phamcongkhai1249@gmail.comBệnh loét cam gây hại trên tất cả các bộ phận của cây như thân, cành, lá, quả. Bệnh làm cho cây còi cọc, chậm sinh trưởng, lá và quả rụng hàng loạt.
Triệu chứng bệnh:
Trên lá: Vết bệnh ban đầu là những đốm nhỏ màu trắng vàng, xuất hiện mặt dưới lá, bệnh phát triển mở rộng ra phá vỡ biểu bì mặt dưới lá, mặt trên vết bệnh hơi lổi gờ. Xung quanh vết bệnh có quầng tròn dọt dầu màu vàng hoặc xanh tối. Các vết bệnh loét thường lối liền nhau, lá bệnh không bị biến dạng như bệnh ghẻ do nấm nhưng rất dễ rụng.
Trên quả: tương tự như trên lá, vết bệnh rắn sù sì màu nâu hơi lõm, mép ngoài có gờ lổi lên, ở giữa vết bệnh có mô chết bị rạn nứt, vết bệnh thường bị lõm vào. Các vết bệnh trên quả có thể liên kết với nhau sinh ra chảy gôm, các vết loét không ăn sâu vào trong thịt quả.
Trên thân, cành: Vết bệnh sùi lên rõ ràng, ở giữa vết bệnh không lõm xuống. Vết bệnh phát triển dần lối liền với nhau quanh thân làm cho phần phía trên vết bệnh bị khô héo, dễ gãy cành.
Cần phân biệt bệnh ghẻ sẹo do nấm Elsinoe fawcetti và bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas citri. Bệnh ghẻ sẹo làm lá bị biến dạng, các vết bệnh lồi trên mặt lá, phía dưới lá thường lõm vào và xung quanh vết bệnh thường không có quầng vàng. Tuy nhiên với bệnh loét do vi khuẩn thì hầu như không thấy lá bị biến dạng, vết bệnh biểu hiện ở cả 2 mặt lá, xung quanh vết bệnh có xuất hiện quầng vàng, bề mặt vết bệnh phẳng và không sần sùi, không nổi gờ. Việc xác định đúng nguyên nhân gây bệnh rất quan trọng, giúp bà con chủ động phòng trị và lựa chọn đúng loại thuốc và liều lượng phun thích hợp. Tư vấn Kỹ thuật: 0976 804 678
Nguyên nhân gây bệnh:
Do vi khuẩn Xanthomonas citri Dowson gây ra, vi khuẩn có hình que, gram âm, sống hảo khí. Bệnh lây lan mạnh nhờ mưa và côn trùng chích hút. Vi khuẩn xâm nhiễm vào cây qua lỗ khí, khí khổng và qua vết thương cơ giới (sây sát). Vi khuẩn Xanthomonas citri có thể phát triển tốt ở nhiệt độ 5-35oC, nhiệt độ tối thích cho vi khuẩn phát triển là 20-30oC. Ở nhiệt độ trên 52oC trong thời gian 10-15 phút vi khuẩn bị chết. Vi khuẩn có khả năng chịu hạn chịu lạnh tốt. Nguồn bệnh tồn tại qua các năm ở trong các bộ phận bị bệnh như thân, lá, cành…
Đặc điểm phát sinh, phát triển bệnh:
Bệnh phát sinh từ giai đoạn lộc xuân, tăng mạnh ở lộc hè, đến lộc đông bệnh giảm hẳn và ngửng phát triển để chuẩn bị cho một chu kỳ gây hại mới ở vụ kế tiếp. Do đó bệnh loét cam do vi khuẩn cần được phòng chủ động ngay từ thời điểm phát sinh các đợt lộc.
Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao, nhiệt độ cao, mưa nhiều (lộc hè và cuối lộc hè).
Mức độ nhiễm bệnh tùy thuộc vào kỹ thuật chăm sóc, giống, điều kiện thời tiết khí hậu. Trong các cây có múi thì bưởi bị nhiễm nặng nhất, triệu chứng trên lá cũng biểu hiện rõ rệt với các vết bệnh là những đốm lá to nhỏ khác nhau, có quầng vàng dạng giọt dầu bao quanh. Bệnh nặng làm cho toàn bộ lá có những vết bệnh dày đặc, làm giảm khả năng quang hợp của bộ lá. Ngoài ra tuổi của cây cũng ảnh hưởng đến khả năng nhiễm bệnh: lá non, các bộ phận lộc non, cây còn non (cây con, cây giống) thường dễ bị nhiễm bệnh hơn so với cây đã già và trưởng thành. Bệnh phát triển mạnh với sự giúp sức của môi giới truyền bệnh là côn trùng chích hút và sâu hại các bộ phận lá non, lộc non (sâu vẽ bùa, rầy chổng cánh).
Biện pháp phòng trừ bệnh loét do vi khuẩn hại cây có múi:
Thứ nhất: Bón phân cân đối đầy đủ cho cây, ưu tiên sử dụng phân bón có nguồn gốc hữu cơ, hạn chế sử dụng phân hóa học tan nhanh, làm cho cây phát triển “bốc nhanh”. Lưu ý bón đúng liều lượng, bón đúng thời điểm, sử dụng thuốc BVTV hợp lý, đúng cách (tuân theo NT 4 đúng).
Thứ hai: Định kỳ mỗi năm, sau thu hoạch cần tiến hành cắt tỉa, tạo thông thoáng cho cây, loại bỏ cành tăm, cành vượt, cành sâu bệnh..
Thứ ba: Thực hiện các biện pháp phòng bệnh bằng các chế phẩm sạch, không độc hại. Chế phẩm nano bạc đồng và nano oxyclorua đồng được sản xuất theo công nghệ cao nano tiên tiến, không độc hại, không làm ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng, phát triển của cây. Nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có tác dụng diệt nấm và vi khuẩn rất mạnh. Nói cách khác chúng trị được cả 2 bệnh loét vi khuẩn và ghẻ sẹo trên cây có múi.
Tác dụng cơ bản của chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua:
+ Diệt nấm, khuẩn và virus gây bệnh hại cây trồng theo cơ chế đặc hiệu (có vai trò quan trọng trong việc phòng trừ dịch bệnh, bảo vệ cây trồng theo cách an toàn nhất).
+ Tăng hiệu suất quang hợp cho cây trồng do nano bạc đồng làm tăng khả năng hấp thu ánh sáng cho bộ lá.
+ Chế phẩm nano bạc đồng (bản chất là dạng hợp kim bạc đồng hiệu quả hơn nhiều lần so với nano bạc) là các dòng chế phẩm được ứng dụng công nghệ nano nên không độc hại, không chứa các chất làm chậm quá trình phát triển của cây, an toàn khi sử dụng, khi sử dụng không cần cách ly.
+ Sự kết hợp giữa nano bạc đồng với nano đồng oxyclorua tạo nên hiệu quả cộng hưởng, phòng và đặc trị hầu hết các nhóm bệnh do nấm khuẩn, virus gây bệnh hại cây có múi: bệnh loét cam vi khuẩn, bệnh ghẻ sẹo, ghẻ nhám do nấm, bệnh vàng lá gân xanh, bệnh vàng lá thối rễ, bệnh gân trong lá vàng...
Cách sử dụng chế phẩm Nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua chuyên dùng phòng trị bệnh loét cam và ghẻ sẹo trên cây có múi:
Phòng bệnh: Thời kỳ phát triển các đợt lộc dùng 30ml nano bạc đồng + 30ml nano đồng oxyclorua pha với 10-15 lít nước phun đều hai mặt lá, định kỳ 10-15 ngày/lần.
Thời kỳ cây bị bệnh, có biểu hiện triệu chứng bệnh: Dùng 50-60ml nano bạc đồng + 50-60ml nano đồng oxyclorua pha với 10-15 lít nước phun đều hai mặt lá, định kỳ 5-7 ngày phun một lần, phun 2-3 lần liên tiếp. Sau khi cây khỏi bệnh chuyển qua công thức phòng bệnh như đã hướng dẫn ở trên.
Lưu ý: thời kỳ cây bị bệnh nên ngừng bón phân qua gốc và lá, tập trung trị bệnh, quản lý dịch bệnh.
Công dụng của chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua
Các dòng chế phẩm có vai trò phòng và đặc trị bệnh nấm, khuẩn và virus gây bệnh trên cây có múi: 3 loại
+ Nano bạc đồng plus
+ Nano bạc đồng super
+ Nano đồng oxyclorua
Khi sử dụng nên kết hợp giữa nano bạc đồng plus với nano đồng oxyclorua, nano bạc đồng super với nano đồng oxyclorua (tùy nhóm bệnh và mức độ nhiễm bệnh)
Công dụng và ưu điểm vượt trội của chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua:
Nano bạc đồng cần hiểu là dạng nano hợp kim của bạc và đồng (không phải là nano bạc và nano đồng hỗn hợp lẫn nhau). Khả năng diệt nấm, vi khuẩn, virus của nano hợp kim bạc đồng mạnh hơn hàng chục lần so với nano đồng và nano bạc đơn thuần. Ngoài ra nano hợp kim bạc đồng có hiệu lực diệt nấm khuẩn sâu rộng hơn nano bạc (phổ diệt nấm khuẩn rộng hơn nano bạc). Trong điều kiện tự nhiên nano bạc đồng ít bị oxy hóa hơn so với nano bạc. Trong khi đó nano bạc khi sử dụng phun qua lá thường bị oxi hóa và bị ảnh hưởng bởi ánh sáng cho nên trên thực tế nano bạc thường được chỉ định dùng cho thủy hải sản sẽ mang lại hiệu quả cao hơn so với cây trồng. Nano bạc đồng được xem như là một loại chế phẩm chuyên dùng đặc trị bệnh do nấm, vi khuẩn và virus gây bệnh hại cây trồng (nano bạc đồng mang tính toàn diện trong việc phòng trị bệnh).
Hiện nay Trung tâm phát triển nông nghiệp công nghệ cao Nanotech đã nghiên cứu và phát triển song song 2 nhóm chế phẩm nano bạc đồng hợp kim:
Một là: Chế phẩm nano bạc đồng plus có nồng độ nano bạc đồng hợp kim 1000-1600ppm, nano canxi 120ppm và nano kẽm 80ppm.
Hai là: Chế phẩm nano bạc đồng super có nồng độ nano bạc đồng hợp kim 2000ppm. Đặc biệt nano bạc đồng super ngoài thành phần nano kẽm và nano canxi nó còn có thêm thành phần nano silic siêu hoạt tính(nồng độ 5000ppm). Khi phun hoặc tưới gốc nên cây trồng nano silic cùng với nano bạc đồng hợp kim nồng độ cao sẽ tạo nên tính cộng hưởng diệt nấm khuẩn và virus cực mạnh, thời gian trị bệnh cho cây được rút ngắn, cây phục hồi nhanh, tăng cường sức đề kháng cho cây nhờ các dạng nano trung vi lượng có hàm lượng cao (nano canxi, nano kẽm và nano Silic 5000ppm).
Như vậy có thể nói nano bạc đồng super có khả năng diệt nấm, khuẩn và virus cực mạnh. Trong trường hợp cây trồng bị nhiễm bệnh nặng, nguy cơ bùng phát dịch bệnh diện rộng chúng ta nên sử dụng chế phẩm nano bạc đồng super kết hợp với nano đồng oxyclorua tạo nên sức mạnh tiêu diệt triệt để nấm, khuẩn và virus gây bệnh, ngăn chặn dịch bệnh bùng phát.
Nano đồng oxyclorua nồng độ 25.000ppm, diệt nấm bệnh, chống kháng thuốc, sử dụng lâu dài, có tác dụng cộng hưởng mạnh khi kết hợp với nano bạc đồng hợp kim. Đặc biệt chế phẩm nano đồng oxyclorua không gây độc hại như các chế phẩm chứa gốc đồng khác. Sử dụng quá liều không gây cháy lá, cháy hoa quả non, tính an toàn cao, không tồn dư. Nano đồng oxyclorua có khả năng sinh ra oxy và clo nguyên tử có tính oxy hóa mạnh nên khi sử dụng kết hợp với chế phẩm nano bạc đồng chúng tạo nên tính cộng hưởng diệt nấm khuẩn và virus cực mạnh. Nano đồng oxyclorua được sử dụng kết hợp với nano bạc đồng plus hoặc nano bạc đồng super (tùy trường hợp). Lưu ý khác với nano đồng, nano đồng oxyclorua khi sử dụng cho cây trồng có tính an toàn rất cao, không gây ngộ độc cho cây, không làm cho cây con chậm lớn, ít gây rụng hoa và quả non. Trong khi đó nano đồng nếu phun liên tục, phun quá liều sẽ gây nên tính trạng cây bị cháy lá do ngộ độc, lá mỏng vàng, cây chậm sinh trưởng do thừa đồng (Cu2+). Các hạt nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua là các hạt nano rắn không phải dạng muối (ion) cho nên khi sử dụng cho cây trồng không gây ra các tác dụng phụ, khi sử dụng có thể kết hợp với phân bón lá, thuốc trừ sâu.
Ưu điểm vượt trội nữa của chế phẩm nano bạc đồng là sau khi phun qua lá ngoài khả năng tiêu diệt nấm khuẩn gây bệnh mạnh mẽ chúng còn làm tăng khả năng hấp thu ánh sáng của bộ lá qua đó tăng cường hiệu suất quang hợp cho cây, nâng cao năng suất và chất lượng nông sản phẩm, tăng mẫu mã quả.
Chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua không độc hại, khi sử dụng không cần bảo hộ lao động, không gây tồn dư các hóa chất độc hại nên không cần cách ly. Sau khi phun trong thời gian 20-24 tiếng các hạt nano hoàn thành nhiệm vụ diệt nấm khuẩn, chúng không gây tồn dư trên nông sản sau thu hoạch qua đó tạo ra dòng sản phẩm nông sản sạch sau thu hoạch, hướng tới phát triển nông nghiệp sạch bền vững. Do đó ngành công nghệ nano ứng dụng trong nông nghiệp được xem là xu thế phát triển của những năm tới.
Chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có tác dụng diệt nấm khuẩn chủ động, triệt để, chống tái phát bệnh:
Hình ảnh trên cho thấy các hạt nano bạc đồng đang bám hút lên tế bào vi khuẩn bằng một lực hút tĩnh điện khi ở khoảng cách đủ gần
Nano đồng oxyclorua có khả năng sinh ra Clo và Oxy nguyên tử, chúng tác động lên màng tế bào vi khuẩn, nấm và phá vỡ cấu trúc tế bào vi khuẩn gây bệnh. Trong khi đó các hạt nano bạc đồng sinh ra các ion bạc và ion đồng mang điện tích dương chúng sẽ bám hút lên các tế bào vi khuẩn mang điện tích âm bằng một lực hút tĩnh điện (ở khoảng cách đủ gần từ 300-500nm). Do đó khi sử dụng các chế phẩm nano bạc đồng nồng độ cao sẽ tạo nên mật độ hạt nano dày đặc hơn vì thế mà tỷ lệ các hạt nano bám hút lên các tế bào vi khuẩn nhiều hơn, cơ hội tiêu diệt nấm khuẩn của các hạt nano tốt hơn. Khi các hạt nano đã bám hút lên tế bào vi khuẩn tại đây chúng sẽ thực hiện quá trình tiêu diệt nấm khuẩn gây bệnh theo các cơ chế sau:
Cơ chế thứ nhất: Ức chế quá trình vận chuyển các ion Na+ và Сa2+ qua màng tế bào, ngăn cản quá trình trao đổi chất (Hình A).
Cơ chế thứ hai: Phá vỡ màng tế bào, Oxy hóa nguyên sinh chất của tế bào vi khuẩn, phá hủy nguyên sinh chất bởi oxi hòa tan trong nước với vai trò xúc tác của Bạc (Hình B).
Cơ chế thứ ba: Tác động gián tiếp lên phân tử DNA bằng cách tăng số lượng các gốc tự do làm giảm hoạt tính của các hợp chất chứa ôxy hoạt động, làm rối loạn các quá trình ôxy hóa cũng như Phosphoryl hóa trong tế bào vi khuẩn (Hình C).
Cơ chế thứ tư: vô hiệu hóa enzym có chứa các nhóm –SH và –COOH, phá vỡ cân bằng áp suất thẩm thấu, hoặc tạo phức với axit nucleic dẫn đến làm thay đổi cấu trúc DNA của tế bào vi sinh vật (tác động trực tiếp đến cấu trúc DNA_ Hình D).
Hình vẽ biểu thị cơ chế diệt khuẩn của hạt nano bạc
Xét trên góc độ sinh học các nhà nghiên cứu đều có một quan điểm thống nhất rằng Nano Bạc diệt khuẩn theo một trong những cơ chế sau:
Một là: Nano Bạc phá hủy chức năng hô hấp.
Hai là: Nano Bạc phá hủy chức năng của thành tế bào.
Ba là: Nano Bạc liên kết với DNA của tế bào vi sinh vật và ức chế chức năng sao chép của chúng, kìm hãm chúng, không cho chúng phát triển mạnh.
LƯU Ý CHUNG: công thức phun phòng trị bệnh tổng hợp là dùng 1 chai nano bạc đồng super kết hợp 1 chai nano đồng oxyclorua 25000ppm pha với 300 lít nước phun đều 2 mặt lá. Phun 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 7-10 ngày. Sang lần thứ 4 phaơiới 300-500 lít (1 cặp chai nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua). Khuyến cáo nên phun phòng đạt hiệu quả tiêu diệt nấm khuẩn ngay từ đầu, tránh bùng pát bệnh, tiết kiệm chi phí, hạn chế ngộ độc cây do sử dụng thuốc hóa học độc hại.
----------------------------------------------------------------------------------------------
TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH
Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:
ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99
Email: nanobacsuper@gmail.com
