Hiện nay cây Chanh dây được trồng phổ biến và rộng rãi tại các tỉnh Tây Nguyên như Đăk Lắk, Gia Lai, Đăk Nông, Kon Tum. Diện tích cây chanh dây được mở rộng liên tục tuy nhiên việc quản lý và chăm sóc cây chanh dây còn mang tính kinh nghiệm, dịch bệnh xảy ra nhiều nơi, khó kiểm soát. Đặc biệt cây chanh dây thường nhiễm nhiều loại bệnh khau nhau do cả nấm, virus và vi khuẩn. Nhiều vườn chanh dây bị nhiễm 2 – 3 loại bệnh cùng một lúc khiến cho công tác quản lý dịch bệnh khó khăn hơn. Tại Đăk Lăk chúng tôi có đi thăm nhiều vườn trồng chanh dây, có những vườn tỷ lệ nhiễm bệnh virus tăng cao lên tới 80-90%, nhiều vườn chanh dây bà con phải bỏ do không có khả năng phục hồi. Một trong những bệnh gây hại nặng, khó trị đó là bệnh do virus. Trên cây chanh dây có nhiều loại bệnh do virus gây ra (xét trên lý thuyết có tới 13 loại bệnh do virus gây hại chanh dây). Tuy nhiên theo các cán bộ kỹ thuật của Trung tâm phát triển nông nghiệp công nghệ cao NANOTECH, với nhiều năm kinh nghiệm thực tế thu thập các mẫu bệnh do virus gây hại trên chanh dây tại các tỉnh Tây Nguyên (chủ yếu tại Đăk Lăk – Đăk Nông) thấy rằng cây chanh dây thường bị nhiễm phổ biến 2 nhóm Virus đó là: Virus Passion fruit woodiness (PWV) và Virus Papaya leaf curl virus (PLCV). Triệu chứng biểu hiện bệnh virus trên chanh dây thay đổi tùy vào điều kiện mùa vụ, giống, cách chăm sóc và nguồn gây bệnh. Tuy nhiên có thể thấy triệu chứng điển hình và rõ rệt nhất của virus gây bệnh trên chanh dây đó là: Lá vàng thể khảm, lá xoăn biến dạng, lá dày lên bất thường và có màu xanh đậm hoặc xanh tối, quả bị bần hóa (khô cứng quả), quả phát triển dị dạng, trên bề mặt quả có nổi những khối u nhỏ, bề mặt quả kém nhẵn bóng, có lốm đốm màu trắng xen lẫn màu xanh của vỏ quả (giống như phấn trắng bám vỏ quả vì thế một số nơi bà con vẫn gọi là bệnh phấn trắng).

Nói chung bệnh virus trên chanh dây diễn biến rất phức tạp, chúng lây lan mạnh nhờ côn trùng chích hút (rệp muội, rầy phấn trắng...). Khi một số cây chanh dây trong vườn bị nhiễm virus nếu bà con không có các biện pháp can thiệp kịp thời thì tình trạng bệnh trở nên khó kiểm soát hơn, dễ phát sinh thành dịch và lây lan toàn bộ vườn. Do đó để giúp bà con dễ nhận biết cũng như phòng trị bệnh hiệu quả sau đây chúng ta cùng tìm hiểu nguyên nhân gây bệnh, đặc điểm phát sinh phát triển của bệnh virus gây hại trên cây chanh dây.

Như trên đã nói chanh dây thường bị nhiễm 2 loại virus: Virus Passion fruit woodiness (PWV) và Virus Papaya leaf curl virus (PLCV). Triệu chứng biểu hiện bệnh tùy thuộc vào điều kiện thời tiết và nguồn gây bệnh. Hiện nay tại Đăk Lăk, Gia Lai, Kon Tum, Đăk Nông các vườn chanh dây của bà con thường bị nhiễm Virus Passion fruit woodiness (PWV). Triệu chứng cơ bản của bệnh đó là lá xoăn vàng thể khảm, chùn ngọn, lá co lại biến dạng, chậm phát triển, quả nhỏ thường dị dạng, khô cứng (hóa bần), trên vỏ quả có những lốm đốm trắng bao phủ toàn bộ quả làm cho vỏquả mất màu xanh bóng do đó bà con nhiều nơi còn gọi là bệnh phấn trắng chanh dây (hoặc gọi là bệnh bần hóa vỏ quả).

Triệu chứng bệnh phấn trắng virus trên bộ Lá gây hại chanh dây:

Lá bị quăn queo biến dạng và có màu vàng thể khảm, kích thước lá nhỏ hơn bình thường, rìa lá bị uốn cong theo hướng từ ngoài vào trong, chùn đọt. Một số trường hợp lá bị co lại, lá nhỏ, lá có màu xanh dậm, lá dày lên và giòn. Khi chanh dây bị nhiễm bệnh virus phấn trắng các tế bào lá và chồi ngọn bị phá hủy hoàn toàn, gây rối loạn sinh trưởng của cây gây ra hiện tượng co ngọn, chùn ngọn, lá dị dạng, uốn móc, lá chuyển sang thể khảm (vàng lá).

Triệu chứng điển hình của bệnh virus trên chanh dây biểu hiện trên lá

Triệu chứng bệnh phấn trắng virus trên Thân dây: Thân dây phình to, trên thân dây đôi khi phát hiện thấy những vết đốm bất thường, lóng thân thường bị ngắn lại, cây chậm phát triển..

Triệu chứng bệnh phấn trắng virus trên Quả chanh dây:

Khi nhiễm bệnh virus phấn trắng Quả phát triển dị dạng, kích thước to nhỏ không đều, trên vỏ quả xuất hiện những vết lốm đốm nhỏ màu trắng bao phủ và lan dần toàn bộ quả làm cho vỏ quả mất độ nhẵn bóng, mất màu xanh, nhìn tổng thể quả giống như vỏ quả bưởi. Bề mặt vỏ quả có những vết nồi ra giống như những khối u dẹt (không có đỉnh chóp), quả trở nên khô cứng và hóa bần, sần sùi. Một số vườn chanh dây nhiễm bệnh nặng làm cho quả có màu xanh đậm bất thường, quả nhăn nheo, khô cứng...

Hình ảnh dưới đây là triệu chứng điển hình của bệnh phấn trắng virus gây hại chanh dây: Hình ảnh được chụp tại Đăk Lăk và Gia Lai (Gia Lai - Đăk Lăk là 2 tỉnh có diện tích trồng chanh dây bị nhiễm virus phấn trắng và bệnh đốm dầu ở tỷ lệ rất cao).

        

Triệu chứng bệnh virus phấn trắng trên quả

Lưu ý: Bệnh do virus gây hại trên chanh dây thường biểu hiện không đồng nhất. Đôi khi bệnh biểu hiện ở quả trước hoặc trên những đỉnh ngọn (chồi ngọn). Chỉ khi bệnh phát triển mạnh chúng ta mới thấy đầy đủ các triệu chứng biểu hiện trên thân lá và quả. Do đó bà con cần thường xuyên phát hiện sớm triệu chứng bệnh từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời, ngăn chặn lây lan.

Bệnh virus phấn trắng thường lây lan nhờ côn trùng chích hút (Rệp muội, rầy phấn trắng).

GIẢI PHÁP PHÒNG VÀ TRỊ BỆNH PHẤN TRẮNG VIRUS HẠI CÂY CHANH DÂY

1-Biện pháp phòng bệnh virus phấn trắng chanh dây:

Thứ nhất: Bón phân cân đối đầy đủ, đúng thời điểm và phù hợp với điều kiện thời tiết

Bón phân cân đối đẩy đủ, bón qua gốc phân hữu cơ hoai mục có ủ nấm đối kháng. Trong quá trình bón phân cho cây ngoài việc bón gốc bà con nên phun phân bón qua lá định kỳ 7 -10 ngày/lần. Do chanh dây sai quả nên việc thiếu hụt và mất cân đối dinh dưỡng thường xuyên xảy ra. Đặc biệt theo Trung Tâm Phát triển nông nghiệp công nghệ cao Nanotech đã nghiên cứu, khi phun chế phẩm Nano silic qua lá, quả trong thời kỳ cây đang phát triển giúp cây chanh dây kháng bệnh nấm phấn trắng rất tốt, định kỳ phun 7-10 ngày nano silic một lần sẽ giúp giảm 90% tỷ lệ nhiễm bệnh trên trái(bệnh nấm nói chung), trên lá giảm 80%. Thực tế nghiên cứu cho thấy nano silic làm giảm và ức chế quá trình phát triển của bào tử nấm gây bệnh. Kết hợp giữa nano silic và nano canxi phun qua lá giúp chất lượng quả nâng cao đáng kể (hạn chế nấm bệnh xâm nhiễm, tăng sức đề kháng của cây, vỏ quả ổn định, quả có độ cứng nhất định).

Lưu ý chung: Thời điểm mưa nhiều ẩm cao bà con nên hạn chế bón phân gốc, nếu bón phân không đúng liều lượng có thể gây nghẹt rễ, thối rễ.

Thứ hai: Tưới nước phù hợp với nhu cầu của cây chanh dây

Chanh dây mang nhiều quả và thân lá cho nên hệ số thoát hơi nước rất lớn do đó bà con thường xuyên kiểm tra vườn thường xuyên và cung cấp đủ ẩm cho bộ rễ phát triển (độ ẩm xung quanh vùng rễ khoảng 65-75%). Trung bình một cây chanh dây đang mang hoa, quả cần 12-18 lít nước/ngày đêm (trong điều kiện không mưa, nhiệt độ không khí 30-32oC, độ ẩm không khí 55-60%). Nếu chanh dây bị thiếu ẩm thường xuyên làm cho cây phát triển chậm, khả năng hòa tan dinh dưỡng trong đất kém, cây yếu thường phát sinh nhiều nấm bệnh. Tuy nhiên bà con cũng cần lưu ý trong điều kiện mưa nhiều vào mùa mưa, độ ẩm đất bão hòa sẽ là điều kiện thuận lợi để tuyến trùng, nấm bệnh phát triển gây bệnh thối rễ, lở cổ rễ (nấm Phytophthora sp. Và Fusarium sp.). Do đó vào mùa mưa cần tiêu nước nhanh, không để cây bị ứ đọng nước quá 24 tiếng. Khi độ ẩm bão hòa liên tục trong thời gian dài sẽ làm cho lượng oxy trong đất bị thiếu hụt nghiêm trọng, đất thiếu oxy sẽ làm cho cây bị ngẹt rễ, thối rễ, vàng lá, bệnh héo quả sẽ phát sinh mạnh khó kiểm soát. Vì vậy để làm tăng sức đề kháng cho bộ rễ, ngăn chặn hiện tượng thối rễ bà con cần chú ý bón phân hữu cơ đã ủ hoai mục với nấm đối kháng bón định kỳ cho cây 2-4 tháng/lần(lưu ý vào mùa mưa không nên bón phân hữu cơ mà phải bón trước đó ít nhất 1-2 tháng).

Thứ ba: Bà con thường xuyên kiểm tra vườn, chủ đông phun luân phiên các loại thuốc có tác dụng phòng và trị các nhóm côn trùng chích hút như: Rệp, rầy, bọ trĩ, bọ phấn, ruồi vàng đục quả. Các nhóm côn trùng chích hút là môi giới truyền bệnh virus rất nhanh và mạnh. Chúng chích hút từ cây nhiễm bệnh virus sau đó chích sang cây khỏe, chỉ sau vài ngày bệnh phát triển mạnh trên cây ký chủ mới.

Thứ tư: Sử dụng chế phẩm nano bạc đồng plus(nano bạc đồng super) và nano đồng oxyclorua phòng bệnh cho cây chanh dây. Cách sử dụng như sau:

Phun qua lá: Dùng 30-50ml chế phẩm nano bạc đồng plus kết hợp với 50ml nano đồng oxyclorua pha với bình 20 lít nước phun đều một lượt qua thân lá, quả. Định kỳ 10-15 ngày phun một lần. Tác dụng: Phòng bệnh chủ động, tiêu diệt các nguồn gây bệnh (nấm, khuẩn gây bệnh).

Kết hợp tưới gốc phòng bệnh thối rễ tơ, vàng lá, giảm hiện tượng héo rụng quả: Dùng 700ml nano đồng oxyclorua kết hợp với 500ml nano bạc đồng plus pha với 200-350 lít nước, mỗi gốc chanh dây tưới 5-10 lít dung dịch chế phẩm nano đã pha, định kỳ 30-45 ngày tưới một lần.

Lưu ý: bà con nên phun định kỳ chế phẩm nano bạc đồng plus, nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua. Các chế phẩm nano có tác dụng tiêu diệt nhanh và mạnh nguồn bệnh mới phát sinh, hạn chế lây lan ra toàn vườn (dịch bệnh).

TƯ VẤN GIẢI PHÁP PHÒNG VÀ ĐẶC TRỊ BỆNH HIỆU QUẢ TRÊN CÂY CHANH DÂY

THS PHẠM CÔNG KHẢI – 0976 804 678 * 01235 99 85 99

2-Giải pháp trị bệnh phấn trắng virus gây hại cây chanh dây

Khi cây chanh dây bị nhiễm bệnh bà con phun theo công thức sau:

Phun lần 1: Dùng 500ml chế phẩm nano bạc đồng kết hợp với 800-1000ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 200 lít nước phun đều lên tán lá.

Phun lần 2: Dùng 800-1000ml chế phẩm nano bạc đồng kết hợp với 500ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 200 lít nước phun đều lên tán lá.

Phun lần 3: Dùng 600-800ml chế phẩm nano bạc đồng kết hợp với 600-800ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 200 lít nước phun đều lên tán lá.

Phun liên tiếp từ 4-8 lần, mỗi lần phun cách nhau 3-6 ngày, đến lần phun thứ tư có thể phun nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua theo tỷ lệ 1:1. Tức là dùng  500-800ml chế phẩm nano bạc đồng kết hợp với 500-800ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với 200-250 lít nước phun đều lên tán lá.

Khi cây hết bệnh chuyển qua công thức phun phòng như trên đã hướng dẫn. Ngoài ra nếu cây chanh dây bị nhiễm nhiều loại bệnh trong cùng một thời điểm (bệnh nấm, virus và vi khuẩn) chúng ta có thể phun kết hợp thêm chế phẩm nano bạc đồng super kết hợp với nano đồng oxyclorua nano bạc đồng plus theo tỷ lệ 1:1:1. Cụ thể: dùng 500-800ml chế phẩm nano đồng oxyclorua + 500-800ml chế phẩm nano bạc đồng plus + 500-800ml chế phẩm nano bạc đồng super pha với 180-250 lít nước phun đều lên thân lá, định kỳ 5-7 ngày/lần, phun 3-5 lần liên tiếp. Nano bạc đồng super có chứa nano silic siêu hoạt tính do đó khả năng cộng hưởng diệt nấm, khuẩn sẽ tốt hơn, hiệu quả nhanh và mạnh.

Phục hồi sức sinh trưởng của cây: dùng 15ml chế phẩm nano AKH SUPER PLUS pha với bình 10 lít nước phun đều 2 mặt lá, định kỳ 10 ngày/lần. Có thể áp dung tưới gốc: Dùng 500ml chế phẩm nano AKH SUPER PLUS pha với 500 lít nước, mỗi gốc chanh dây tưới 2-4 lít sau khi pha.

                    

ĐẶC BIỆT LƯU Ý: trường hợp vườn chanh dây bị nhiễm bệnh nặng chúng ta cần sử dụng thêm chế phẩm nano bạc đồng super. Chế phẩm nano bạc đồng super có thành phần nano bạc đồng hợp kim cao hơn, khả năng tiêu diệt nguồn bệnh tốt hơn. Ngoài ra chế phẩm nano bạc đồng super còn có thêm thành phần nano silic siêu hoạt tính, sự kết hợp giữa nano bạc đồng với nano silic tạo nên tính cộng hưởng vô cùng mạnh giúp tiêu diệt và kìm hãm virus nhanh hơn, triệt để hơn, chống tái nhiễm. Một số bà con  sau khi phun nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua cho biết phun 1-2 lần đầu thấy triệu chứng bệnh giảm rõ rệt nhưng sau đó 2 tuần bệnh lại phát triển trở lại - đó là do bà con chưa tiêu diệt triệt để nguồn lây lan bệnh. Trong trường hợp này, ngay từ đầu bà con nên sử dụng liều tấn công bệnh: Dùng 500ml nano đồng oxyclorua kết hợp với 500ml chế phẩm nano bạc đồng super và 500ml chế phẩm nano bạc đồng plus pha với 180-250 lít nước phun đều, dạng mù bao phù toàn bộ lên thân, lá, quả(phun kỹ). Định kỳ phun 3-6 ngày/lần. Phun liên tiếp 2-4 lần. Phun như công thức trên trị được cả bệnh đốm dầu bã trầu, bệnh phấn trắng virus. Sau khi kết thúc chu kỳ phun 3 loại chế phẩm nano trên (nano bạc đồng plus - nano bạc đồng super - nano đồng oxyclorua - 3 lần) bà con chuyển sang phun chế phẩm nano AKH SUPER PLUS (1 chai 500ml pha được 500-600 lít nước). Phun 1-2 lần, mỗi lần cách nhau 7-10 ngày. Tác dụng của chế phẩm nano AKH SUPER plus là: thúc đẩy sinh trưởng phát triển của cây chanh dây, tăng sức đề kháng, chống tái nhiễm bệnh, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng quả.

Như vậy trường hợp chanh dây bị nhiễm nhiều bệnh trong một thời điểm (bệnh bã trầu, virus phấn trắng) bà con có thể thực hiện theo công thức phun sau đây:

+ Dùng 500ml chế phẩm nano đồng oxyclorua kết hợp với 500ml chế phẩm nano bạc đồng plus và 500ml chế phẩm nano bạc đồng super pha với 180-200 lít nước. Định kỳ phun 3 lần, mỗi lần cách nhau 3-6 ngày (liều tấn công virus mạnh, hiệu quả nhanh, cây phục hồi tốt).

+ Sau khi phun 3 lần chế phẩm nano  trên bà con sử dụng 500ml nano AKH SUPER plus pha với 400-600 lít nước, phun 2 lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày./lần(chống tái nhiễm bệnh, phục hồi sức sinh trưởng của cây).

                      

TƯ VẤN GIẢI KỸ THUẬT SỬ DỤNG CHẾ PHẨM NANO BẠC ĐỒNG PLUS, NANO ĐỒNG OXYCLORUA

THS PHẠM CÔNG KHẢI – 0976 804 678

CÔNG DỤNG CỦA CHẾ PHẨM NANO BẠC ĐỒNG PLUS, NANO ĐỒNG OXYCLORUA

+ Chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có khả năng tiêu diệt mạnh mẽ và triệt để các nguồn bệnh có trong đất canh tác, trên cây trồng (nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh cây).

+ Các dòng chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua không gây ra hiện tượng kháng thuốc nên có thể dùng liên tục qua nhiều mùa vụ, không cần thay đổi thuốc. Vì bản chất, cơ chế diệt nấm khuẩn của các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua khác với các chế phẩm thuốc hóa học. Các nhóm nấm, vi khuẩn gây bệnh không có khả năng tạo ra tính kháng thuốc đối với các chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua. Riêng đối với chanh dây nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có khả năng tiêu diệt nấm, vi khuẩn gây bệnh hại trái và bộ lá cực kỳ nhanh và hiệu quả, giảm chi phí trong việc quản lý dịch bệnh, nâng cao chất lượng trái. Hiệu quả tối ưu khi kết hợp giữa nano bạc đồng hợp kim, nano đồng oxyclorua và nano Silic siêu hoạt tính. Hiện nay Trung tâm phát triển nông nghiệp công nghệ cao Nanotech đã nghiên cứu và phát triển thành công chế phẩm nano hợp kim bạc đồng với nano silic siêu hoạt tính (nano bạc đồng super). Sự có mặt của nano silic tạo nên sức mạnh cộng hưởng diệt nấm, virus và vi khuẩn gây bệnh một cách toàn diện và hiệu quả. Silic đóng vai trò quan trọng trong việc kìm hãm quá trình phát triển của nấm khuẩn gây bệnh, đồng thời ngăn cản sự xâm nhiễm của virus vào tế bào ký chủ.

+ Chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua là chế phẩm sạch, không độc hại, thân thiện với môi trường, sử dụng không cần cách ly, không cần bảo hộ lao động khi phun/tưới.

+ Các hạt nano bạc ngoài khả năng diệt nấm khuẩn gây bệnh chúng còn làm tăng khả năng hấp thụ ánh sáng của lá, giúp cây tăng cường hiệu suất quang hợp làm tăng năng suất cây trồng.

+ Chế phẩm nano Bạc - Đồng dễ sử dụng, có thể pha chung với các thuốc BVTV khác (ngoại trừ thuốc trừ thuốc trừ sâu sinh học có chứa vi sinh vật hữu ích).

+ Các hạt nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có kích thước rất nhỏ (chỉ từ 6-15nm) nên chúng rễ dàng thẩm thấu và bám lên kẽ lá, ít bị rửa trôi nên hiệu quả tiêu diệt nấm khuẩn cao hơn rất nhiều so với các chế phẩm thuốc hóa học truyền thống. Ngoài ra khi tưới/phun lên đất chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua dễ dàng thẩm thấu xuống tầng đất canh tác 20-40cm phía dưới nhờ đó có thể tiêu diệt nấm, vi khuẩn gây bệnh hại bộ rễ.

Nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua đều có khả năng diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh hại cây trồng nói chung. Nếu sử dụng độc lập thì phổ diệt nấm khuẩn gây bệnh của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là khác nhau. Tuy nhiên khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng (Si) với nano đồng oxyclorua sẽ tạo nên hiệu quả diệt nấm cộng hưởng, hiệu quả nhanh và mạnh, triệt để.

Như vậy có thể nói nano bạc đồng plus và nano đồng oxclorua đều có khả năng phòng và đặc trị bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh hại cây trồng. Tuy nhiên tại sao nên sử dụng kết hợp 2 loại nano Bạc đồng và nano Đồng oxyclorua trong việc phòng và đặc trị nấm khuẩn gây bệnh ???

Lý do thứ nhất: Trước hết cần khẳng định nano bạc đồng hợp kim và nano đồng oxyclorua đều có khả năng diệt nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng. Tuy nhiên khả năng diệt nấm, khuẩn hay virus của mỗi loại lại có hiệu lực khác nhau. Nói cách khác nano đồng oxyclorua có khả năng đặc trị nấm sâu rộng (phổ diệt nấm rộng, chuyên tính), trong khi đó nano bạc đồng lại có khả năng đặc trị vi khuẩn mạnh mẽ hơn (tức là chức năng diệt vi khuẩn của nano bạc đồng là tốt hơn so với diệt nấm bệnh). Mà trên thực tế triệu chứng bệnh của cây có thể do cả nấm và vi khuẩn phát triển đồng thời hoặc xen kẽ nhau, chúng tương tác hỗ trợ nhau và gây bệnh trên cây trồng ở mức độ nguy hiểm và khó kiểm soát hơn. Có thể dẫn chứng ví dụ một số trường hợp như:

Trên cây có múi (cam, bưởi, chanh) nhiều trường hợp chúng ta phát hiện thấy trong cùng một thời điểm xuất hiện cả triệu chứng của bệnh ghẻ sẹo trên lá, quả do nấm Elsinoe fawcetti gây ra đồng thời bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas Citri gây ra cũng phát triển mạnh mẽ khiến cho việc trị bệnh của bà con gặp rất nhiều khó khăn. Trên cây rau hoa màu (cà chua, ớt, bắp cải, súp lơ, họ bầu bí,..) thời kỳ cây con thường bị nhiễm bệnh vàng lá thối rễ, lở cổ rễ (bệnh chết rạp cây con) do nấm Fusarium sp.; nấm Rhizoctonia solani; nấm Phytophothora sp..

Như vậy trong điều kiện tự nhiên ngoài đồng ruộng khả năng phát sinh, phát triển của nấm, vi khuẩn gây bệnh diễn biến rất phức tạp. Cùng một thời điểm cây trồng có thể bị tấn công bởi nhiều nhóm vi sinh vật đơn bào gây bệnh. Trong khi đó hiện nay bà con chỉ biết làm theo kinh nghiệm, khi cây trồng bị bệnh đa số bà con nông dân chưa biết phân biệt bệnh do nấm hay vi khuẩn do đó dẫn đến lựa chọn sai thuốc (thường lựa chọn thuốc trị nấm để phun cho cây trong khi cây bị bệnh do vi khuẩn), các thuốc trị vi khuẩn trên thị trường hiện nay cũng kém hiệu quả do thường bị quen thuốc hoặc số lượng không nhiều để bà con lựa chọn. Do vậy giải pháp toàn diện và hiệu quả nhất đó là kết hợp giữa 2 loại nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua phun/tưới gốc theo các thời kỳ sinh trưởng và phát triển của cây trồng (tiêu diệt đồng thời cả nấm và vi khuẩn gây bệnh).

Lý do thứ hai: Phổ diệt nấm, vi khuẩn, virus gây bệnh hại cây trồng của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua là khác nhau (không trùng nhau) cho nên khi sử dụng kết hợp chúng sẽ tạo nên khả năng phòng trị nấm khuẩn gây bệnh với phổ rộng hơn rất nhiều. Điều này có nghĩa là khi sử dụng kết hợp nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua (tỷ lệ 2/1 hoặc 1/1) sẽ phòng và đặc trị được hầu hết các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn gây bệnh trên nhiều nhóm cây trồng khác nhau như: Cây lương thực, cây rau hoa màu, cây ăn quả, cây công nghiệp…

Tuy nhiên khi sử dụng kết hợp nano đồng oxyclorua và nano bạc đồng sẽ mang lại hiệu quả diệt nấm, vi khuẩn toàn diện, thời gian cần để diệt nấm khuẩn được rút ngắn (sẽ ít gặp rủi ro khi gặp điều kiện thời tiết bất lợi), hiệu suất nắm bắt và diệt nấm, vi khuẩn của các hạt nano tốt hơn rất nhiều so với sử dụng đơn lẻ đồng thời tiết kiệm chi phí sử dụng nano bạc đồng tới 20-30%. Có được điều này là do Nano đồng oxyclorua trong môi trường tự nhiên có khả năng sinh ra Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử siêu hoạt tính. Oxy nguyên tử và Clo nguyên tử có tính oxy hóa cực mạnh chúng sẽ làm tổn thương bề mặt ngoài bào tử nấm, tổn thương cấu trúc màng tế bào vi khuẩn và phá vỡ thành tế bào qua đó tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hạt nano bạc - đồng xâm nhập và xuyên qua màng vào bên trong cấu trúc của tế bào vi khuẩn. Khi xâm nhập vào nội bào các hạt nano bạc - đồng ức chế quá trình nhân đôi của ADN( hoặc ARN của virus), vô hiệu hóa các enzym quan trọng và làm cho vi khuẩn(virus) không tạo ra được năng lượng duy trì sức sống. Vì thế mà vi khuẩn, nấm, virus sẽ bị tiêu diệt trong thời gian ngắn, không cho chúng có cơ hội phát triển thành dịch bệnh gây hại cây trồng trên diện rộng. Do vậy có thể nói sự kết hợp giữa nano bạc đồng plus và nano đồng oxyclorua sẽ tạo ra tính "cộng hưởng" vô cùng lớn, tạo nên sức mạnh diệt nấm khuẩn gây bệnh sâu - rộng và triệt để hơn.

Trong nhiều trường hợp, xét trên một số bệnh do virus gây ra thì sự kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua mang lại hiệu quả phòng và trị bệnh do virus gây ra rất hiệu quả do chúng có khả năng ức chế sự nhân lên của ARN virus.

Như vậy có thể nói khi sử dụng nano bạc đồng plus, nano đồng oxyclorua mang lại hiệu quả phòng và đặc trị nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh trên cây trồng một cách toàn diện, phổ diệt nấm khuẩn rộng hơn, hiệu quả nhanh và tác dụng mạnh, giảm chi phí công chăm sóc và bảo vệ thực vật.

Hình ảnh: Các hạt nano bạc đồng tương tác với tế bào vi khuẩn bằng lực bám hút tính điện, tại đây hạt nano bạc đồng phá vỡ cấu trúc thành tế bào, khi xâm nhập nội bào chúng ức chế quá trình nhân đôi của ADN và vô hiệu enzym của tế bào vi khuẩn gây bệnh

Hiệu lực diệt vi sinh vật đơn bào gây bệnh (nấm, vi khuẩn, virus) của nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua:

+ Nano bạc đồng plus dạng hợp kim: VI KHUẨN – VIRUS – NẤM (Diệt khuẩn cực mạnh và chuyên tính)

+ Nano đồng oxyclorua: NẤM – VI KHUẨN – VIRUS (Diệt nấm cực mạnh và chuyên tính)

Như vậy qua những phân tích trên, để phòng trị chủ động các nhóm bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh chúng ta nên sử dụng kết hợp giữa nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua để mang lại hiệu quả toàn diện và tiết kiệm chi phí trong công tác BVTV nói chung.

Một số vấn đề cần biết khi sử dụng các sản phẩm nano ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp

Vấn đề thứ nhất: Chúng ta cần phân biệt nano bạc đồng hợp kim với nano bạc đơn chất (dạng nano hợp kim giữa bạc và đồng - gọi tắt là nano bạc đồng. Nano bạc đơn chất gọi tắt là nano bạc).

Dung dịch Nano bạc chỉ bao gồm các hạt nano bạc phân bố trong dung dịch (có nước và pH phù hợp, môi trường là hệ phân tán). Trong khi đó Dung dịch nano hợp kim Bạc - Đồng  bao gồm các hạt nano hợp kim bạc đồng (Ag-Cu) phân bố đều trong các chất biến tính bề mặt, có tác dụng diệt khuẩn và diệt nấm gây bệnh trên cây trồng, vật nuôi nói chung. Đặc trưng cơ bản của dung dịch nano hợp kim Ag-Cu này là các Vi Khuẩn có hại gây bệnh trên cây trồng được diệt bởi Nano Bạc, còn Nấm gây bệnh trên cây trồng được diệt bởi các hạt Nano Đồng. Do đó nano hợp kim bạc đồng có khả năng diệt cả vi khuẩn và nấm gây bệnh (hiệu lực cao hơn so với nano bạc, nano đồng đơn thuần).

Thực tế cho thấy khi sử dụng trên cây trồng, hiệu quả diệt nấm khuẩn của nano bạc là kém hơn rất nhiều so với nano hợp kim bạc đồng. Do nano bạc khi sử dụng phun qua lá thường bị oxy hóa nhanh tạo thành Bạc Oxit (Ag2O) do đó khả năng diệt nấm khuẩn giảm đi rất nhiều, trong khi đó nano hợp kim bạc đồng gần như rất ít bị ảnh hưởng bởi điều kiện tự nhiên, hơn nữa sự kết hợp giữa nano bạc đồng hợp kim với nano silic siêu hoạt tính sẽ tạo nên độ nhớt cao hơn, khả năng bám dính trên lá tốt hơn do đó sử dụng nano bạc đồng hợp kim trong việc phòng trị bệnh do nấm khuẩn mang lại hiệu quả vượt trội hơn rất nhiều so với nano bạc (chủ yếu được sử dụng trong chăn nuôi thủy sản). Chính vì vậy giá thành để sản xuất thành phẩm chế phẩm nano bạc đơn chất là thấp hơn (rẻ hơn) so với nano bạc đồng hợp kim. Cần lưu ý thêm hiệu ứng màu sắc của nano bạc đồng khác với hiệu ứng màu của nano bạc.

Vấn đề thứ hai: Phân loại các dòng sản phẩm nano ứng dụng trong nông nghiệp

Hiện nay có rất nhiều các dòng sản phẩm nano được ứng dụng trong sản xuất nông nghiệp. Để bà con dễ hiểu chúng tôi có thể chia thành 2 nhóm sau:

+ Nhóm 1: Các dòng sản phẩm nano có khả năng phòng và trị bệnh trên cây trồng nói chung (có khả năng tiêu diệt nấm, khuẩn và virus gây bệnh): Nano bạc đồng hợp kim, nano đồng oxyclorua, nano bạc, nano đồng, nano silic...

+ Nhóm 2: Các dòng sản phẩm nano có khả năng bổ sung dinh dưỡng vi lượng, trung lượng cho cây trồng (nano dinh dưỡng, phân bón lá nano): nano canxi, nano canxi cacbonat, nano đồng, nano đồng oxyclorua, nano kẽm, nano magie, nano Silic và đất hiếm..

Như vậy trong 2 nhóm trên có nano đồng, nano đồng oxyclorua, nano bạc đồng và nano silic vừa có khả năng phòng trị bệnh lại vừa có khả năng bổ sung dinh dưỡng vi lượng cho cây. Ngoài ra có thể kể đến nano bạc có ứng dụng rộng rãi nhất vì nó vừa có khả năng dùng cho trồng trọt vừa có khả năng dùng trong chăn nuôi tuy nhiên việc ứng dụng nano bạc trong trồng trọt sẽ kém hiệu quả hơn so với nano bạc đồng hợp kim (như trên đã phân tích).

Trung tâm phát triển nông nghiệp công nghệ cao Nanotech với nhiều năm chuyên nghiên cứu về công nghệ nano ứng dụng trong nông nghiệp chúng tôi có vài nhận xét đánh giá về khả năng ứng dụng và tính hiệu quả kinh tế của các dòng sản phẩm nano như sau:

Nano bạc: Trước kia khi nano bạc đồng hợp kim chưa được nghiên cứu ứng dụng thì nano bạc tỏ ra phổ biến và được ứng dụng rộng rãi. Tuy nhiên trong 2-3 năm trở lại đây nano bạc đồng hợp kim đã cho thấy tính đặc hiệu khi sử dụng trên cây trồng vượt trội hơn hẳn so với nano bạc do đó nano bạc hiện nay được sử dụng trong lĩnh vực thủy sản, chăn nuôi gia súc gia cầm mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với dùng cho trồng trọt.

Nano bạc đồng hợp kim: Cho khả năng diệt nấm khuẩn mạnh mẽ, đặc biệt khi kết hợp với nano đồng oxyclorua chúng đem lại hiệu quả diệt nấm khuẩn cực mạnh, phổ rộng, có thể sử dụng trên nhiều đối tượng cây trồng từ cây rau hoa màu, cây lượng thực, cây ăn quả và cây công nghiệp. Do nano bạc đồng hợp kim đã khắc phục được nhược điểm của nano bạc đó là chúng hầu như rất bền và ít bị oxy hóa khử trong điều kiện tự nhiên ngoài đồng ruộng. Hiện nay Trung tâm phát triển nông nghiệp công nghệ cao đã nghiên cứu và thực nghiệm thành công 2 loại nano bạc đồng hợp kim dạng tích hợp:

Dạng 1: nano bạc đồng hợp kim plus (gọi tắt là nano Bạc Đồng Plus). Nano bạc đồng plus bao gồm các hạt nano bạc đồng hợp kim (Ag-Cu) kết hợp với nano canxi và nano kẽm.

Tác dụng cơ bản: Phòng trị bệnh do nấm khuẩn gây ra đồng thời nâng cao sức đề kháng cho cây trồng, giúp cây trồng chống đổ ngã (bổ sung dinh dưỡng trung vi lượng: Canxi và kẽm).

Dạng 2: Nano bạc đồng hợp kim super (gọi tắt là nano Bạc Đồng Super- diệt khuẩn và virus cực mạnh). Nano bạc đồng plus là sự kết hợp của nano bạc đồng hợp kim với nano silic siêu hoạt tính ở nồng độ cao (nano Si – 5000ppm). ở dạng nano bạc đồng super khi kết hợp với nano đồng oxyclorua chúng sẽ tạo nên khả năng diệt nấm, khuẩn và virus cộng hưởng. Ngoài ra nano silic còn ức chế, kìm hãm sự phát sinh, phát triển của nấm gây bệnh, làm tăng sức đề kháng của cây trồng, hạn chế chích hút của côn trùng.

Nói chung tùy điều kiện thời tiết, tùy đối tượng cây trồng và loại bệnh mà chúng ta có thể lựa chọn nano bạc đồng plus hay nano bạc đồng super kết hợp với nano đồng oxyclorua trong việc quản lý dịch bệnh trên cây trồng.

Nano đồng oxyclorua: hoạt chất đồng oxyclorua đã được sử dụng rộng rãi và phổ biến trong việc phòng trị bệnh do nấm gây ra trên cây trồng nói chung. Thực tế cho thấy hầu hết các thuốc có chứa đồng oxyclorua thường có tỷ lệ hàm lượng rất cao (ví dụ như thuốc Mancozeb chứa 38% đồng oxyclorua). Việc này sẽ gây ra các tác hại như: lượng hoạt chất lớn đôi khi gây ngộ độc cây, gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như cháy lá, rụng hoa quả non. Ngoài ra còn gây ra lượng tồn dư trên nông sản sau thu hoạch. Tuy nhiên khi ở dạng nano (nano đồng oxyclorua) hàm lượng được giảm xuống vài chục đến vài trăm lần nhưng hiệu quả diệt nấm lại được tối ưu so với dạng truyền thống. Điều này làm triệt tiêu khả năng bị ngộ độc cây và ô nhiễm môi trường, không gây tồn dư kim loại nặng trên nông sản sau thu hoạch.

(Khi sao chép tài liệu trên cần dẫn nguồn cụ thể hoặc xin phép tác giả)

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com