1.Chăm sóc bón phân cho bưởi diễn thời kỳ sau thu hoạch

Thu hoạch xong nhà vườn cần khẩn trương làm các công việc sau:

+ Nhà vườn cần khẩn trương vệ sinh vườn, dọn sạch cỏ dại vùng rễ cây sinh trưởng.

+ Cắt tỉa thưa tán, tạo tán mở, tán thông thoáng, loại bỏ cành tăm, cành vượt, cành sâu bệnh. Cây có tán cân đối, khỏe mạnh, cấu trúc tán mở, chỉ số diện tích lá tối ưu cao (LAI) thường sẽ dễ đậu quả hơn, chống rụng quả thuận lợi hơn (khi gặp điều kiện bất lợi từ thời tiết), sâu bệnh cũng ít hơn so với vườn cây có tán đan xen nhau, um tùm..

+ Phun phòng trị bệnh tổng hợp (dùng 50ml chế phẩm nano bạc đồng super kết hợp 50ml chế phẩm nano đồng oxyclorua pha với bình 20 lít nước phun đều toàn bộ thân - tán lá, phun 2 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần). Phun chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua thời kỳ này nhằm loại bỏ nguồn bệnh, mầm bệnh tồn lưu trên thân cành (trước khi cây bước vào giai đoạn phân hóa mầm hoa, ra hoa đậu quả cần phải loại bỏ hết mầm bệnh). Đặc biệt thời điểm phát triển mầm hoa, trước khi hoa nở cần chủ động quản lý nhện đỏ, rệp sáp, rệp muội. Ngoài ra cần kiểm tra thân gốc, cành (nếu phát hiện bệnh xì gôm chảy nhựa mủ nên xử lý ngay – dùng nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua quét lên phần bị nhiễm bệnh).

Nhà vườn nên thu hoạch sớm (trong tháng 11 âm), sau đó áp dụng các biện pháp hãm lộc đông, đưa cây vào trạng thái ngủ nghỉ, tích lũy dinh dưỡng để chuẩn bị cho quá trình phân hóa mầm hoa, nuôi dưỡng hoa. Một trong những biện pháp hãm lộc đông hiệu quả đó là xử lý rễ, cải tạo đất vùng rễ.

Xử lý bộ rễ, chặt rễ thời kỳ sau thu hoạch là gì ?

Là biện pháp cuốc xới đất xung quanh vùng hình chiếu tán nhằm mục đích chặt đứt rễ (chủ yếu là phần đỉnh sinh trưởng bộ rễ), xử lý bộ rễ, cải tạo đất vùng rễ, loại bỏ một phần rễ non của cây (phần có chứa lông hút), ngăn chặn từ xa quá trình hút nước và dinh dưỡng khoáng của bộ rễ. Độ sâu trung bình khi chặt rễ, xử lý bộ rễ từ 20-30cm (tùy chất đất và sức sinh trưởng của cây).

Lưu ý: Tùy sức sinh trưởng của cây, tùy điều kiện thời tiết và tuổi cây để có biện pháp xử lý rễ phù hợp (không tác động quá đau bộ rễ).

Tại sao và khi nào cần xử lý bộ rễ ?

Xử lý bộ rễ, làm đứt rễ có vai trò quan trọng: Cải tạo đất vùng rễ, giúp đất tơi xốp, thoáng khí, tăng cường trao đổi khí, hạn chế nấm thối rễ, hãm lộc đông chủ động khi gặp điều kiện thời tiết nóng ẩm, trẻ hóa bộ rễ cho vụ năm sau.

Với những năm rét muộn, mưa kéo dài, cây khỏe, nguy cơ tiềm ẩn phát sinh lộc đông nhà vườn cần khẩn trương xử lý bộ rễ. Nếu thấy cần thiết có thể áp dụng xử lý rễ (mức độ nhẹ) ngay cả khi chưa thu hoạch (cách thu hoạch khoảng 10-15 ngày). Nếu để lộc đông phát sinh, phát triển mạnh thì coi như mất hoa 1 hoặc làm giảm chất lượng hoa vì thế chất lượng quả sau này cũng bị ảnh hưởng. Ngoài ra để tăng hiệu quả hãm lộc đông nhà vườn có thể sử dụng 40-60ml chế phẩm Shellac Suger pha 20 lít nước phun qua lá, phun 2 lần, cách nhau 7 ngày/lần với mục đích cân đối lại tỷ lệ C/N đầu cành qua đó hãm lộc đông hiệu quả.

Phân tích cơ sở khoa học của biện pháp chặt rễ, xử lý rễ:

Theo các nghiên cứu về sinh lý thực vật các nhà khoa học thấy rằng đa phần Xytokinin được hình thành và tổng hợp chủ yếu trong hệ thống bộ rễ (đặc biệt là phần rễ non, rễ tơ nằm phía ngoài cùng). Xytokinin là nhóm phytohormon nội sinh có vai trò hoạt hóa mạnh mẽ sự tổng hợp axit nuleic và protein. Do đó xytokinin có xu hướng kích thích quá trình phân chia tế bào qua đó chúng có tác dụng kích thích sự phân hóa mầm chồi, thúc đẩy quá trình phát triển lộc đông. Điều này giải thích tại sao khi nhiệt độ tăng (rét muộn), độ ẩm đất cao, các chất dinh dưỡng dư thừa trong đất bị khoáng hóa mạnh tạo thuận lợi cho bộ rễ (rễ tơ, rễ hút) sinh trưởng, phát triển mạnh. Khi bộ rễ hoạt động mạnh thì ngay lập tức hormon xytokinin được tổng hợp nhiều hơn qua đó kích thích quá trình phân chia tế bào, thúc đẩy mầm chồi dinh dưỡng phát triển thành lộc đông.

Thời điểm nào để tác động cơ giới bộ rễ ?

Việc chọn thời điểm xử lý bộ rễ, cuốc xới xung quanh gốc rất quan trọng. Nếu làm quá sớm sẽ ảnh hưởng đến chất lượng quả, làm quá muộn sẽ không đạt hiệu quả tối ưu. Thời điểm xử lý bộ rễ phụ thuộc vào điều kiện thời tiết, sản lượng quả trên cây và sức sinh trưởng của từng cây. Trường hợp cây không sai quả, thời tiết rét muộn(nhiệt độ cao), mưa kéo dài, độ ẩm đất cao, bộ lá xanh dày có biểu hiện thừa dinh dưỡng bà con nên xử lý bộ rễ sớm. Xử lý cuốc xới nhẹ xung quanh gốc theo hình chiếu tán, có thể xử lý trước thu hoach 10-15 ngày. Sau thu hoạch nên tiến hành cuốc xới sâu rộng hơn (xử lý lần 2). Tuy nhiên trường hợp cây sinh trưởng bình thường, bộ lá phát triển cân đối, cây sai quả, không có dấu hiệu thừa dinh dưỡng, các điều kiện thời tiết bình thường (nhiệt độ không quá cao, đất không quá ẩm) thì bà con đợi thu hoạch xong, cắt tỉa tạo tán thông thoáng, sau đó tiến hành cuốc xới, xử lý bộ rễ luôn (xử lý một lần). Lưu ý cần làm sạch cỏ dại xung quanh gốc cây, vùng bộ rễ sinh trưởng trước khi tiến hành xử lý đất. Trong quá trình cuốc xới nếu thấy phát hiện nấm gây bệnh thối rễ, tuyến trùng cần tiến hành phun/tưới trị bệnh ngay, tránh ảnh hưởng vụ sau.

Khoanh vỏ cũng là giải pháp hãm lộc đông cho bưởi, tuy nhiên nên hạn chế biện pháp này (ảnh hưởng đến sức bền của cây, cây dễ nhiễm bệnh, chất lượng quả thấp qua từng năm)

Kỹ thuật bón phân cho bưởi diễn sau thu hoạch (phân bón thời điểm này rất quan trọng, ảnh hưởng tới tỷ lệ đậu và nuôi giữ quả non ở tháng 1-2-3 âm lịch):

Để cây bưởi diễn phân hóa mầm hoa đồng đều, đúng thời điểm bà con cần chủ động thu hoạch từ đầu tháng 11 và kết thúc trước 15-20/11 âm lịch. Bưởi diễn cần ít nhất 20-35 ngày ngủ nghỉ trước khi bước vào phân hóa mầm hoa (lâu hơn càng tốt). Sau 10-15 ngày xử lý rễ và phơi khô đất bà con tiến hành bón phân lót như sau (tính trên mỗi gốc cây):

+ Phân chuồng hữu cơ hoai mục ủ nấm đối kháng: 30-60kg/gốc (tùy tuổi cây, đường kính tán, sản lượng quả vụ trước).

+ Lân đơn P₂O₅: 2-3kg/gốc (tùy tuổi cây, đường kính tán, sản lượng quả vụ trước).

+ Đậu tương nghiền nhỏ (thời điểm này không cần dùng đậu tương ngâm): 1,5-3kg/gốc (tùy tuổi cây, đường kính tán, sản lượng quả).

+ Tro bếp (nếu có): Mỗi gốc ít nhất nửa bao đến một bao

Hỗn hợp phân bón lót trên cần được trộn đều với đất trước khi lấp rãnh đã cuốc xới trước đó. Sau khi bón và lấp đất nếu thấy bộ lá hơi héo và mo lá có thể tưới nhẹ duy trì ẩm độ vừa phải từ 60-75%. Sau thời gian ngủ nghỉ, cây đủ thời gian tích lũy về “chất” chúng sẽ phân hóa mầm hoa. Khi cây bắt đầu nhú mầm hoa cần đảm bảo rằng trước đó đó đã phun thuốc trừ sâu bệnh (trị nấm khuẩn gây bệnh, nhện và một số côn trùng chích hút khác).

2.Chăm sóc bưởi diễn thời kỳ nhú mầm hoa, phát triển mầm hoa (hoa chưa nở)

Thời điểm cây bắt đầu nhú mầm hoa bà con nên tưới nước tăng dần, nâng cao độ ẩm đất (duy trì độ ẩm đất liên tục từ 75-90%), định kỳ 2-3 ngày tưới một lần (tùy điều kiện thời tiết). Ngoài ra để thúc mầm hoa phát triển đồng đều bà con có thể bón bổ sung thêm lân đơn P₂O₅, sử dụng phương pháp bón vãi, mỗi gốc 200-400g kết hợp tưới nước giữ ẩm.

Thời kỳ cây bắt đầu nhú mầm hoa bà con cần tưới nước liên tục, thời kỳ hoa rộ, đậu quả non lượng nước tưới giảm dần tuy nhiên vẫn cần duy trì độ ẩm phù hợp (đất quá khô - quả non có thể bị rụng). Ngược lại đất quá dư thừa ẩm ở thời kỳ hoa rộ - hình thành quả non có thể khiến cho các cành lộc xuân phát triển mất cân đối, lộc dinh dưỡng phát triển quá mạnh làm cho quả non rụng nhiều. Mặt khác đất thừa ẩm sẽ làm giảm lượng oxy cần thiết cho bộ rễ tôm (rễ hút) hô hấp dẫn đến sự thiếu hụt và mất cân đối dinh dưỡng nuôi quả non, điều này cũng sẽ dẫn tới hệ quả là rụng quả non.

Thời kỳ phân hóa mầm hoa bà con nên phun hỗn hợp chế phẩm sau giúp mầm hoa phát triển to khỏe, đồng đều, chủ động tiêu diệt nấm khuẩn gây bệnh hại hoa vào thời kỳ hoa nở rộ, đậu quả non sau này: Dùng 30-50ml chế phẩm nano Canxi super kết hợp 50ml chế phẩm nano Bạc đồng plus và 20-30ml Shellac Suger pha với bình 15-20 lít nước phun đều tán lá. Phun 2 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 5-10 ngày.

Lưu ý: chú ý kiểm soát nhện đỏ, rệp sáp, rệp muội trước khi cây bước vào hoa rộ

Nano canxi super (tích hợp 3 thành phần): Nano canxi, nano canxi cacbonate và Bo 3000ppm

3.Chăm sóc cây có múi thời kỳ ra hoa đậu quả, chống rụng quả non cho bưởi diễn (ứng dụng công nghệ nano từ thời kỳ phân hóa mầm hoa đến ra hoa đậu quả, nuôi dưỡng quả)

Điều kiện thời tiết thuận lợi kết hợp với điều tiết nước tưới và chăm sóc dinh dưỡng hợp lý hoa sẽ phát triển đồng đều, nở đều và tập trung. Tuy nhiên thời kỳ ra hoa đậu quả non khi gặp các điều kiện mưa nhiều, mưa ẩm kéo dài, độ ẩm thường xuyên cao, thiếu ánh sáng sẽ gây nên tình trạng rụng hoa và quả non hàng loạt, rất khó kiểm soát.

3.1 Thời kỳ phân hóa mầm hoa: Khi vừa nhú mầm hoa, dùng 30-40ml Shellac suger kết hợp 30-40ml nano canxi super pha với 20 lít nước phun đều trên lá, phun 1-2 lần, mỗi lần cách nhau 7 ngày.

Thời kỳ phân hóa và phát triển mầm hoa

Lưu ý: Thời kỳ này cần kiểm tra vườn, nếu phát hiện nhện đỏ, nhện trắng, rệp cần phun xử lý sau. Để quá muộn chúng sẽ phát triển mạnh, phun muộn ảnh hưởng đến phát triển mầm hoa và tỷ lệ đậu quả.

Nhà vườn cần chủ động kiểm soát nhện và rệp gây hại lộc hoa và quả non

3.2 Thời kỳ trước khi hoa nở rộ 10-15 ngày

Dùng 30-40ml chế phẩm Shellac suger kết hợp với 40-50ml nano bạc đồng super thêm 30-40ml nano canxi super pha với 20 lít nước phun đều 2 mặt lá, phun dạng sương mù.

3.3 Thời kỳ hoa nở rộ, đậu quả non (có 2 trường hợp)

Trường hợp 1: Hoa rộ, đậu quả non gặp mưa phùn ẩm

Dùng 20-30ml nano đồng oxyclorua kết hợp 60-80ml nano bạc đồng super + 50-60ml nano canxi super pha với 20-25 lít nước phun trực tiếp lên lá, chùm hoa, chùm quả non. Định kỳ 5 ngày/lần (nếu mưa liên tục kéo dài).

Mưa nhiều có thể áp dụng biện pháp thụ phấn nhân tạo, thụ phấn bổ sung từ 6-8h sáng

Trường hợp 2: Thời kỳ hoa nở rộ, đậu quả non không gặp mưa

Nhà vườn đợi cho đến khi 70-80% số hoa teo cánh, rụng cánh, bắt đầu hình thành quả non. Dùng 40-50ml nano canxi super (nano canxi kép) kết hợp với 30ml Shellac suger + 40ml nano bạc đồng plus pha với bình 20 lít nước phun đều 2 mặt lá, chùm quả non. Định kỳ 7 ngày/lần.

Lưu ý: Chùm quả thoáng, rụng sạch cánh, không bị nấm mốc, cuống xanh tươi, không đen cuống và quả non có màu xanh nõn chuối tự nhiên, bề mặt quả nhẵn bóng là những chùm quả đạt tiêu chuẩn. Ngược lại cuống hơi vàng, quả xanh đen, xanh đậm, bề mặt kém nhẵn bóng, quả chậm lớn hầu như sẽ rụng sau 1-3 ngày, tùy điều kiện thời tiết.

Thời kỳ quả phát triển ổn định

3.4 Thời kỳ phát triển quả, nuôi dưỡng quả ổn định

Dùng 30-40ml chế phẩm nano AKH super plus kết hợp 40-60ml nano bạc đồng super + 30ml nano đồng oxyclorua pha với 20 lít nước phun đều tán lá, phun dạng sương mù, phun kỹ 2 mặt lá. Định kỳ 7-10 ngày/lần.

Lưu ý: Nếu mưa nhiều nên phun thêm nano canxi super

3.5 Thời kỳ quả lớn (từ tháng 4-5 trở đi)

Sau khi quả phát triển ổn định nhà vườn sẽ căn cứ vào sức sinh trưởng của cây, điều kiện thời tiết để có phương án bón phân sao cho phù hợp

Nuôi dưỡng quả phát triển cân đối, hạn chế dị dạng quả, quả phát triển đồng đều, chống nấm khuẩn gây hại quả và thân lá: Dùng 50ml nano bạc đồng super kết hợp 50ml nano đồng oxyclorua + 40ml nano AKH super plus pha với 15-20 lít nước phun đều tán lá, 2 mặt lá, định kỳ 10-15 ngày/lần. Ngoài ra từ thời điểm cuối tháng tư trở đi thường có gió nóng kết hợp nắng nóng, nhiệt độ cao có thể lên tới 38-40^oC, các yếu tố thời tiết này thường gây cháy nám quả (dạng không phục hồi) do đó nhà vườn nên sử dụng nano Silic phun qua lá, quả. Silic có vai trò quan trọng đối với tế bào, nâng cao sức chống chịu nóng của tế bào, giúp cho thành tế bào vỏ quả bền vững hơn, hạn chế cháy nám quả giai đoạn sớm (nếu áp dụng bọc/bao quả quá sớm sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng quả, chất lượng quả).

Bón phân gốc: Thời điểm này nhà vườn có thể sử dụng NPK bón vãi xung quanh gốc (mỗi lần bón 300-500g/gốc NPK, bón vãi). Nếu sử dụng đạm cá, đạm trứng cần lưu ý tỷ lệ pha, không nên bón thừa, bón quá nhiều.

Lưu ý: Từ tháng 4-5 trở đi một số nhà vườn phun vôi bột lên thân lá, cần lưu ý rằng vôi bột phun lên thân lá sẽ tạo tính kiềm, tạo kết tủa muối Canxi cacbonate gây khó khăn trong việc hấp thu dinh dưỡng qua lá, hạn chế tác dụng của một số loại thuốc khi phun qua lá.

3.6 Biện pháp tăng độ ngọt cho bưởi diễn

Cần đảm bảo rằng bộ rễ tôm hoạt động tốt trước khi sử dụng phân kali giúp bưởi diễn ngọt hơn. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của rễ tôm: Độ tơi xốp thoáng khí, hàm lượng hữu cơ trong đất, độ ổn định pH đất, độ ẩm đất, tránh để vườn bưởi thường xuyên thừa ẩm hay ngập úng...

Trước khi thu hoạch 40-60 ngày nhà vườn nên sử dụng phân kali bón cho cây:

Bón gốc: Dùng mỗi gốc 300-500g phân kali trắng (Kali sunfate – K₂SO₄), bón vãi xung quanh hình chiếu tán cây.

Qua lá: Dùng Super kali phun qua lá (50ml/bình 16 lít, phun 2 lần, 15 ngày/lần).

4.Phòng trừ ruồi vàng tổng hợp hại quả (từ tháng 4 đến tháng 10 âm lịch)

Trong điều kiện miền Bắc ruồi vàng bắt đầu gây hại từ tháng 4 trở đi. Các vết chích hút của côn trùng nói chung và ruồi vàng nói riêng sẽ làm cho quả bị chảy nhựa, nhiễm nấm khuẩn và cuối cùng thối rụng. Nếu không kiểm soát chủ động ruồi vàng sẽ gây thiệt hại 30-50% năng suất và chất lượng quả. Ruồi vàng chủ yếu gây hại và chích hút ở giai đoạn trưởng thành, ruồi cái trưởng thành dùng vòi đẻ trứng chích trực tiếp vào vỏ quả tạo vết thương hở, qua vết thương hở này nước mưa, nấm khuẩn xâm nhiễm và gây thối rụng sau thời gian 15-30 ngày. Theo nghiên cứu theo dõi của chúng tôi có một tỷ lệ số ít các vết chích liền xẹo và phục hồi, hầu hết bị thối rụng. Do đó để đạt hiệu quả tối ưu – toàn diện, trong biện pháp quản lý ruồi vàng, nhà vườn nên thực hiện 2 biện pháp song song: vừa diệt, xua đuổi ruồi vàng vừa hạn chế xâm nhiễm nấm khuẩn gây bệnh và nước mưa qua các vết chích, làm lành nhanh các vết chích hút của côn trùng nói chung (ruồi vàng, các loại bọ cánh cứng, bọ xít muỗi...).

Biện pháp quản lý, tiêu diệt và xua đuổi ruồi vàng, hạn chế tác hại chích hút của côn trùng, làm lành nhanh các vết chích hút như sau:

Từ cuối tháng 4-5 âm lịch trở đi, nhà vườn dùng 20-40 chế phẩm B52.USA kết hợp với 40-60ml nano Đồng Oxyclorua + 40-60ml nano Bạc đồng super/plus pha với bình 20 lít nước phun đều tán lá, quả. Định kỳ 10-15 ngày/lần(nếu mưa nhiều nên pha thêm hoạt chất PVP  - 30ml/bình). Trường hợp không có B52USA có thể thay bằng các hoạt chất như: Methyl Eugenol, Permethrin.

B52USA chống kháng thuốc tốt, tiêu diệt và xua đuổi mạnh ruồi vàng và côn trùng chích hút nói chung. Các chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua có tác dụng tiêu diệt nấm khuẩn gây bệnh trên lá (đốm mắt cua, rỉ sắt, loét lá, ghẻ sẹo..), đồng thời các hạt nano có kích thước siêu nhỏ có tác dụng “lấp đầy” vào phần vết chích của ruồi vàng, làm liền xẹo nhanh các vết thương hở, giúp hạn chế tối đa tác hại của ruồi vàng, chống thối rụng quả.

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com