pháp trị bệnh phấn trắng virus cho chanh dây

Thời kỳ cây chanh dây bị nhiễm bệnh phấn trắng (đã thấy xuất hiện triệu chứng bệnh như vỏ trái bị mốc trắng, lá xoăn vàng, dị dạng). Sử dụng chế phẩm nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua theo hướng dẫn sau đây:

Trường hợp bệnh ở mức độ nhẹ: Dùng 500ml chế phẩm nano bạc đồng plus kết hợp với 500ml nano đồng oxyclorua pha với 200-300 lít nước phun đều một lượt qua thân lá, định kỳ 5-7 ngày phun 1 lần, phun liên tiếp 2-4 lần.

Trường hợp bệnh nặng: Dùng 500ml chế phẩm nano bạc đồng plus kết hợp với 500ml chế phẩm nano bạc đồng super và 500ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 180-250 lít phun đều một lượt bao phủ toàn bộ thân lá. Định kỳ 3-5 ngày phun một lần, phun 2-4 lần liên tiếp(sau mỗi lần phun triệu chứng bệnh virus phấn trắng giảm dần). Sau khi vườn chanh dây khỏi bệnh nên chuyển qua công thức phòng bệnh.

Phun theo các công thức trên sẽ trị được cả bệnh đốm xám, bệnh thối quả, bệnh mắt cua, bệnh đốm dầu bã trầu do vi khuẩn...

Đối với vườn chanh dây chậm phát triển, nhiễm bệnh do virus bà con nên kết hợp phun chế phẩm nano AKH super plus. Chế phẩm giúp cây phục hồi bệnh nhanh hơn, tăng cường sức đề kháng, chống tái nhiễm bệnh. Dùng 20ml chế phẩm nano AKH super plus pha với bình 15 lít nước phun đều 2 mặt lá, định kỳ 10-15 ngày phun một lần, có thể kết hợp với tưới gốc cho hiệu quả tối ưu.

Lưu ý chung khi sử dụng chế phẩm nano:

+ Sử dụng kết hợp đồng thời chế phẩm nano bạc đồng plus, nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua sẽ tạo nên Hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn, virus vượt trội (nhanh và mạnh). Tuy nhiên cần lưu ý khi pha không nên đổ đồng thời 2 loại chế phẩm trên cùng lúc rồi khuấy (pha loãng từng loại với nước rồi hỗn hợp lại với nhau và khuấy đều). Chế phẩm sau khi pha nên phun ngay, không để lâu.

+ Để đạt hiệu quả cao nên phối hợp dùng nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua kết hợp với nano silic-canxi. Sau khi phun 2 lần, bệnh nấm phấn trắng đã được khống chế thì chuyển qua phun chế phẩm NANO AKH SUPER (phục hồi sức sinh trưởng của cây, cho chất lượng trái cao hơn).

+ Chế phẩm nano bạc đồng có 2 loại: nano bạc đồng plus và nano bạc đồng super. Nano bạc đồng super có nồng độ cao hơn, có thêm thành phần nano Silic siêu hoạt tính tạo nên tính cộng hưởng diệt khuẩn và virus vô cùng mạnh mẽ vì thế khi chanh dây bị nhiễm bệnh nặng nên dùng cả 3 loại sản phẩm theo tỷ lệ 1:1:1 (nano bạc đồng plus + nano bạc đồng super + nano đồng oxyclorua).

+ Các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua diệt nấm khuẩn gây bệnh trong thời gian rất ngắn. Sau khi phun lên thân lá cây trồng chỉ trong thời gian 4-6 tiếng các hạt nano bạc đồng đã có khả năng diệt nấm khuẩn tới 70-80%, chúng nắm bắt các tế bào vi khuẩn gây bệnh bằng lực hút tĩnh điện.

CHI CHÚ: Chế phẩm nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua, nano bạc đồng super và nano AKH super plus đã được triển khai khảo nghiệm, đánh giá hiệu quả sử dụng trong việc phòng trị, quản lý dịch bệnh trên cây chanh dây. Các nhóm bệnh trên chanh dây đã được khảo nghiệm thành công tại Đăk Lăk, Gia Lai, Đăk Nông, Kon Tum như: Bệnh virus khảm lá phấn trắng, bệnh đốm dầu bã trầu, bệnh đốm xám, bệnh thối hạch quả, bệnh mắt cua...

CÔNG DỤNG CƠ BẢN CỦA CHẾ PHẨM

NANO BẠC ĐỒNG VÀ NANO ĐỒNG OXYCLORUA

+ Nano đồng oxyclorua có khả năng diệt nấm mạnh, diệt vi khuẩn nhanh và hiệu quả. Nano Đồng oxyclorua diệt được hầu hết các nhóm bệnh do nấm gây bệnh trên cây trồng, tại tất cả các bộ phận rễ, thân, lá, hoa, quả. Do nano đồng oxyclorua có khả năng sinh ra oxy nguyên tử và clo nguyên tử siêu hoạt tính, chúng có tính oxy hóa cực mạnh và làm tổn thương cấu trúc của tế bào vi khuẩn gây bệnh.

+ Nano đồng oxyclorua ngoài khả năng diệt nấm nó còn bổ sung vi lượng đồng cho cây trồng, giúp cây trồng tăng cường sức đề kháng, đồng còn có vai trò quan trọng trong các phản ứng hóa sinh của cây (quang hợp, hô hấp).

+ Nano Đồng oxyclorua không độc hại, không bị bay hơi, khi sử dụng không có mùi sốc khó chịu như các loại thuốc BVTV hóa học độc hại. Các chế phẩm nano an toàn khi sử dụng, không gây ngộ độc cho cây ngay cả khi sử dụng quá liều lượng.

+ Nano đồng oxyclorua không gây ra tính kháng thuốc, nên có thể sử dụng định kỳ thường xuyên liên tục qua nhiều mùa vụ mà không cần phải thay thuốc.

+ Nano đồng oxyclorua khi sử dụng phun/tưới cho cây trồng không gây độc hại hay ngộ độc cho rễ, thân, lá và đất canh tác. Không gây tồn lưu các chất hóa học trên rau, củ, quả sau thu hoạch.

Đặc điểm diệt nấm khuẩn vượt trội của nano đồng oxyclorua so với đồng oxyclorua dạng bột truyền thống (so với các thuốc hóa học truyền thống, không có kích thước hạt nano): Nano đồng oxyclorua có khả năng sinh ra Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính. Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính có tính oxy hóa cực mạnh chúng sẽ tương tác và làm tổn thương cấu trúc của tế bào vi khuẩn (cấu trúc màng ngoài) và nấm gây bệnh cây. Trong khi đó đồng oxyclorua gần như không (hoặc rất ít) sản sinh ra Clo nguyên tử và Oxy nguyên tử do vậy khả năng diệt nấm khuẩn gây bệnh hại cây trồng của nano đồng oxyclorua mạnh hơn hàng trăm lần so với đồng oxyclorua dạng bột truyền thống (không có kích thước nano). Ngoài ra để đạt được hiệu quả diệt nấm khuẩn thì đồng oxycorua (dạng thuốc hóa học truyền thống) cần phải sử dụng một lượng lớn (nồng độ cao) trong khi đó dạng nano chỉ cần một lượng nhỏ điều này sẽ hạn chế hiện tượng ngộ độc cây và tồn dư hóa chất độc hại trên nông sản sau thu hoạch.

Tuy nhiên tại sao nên sử dụng kết hợp 2 loại nano Bạc đồng và nano Đồng oxyclorua trong việc phòng và đặc trị nấm khuẩn gây bệnh ???

Lý do thứ nhất: Trước hết cần khẳng định nano bạc đồng hợp kim và nano đồng oxyclorua đều có khả năng diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng. Tuy nhiên khả năng diệt nấm, khuẩn hay virus của mỗi loại lại có hiệu lực khác nhau. Nói cách khác nano đồng oxyclorua có khả năng đặc trị nấm sâu rộng (phổ diệt nấm rộng, chuyên tính), trong khi đó nano bạc đồng lại có khả năng đặc trị vi khuẩn mạnh mẽ hơn (tức là chức năng diệt vi khuẩn của nano bạc đồng là tốt hơn so với diệt nấm bệnh). Mà trên thực tế triệu chứng bệnh của cây có thể do cả nấm và vi khuẩn phát triển đồng thời hoặc xen kẽ nhau, chúng tương tác hỗ trợ nhau và gây bệnh trên cây trồng ở mức độ nguy hiểm và khó kiểm soát hơn.

Lý do thứ hai: Phổ diệt nấm, vi khuẩn, virus gây bệnh hại cây trồng của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là khác nhau cho nên khi sử dụng kết hợp chúng sẽ tạo nên khả năng phòng trị nấm khuẩn gây bệnh với phổ rộng hơn rất nhiều. Điều này có nghĩa là khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua (tỷ lệ 2/1 hoặc 1/1) sẽ phòng và đặc trị được hầu hết các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn gây bệnh trên nhiều nhóm cây trồng khác nhau như: Cây lương thực, cây rau hoa màu, cây ăn quả, cây công nghiệp…

Lý do thứ ba: Sử dụng kết hợp sẽ tận dụng được ưu điểm vượt trội của nano đồng oxyclorua. Nano đồng oxyclorua có khả năng sinh ra Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính. Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính có tính oxy hóa cực mạnh chúng sẽ tương tác và làm tổn thương cấu trúc của tế bào vi khuẩn (cấu trúc màng ngoài) và nấm gây bệnh cây tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hạt nano bạc - đồng xâm nhập và xuyên qua màng vào bên trong cấu trúc của tế bào vi khuẩn. Khi xâm nhập vào nội bào các hạt nano bạc - đồng ức chế quá trình nhân đôi của ADN (hoặc ARN của virus), vô hiệu hóa các enzym quan trọng và làm cho vi khuẩn(virus) không tạo ra được năng lượng duy trì sức sống. Vì thế mà vi khuẩn, nấm, virus sẽ bị tiêu diệt trong thời gian ngắn, không cho chúng có cơ hội phát triển thành dịch bệnh gây hại cây trồng trên diện rộng. Do vậy có thể nói sự kết hợp giữa nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua sẽ tạo ra tính "cộng hưởng" vô cùng lớn, tạo nên sức mạnh diệt nấm khuẩn gây bệnh sâu - rộng và triệt để hơn.

Trong nhiều trường hợp, xét trên một số bệnh do virus gây ra thì sự kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua mang lại hiệu quả phòng và trị bệnh do virus gây ra rất hiệu quả do chúng có khả năng ức chế sự nhân lên của ARN virus (ngăn chặn virus lây lan thành dịch).

Như vậy có thể nói khi sử dụng nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua mang lại hiệu quả phòng và đặc trị nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng một cách toàn diện, phổ diệt nấm khuẩn rộng hơn, hiệu quả nhanh và tác dụng mạnh, giảm chi phí công chăm sóc và bảo vệ thực vật.

Khả năng diệt vi khuẩn của các hạt nano bạc đồng -Hình ảnh cho thấy các tế bào vi khuẩn gây bệnh đang bị các hạt nano bạc đồng bám lên bề mặt bằng lực hút tĩnh điện và tiêu diệt trong thời gian rất ngắn

----------------------------------------------------------------------------------------

(Khi sao chép tài liệu trên cần dẫn nguồn cụ thể hoặc xin phép tác giả)

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com