Bài biết được tổng hợp từ các nghiên cứu chuyên sâu về cây mắc ca giai đoạn ra hoa đậu quả của ThS Phạm Công Khải. Nội dung cơ bản của bài viết:

+ Chăm sóc mắc ca sau thu hoạch.

+ Các giải pháp thúc cây mắc ca ra hoa đồng loạt.

+ Nguyên nhân và giải pháp chống rụng hoa và quả non trên cây mắc ca.

+ Ứng dụng công nghệ nano tiên tiến trong quá trình chăm sóc cây mắc ca.

+ Giải pháp chống mưa acid, chống nấm khuẩn bệnh trên cây mắc ca giai đoạn hoa rộ, đậu quả non.

Phần 1: Chăm sóc cây mắc ca sau thu hoạch

Sau khi thu hoạch, nhà vườn triển khai các biện pháp chăm sóc sau:

+ Cắt tỉa tạo tán thông thoáng, loại bỏ cành vô hiệu, cành phá tán, cành sâu bệnh, phần thừa cuống chùm quả (chỉ số diện tích lá tối ưu, tán cân đối, hợp lý, thông thoáng giúp nâng cao tỷ lệ đậu quả, hạn chế rụng quả sinh lý, giảm sâu bệnh).

+ Kiểm tra rà soát bệnh xì mủ cây, sâu đục thân, mối gốc qua đó có giải pháp xử lý kịp thời, kết hợp các biện pháp phòng trị sâu bệnh tổng hợp. Phun rửa vườn, phòng trị nấm khuẩn gây bệnh: dùng 500ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 500ml nano Đồng Oxyclorua pha 200-300 lít nước phun kỹ thân lá, phun 2 lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày/lần.

Dùng nano Đồng Oxyclorua và nano Bạc Đồng Super xử lý vết xì mủ gôm trên thân cành cây mắc ca, quá trình bón phân nên hạn chế làm tổn thương thân gốc cây, không nên lấp đất cao và để cổ rễ quá sâu(cây yếu, khả năng hấp thu dinh dưỡng kém, dễ bị nấm bệnh và tuyến trùng)

+ Làm cỏ, bón phân phục hồi cây sau thu hoạch: Làm sạch cỏ xung quanh gốc, kết hợp phá váng bề mặt đồng thời tạo rãnh sâu 15-20cm, rộng 30-50cm trước khi bón phân. Chú ý độ sâu rộng của rãnh, vị trí rãnh phải phù hợp với sức sinh trưởng và độ rộng đường kính tán cây, không nên làm rãnh quá gần hoặc quá xa gốc (ảnh hưởng đến sinh trưởng bộ rễ, hiệu quả của phân bón). Quá trình làm rãnh hạn chế tối đa tổn thương cơ giới rễ.

Phân bón cho mắc ca sau thu hoạch:

+ Phân hữu cơ ủ hoai mục (phân trâu bò, phân gà ủ với nấm đối kháng):  25 – 60kg/cây(tuỳ tuổi cây và sản lượng quả vụ trước). Bón vôi nếu đất chua (pH thấp).

+ Phân NPK 15-15-15 + TE: 0,3 – 1,2kg (tùy tuổi cây). Phân NPK có tác dụng phục hồi cây sau thu hoạch, đồng thời bổ sung dinh dưỡng nuôi các cành mẹ thành thục, chuẩn bị cho thời kỳ phân hóa mầm hoa (tháng 12 đến tháng 1 năm sau).

Lưu ý khi bón phân: Hỗn hợp phân hữu cơ, vô cơ, vôi bột cần được trộn đều với đất trước khi bón rãnh, đảm bảo phân bón được phân bổ đều trên vùng rễ hữu hiệu của cây (tăng hiệu quả phân bón). Nếu sử dụng phân lân Super P₂O₅ nên bón cách xa vôi bột (tránh hiện tượng kết tủa lân).

Ghi chú: Lân đơn chỉ bổ sung nếu thấy cần thiết (bón mặt giai đoạn ủ mẩm hoa, phân hoá mầm hoa, phát triển chùm hoa). Bón vôi khi pH đất thấp dưới 5,5. Mắc ca rất kỵ lân, không nên bón quá nhiều hoặc lạm dụng lân, thừa lân có thể gây ngộ độc rễ, cản trở quá trình hấp thu các nhóm dinh dưỡng trung vi lượng khác (Ca, B, Mg, Zn, Fe, Cu, Mo).

Quá trình chăm sóc mắc ca sau thu hoạch nhà vườn cần đảm bảo cây phục hồi sức sinh trưởng tốt, tỷ lệ cành mẹ cao, tán cây thông thoáng cân đối, chủ động phòng trị sâu bệnh hại trước khi bước vào giai đoạn phân hoá mầm hoa, phát triển chùm hoa

Phần 2: Chăm sóc cây mắc ca giai đoạn ủ mầm hoa, phân hoá mầm hoa

Mục tiêu cơ bản của các biện pháp chăm sóc nhằm giúp cây mắc ca phân hoá mầm hoa đồng đều và tập trung đúng thời điểm(không ra hoa quá sớm hoặc quá muộn), đồng thời chuỗi hoa phát triển to khoẻ, nâng cao sức sống hạt phấn qua đó tăng tỷ lệ đậu quả. Để đạt được các mục tiêu trên nhà vườn cần chăm sóc sao cho các cành mẹ mang hoa đạt trạng thái thành thục(đủ già), hạn chế đọt non và cành tơ. Các cành mẹ mang hoa cần phải được ngủ nghỉ ít nhất 40-50 ngày trước khi phân hoá mầm hoa. Hầu hết các nhà vườn thường áp dụng các biện pháp truyền thống (giống như nhãn, vải, cây có múi, bơ, sầu riêng,..) dùng Kali và Lân cao để ép cây ra hoa. Tuy nhiên việc lạm dụng Lân và Kali cao, dùng quá liều lượng làm cho cây mắc ca Stress kéo dài, tổn thương lớp biểu bì của phiến lá, hoa có thể ra nhưng nhỏ, yếu, bị uốn móc, sức sống hạt phấn yếu làm giảm tỷ lệ thụ phấn. Hơn nữa việc lạm dụng Lân và Kali cao (đặc biệt là Lân) làm ức chế/cản trở hấp thu Ca, B, Mg, Zn  qua đó tạo ra sự mất cân đối dinh dưỡng ở giai đoạn hoa rộ - đậu quả non làm cho hoa suy yếu và khô rụng nhanh, khó đậu quả, gây nên hiện tượng rụng quả non hàng loạt, khó kiểm soát.

Trước thực trạng trên, trung tâm nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao Nanotech đã nghiên cứu giải pháp giúp cây mắc ca phân hoá mầm hoa đều, tập trung mà không ảnh hưởng đến sức sinh trưởng của cây, không stress cây, hoa ra đều, chùm hoa to khoẻ thông qua việc phun chế phẩm Shellac Suger ở giai đoạn ủ mầm hoa – phân hoá mầm hoa.

Ưu điểm vượt trội của chế phẩm Shellac Suger đối với cây mắc ca:

+ Giúp cành mẹ thành thục nhanh, duy trì tỷ lệ C/N trên cành mẹ ở mức phù hợp, hạn chế phát triển đọt non. Không gây ức chế sinh trưởng đột ngột, các mô lá của cây không bị ảnh hưởng tổn thương sinh lý.

+ Bổ sung nano trung vi lượng dễ hấp thu (do lá mắc ca có lớp biểu bì dày, các dạng phân bón truyền thống khó hấp thu. Dạng nano có kích thước nhỏ nên dễ dàng hấp thu nhanh qua khí khổng của lá tạo nên hiệu quả toàn diện).

+ Giúp hoa ra đều, chùm hoa to khoẻ, tăng cường chức năng hạt phấn, nâng cao tỷ lệ đậu quả rõ rệt so với đối chứng.

Quy trình giúp cây mắc ca phân hoá hoa đều, tập trung (kích mắc ca ra hoa chủ động):

Thứ nhất: Dinh dưỡng cân đối, đầy đủ (Bón phân cân đối đa trung vi lượng từ giai đoạn sau thu hoạch).

Thứ hai: Áp dụng các biện pháp xiết nước, giảm độ ẩm đất từ từ ở giai đoạn cây ủ mầm hoa (đưa cây vào trạng thái ngủ nghỉ). Độ ẩm đất giai đoạn ủ mầm hoa, trước phân hoá mầm hoa duy trì 45-60%.

Thứ ba: Phun chế phẩm Shellac Suger định kỳ, kiểm soát tốt tỷ lệ cành ra đọt non, hạn chế phát triển đọt non giai đoạn tiền phân hoá mầm hoa và sau khi phân hoá mầm hoa, thúc cây mắc ca ra hoa đồng đều, chùm hoa to khoẻ. Lưu ý nhà vườn không nên lạm dụng Lân và Kali cao để ép cây mắc ca ra hoa, không áp dụng các biện pháp xử lý rễ, gây tổn thương cơ giới bộ rễ (mắc ca khác với cây có múi, nhãn vải,..).

Cách sử dụng chế phẩm Shellac Suger thúc cây mắc ca ra hoa, hạn chế đọt non: Dùng 500ml chế phẩm Shellac Suger pha 180-250 lít nước phun kỹ và ướt đẫm thân lá, 2 mặt lá, phun 2-4 lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày/lần. Lưu ý sau khi phun 15-24 giờ, nếu gặp mưa phải phun bổ sung vào thời điểm gần nhất. Số lần phun chế phẩm Shellac Suger phụ thuộc vào sức sinh trưởng của cây, tuổi cây, các biện pháp chăm sóc dinh dưỡng và độ ẩm đất,..

Sau khi cây mắc ca phân hoá mầm hoa (nhú mầm hoa), nhà vườn chuyển sang phun chế phẩm nano Canxi Super, nano Bạc Đồng Super, nano Silic SiO2.

Phun chế phẩm Shellac Suger thế hệ mới 2024 từ 2-4 lần thúc cây mắc ca phân hoá mầm hoa, ra hoa đồng loạt

Phần 3: Chăm sóc cây mắc ca giai đoạn phát triển mầm hoa, chùm hoa

Khi mắc ca bắt đầu nhú mầm hoa, nhà vườn cần triển khai các biện pháp kỹ thuật sau:

+ Tưới nước, duy trì đổ ẩm đất. Giai đoạn phát triển mầm hoa, chuỗi hoa không để cây thiếu nước. Thiếu nước hoa phát triển chậm, hoa nhỏ, uốn móc dị dạng, giảm chức năng sinh lý của hạt phấn, tỷ lệ thụ phấn – thụ tinh hình thành quả non giảm.

+ Giai đoạn phát triển mầm hoa, chùm hoa nhà vườn cần chủ động phòng trừ sâu bệnh hại tổng hợp, côn trùng chích hút (phun nano bạc đồng super, nano đồng oxyclorua phòng trị bệnh, kết hợp nhóm thuốc chích hút). Hạn chế sâu bệnh vào giai đoạn thụ phấn, xả nhị, hình thành quả non.

+ Nuôi dưỡng mầm hoa, phát triển chùm/chuỗi hoa to khoẻ, nâng cao sức sống của hạt phấn, hạn chế tình trạng khô hoa, teo hoa nhanh ở giai đoạn xả nhị, thụ phấn và hình thành quả non.

Giai đoạn phân hoá mầm hoa và phát triển chùm hoa nhà vườn cần lưu ý tập trung chăm sóc duy trì độ ẩm đất vừa phải, hạn chế đọt phát triển quá mức, bổ sung dinh dưỡng trung vi lượng dễ hấp thu qua lá. Giai đoạn này nhà vườn cần phun chế phẩm Shellac Suger kết hợp với chế phẩm nano Canxi Super: Dùng 500ml chế phẩm Shellac Suger kết hợp 500ml nano Canxi Super pha 350-400 lít nước phun đều thân lá, 2 mặt lá, phun ít nhất 2 lần liên tiếp, cách nhau 7-10 ngày/lần. Chế phẩm Shellac Suger giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi hoa, hạn chế đọt non. Chế phẩm nano Canxi Super giúp bổ sung đầy đủ nhóm dinh dưỡng trung vi lượng dạng nano dễ hấp thu (nano Ca, Bo, Mg, Zn, Mn, Mo, Fe, Cu), giúp hoa phát triển to, khoẻ, nâng cao tỷ lệ đậu quả. Cấu trúc lá mắc ca có lớp bảo vệ khá dày nên hấp thu dinh dưỡng qua lá rất khó khăn do đó việc sử dụng nano Canxi Super và Shellac Suger đem lại hiệu quả cao và toàn diện do các thành phần trong chế phẩm đều ở dạng nanomet nên hấp thu nhanh, hiệu quả hấp thu cao.

Hoa to khoẻ, chuỗi hoa dài, hạt phấn khoẻ, tỷ lệ đậu quả cao

Ngoài ra ở giai đoạn phát triển chuỗi hoa, nhà vườn có thể phun chế phẩm nano Silic SiO2. Nano Silic giúp hoa mắc ca to khoẻ hơn, chống lại các điều kiện bất lợi của điều kiện thời tiết (hạn chế thối đen, thối khô hoa, chống mưa acid tốt hơn).

Phần 4: Chăm sóc cây mắc ca giai hoa nở, rộ, hình thành quả non

4.1 Chăm sóc mắc ca giai đoạn hoa rộ, đậu quả non

Có rất nhiều nguyên nhân gây rụng hoa và quả non trên mắc ca. Phần lớn mắc ca rụng quả khó kiểm soát là do chế độ dinh dưỡng và nước tưới không hợp lý, sâu bệnh hại hoa quả non, các điều kiện bất lợi tử thời tiết như mưa ẩm, mưa acid,..

Sau khi hình thành quả non, dùng 500ml nano Canxi Super kết hợp 1000ml nano Bạc Đồng pha 300 lít nước phun đều thân lá, chùm quả non, phun 2-3 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần (*phun đến khi quả đậu ổn định). Có thể tăng cường thêm nano Đồng Oxyclorua chống nấm cuống, thán thư giai đoạn quả non (nấm cuống, thán thư có thể gây rụng quả non hàng loạt). Nếu có mưa acid cần phun nano Canxi cacbonate chống mưa acid, chống teo đen cuống.

"Giai đoạn hình thành quả non mắc ca thường bị nấm bệnh tấn công trên cuống và bề mặt quả non dẫn đến rụng quả hàng loạt do đó cần phun sớm nano Bạc Đồng Super, nano Đồng Oxyclorua chống nấm bệnh chủ động"

4.2 Nguyên nhân gây rụng hoa và quả non trên cây mắc ca

Nguyên nhân thứ nhất: Do quá trình thụ phấn và thụ tinh không hoàn thiện, tỷ lệ thụ tinh thấp, điều kiện khí hậu thời tiết bất lợi

Thời kỳ hoa rộ, hạt phấn chín và rơi trên đầu nhuỵ cái(thụ phấn), sau đó quá trình thụ tinh hoàn thiện thì quả non mới hình thành. Tuy nhiên thời kỳ thụ phấn, thụ tinh nếu gặp điều kiện bất lợi (gió quá lớn, mưa ẩm hoặc nắng khô, độ ẩm quá thấp kết hợp nấm bệnh) làm cản trở quá trình thụ phấn – thụ tinh nên quả non không hình thành làm cho hoa khô teo nhanh, rụng hoa hàng loạt trước khi hình thành quả non(tỷ lệ đậu rất thấp).

Điều kiện thời tiết bất lợi (mưa ẩm, nóng khô, nấm bệnh) kết hợp dinh dưỡng kém thường làm suy giảm chức năng hạt phấn, gây cản trở quá trình thụ tinh hình thành quả non. Ở khu vực Đông Bắc, mắc ca có thể bị tác động bởi các điều kiện mưa ẩm kéo dài, mưa acid, làm bết hạt phấn, giảm tỷ lệ thụ phấn – thụ tinh (đặc biệt làm giảm giao phấn chéo, giảm tỷ lệ đậu quả). Ở các tỉnh Tây Nguyên, thời điểm hoa rộ thường bị khô hoa nhanh do điều kiện nóng khô, độ ẩm không khí thấp. Hạt phấn khi chín rơi trên đầu nhuỵ cái nếu gặp điều kiện khô nóng thường chết nhanh và hầu như không xảy ra quá trình thụ tinh hình thành quả non.

Thời kỳ thụ phấn, hạt phấn rơi trên nhuỵ cái, tiếp xúc với nhuỵ cái. Để hạt phấn nảy mầm và quá trình thụ tinh thành công (tạo quả non) thì giai đoạn này cần đó độ ẩm vừa phải (bao gồm cả độ ẩm đất và không khí). Tuy nhiên, ở giai đoạn này nếu gặp điều kiện nóng khô, thiếu ẩm thì hầu hết hạt phấn bị suy giảm sức sống, giảm tỷ lệ thụ tinh đậu quả non. Khi hoa mắc ca không được thụ phấn, thụ tinh thường sẽ rụng hàng loạt (hoa khô teo nhanh).

Về cơ bản nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, nấm bệnh đều ảnh hưởng đến tỷ lệ đậu quả non trên cây mắc ca. Đặc biệt sự chênh lệch giữa nhiệt độ ngày/đêm 8-11^oC đều ảnh hưởng đến tỷ lệ đậu quả trên mắc ca(qua theo dõi từ 2017-2021). Sự chênh lệch độ ẩm và nhiệt độ diễn ra đột ngột và thay đổi thường xuyên có thể gây sốc nhiệt, sốc ẩm làm cho các cơ chế sinh lý của cây mắc ca đáp ứng không kịp thời dẫn đến rụng quả non ở giai đoạn 1 và 2. Ngoài ra ở các vùng khí hậu nóng ẩm, thời kỳ ra hoa rộ, đậu quả non thường có các đợt mưa acid ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ thụ phấn, đậu quả trên mắc ca.

Mưa acid làm suy giảm chức năng hạt phấn, tỷ lệ đậu quả giảm rõ rệt, ức chế sinh trưởng quả non, thúc đẩy hình thành tầng rời cuống làm tăng tỷ lệ rụng hoa – quả non. Ở điều kiện độ ẩm không khí cao, hơi nước thường kết hợp với khí CO₂ tạo ra acid yếu(H₂CO₃). Kết hợp với lượng acid tự do trong nước(H⁺) mưa gây ảnh hưởng trực tiếp đến hạt phấn, tỷ lệ đậu quả giảm(suy giảm chức năng hạt phấn, giảm tỷ lệ thụ phấn, thụ tinh).

H₂O + CO₂ = H₂CO₃

H₂CO₃ = CO₃^2-   +   2H⁺

Nguyên nhân thứ hai: Do sâu bệnh hại

Thời kỳ hoa rộ, hình thành quả non mắc ca bị sâu bệnh thường dẫn đến rụng quả non. Đặc biệt là nhóm bệnh thán thư, bệnh khô cháy hoa do nấm phytophthora sp. (gây thối chỉ nhị, hỏng bầu nhụy, chết hạt phấn, giảm tỷ lệ thụ phấn), bệnh nấm cuống (làm teo cuống và thối cuống quả). Ngoài nấm bệnh thì sâu và côn trùng chích hút cũng gây hại trực tiếp cấu trúc hoa gây rụng hoa và quả non hàng loạt (kiến, rệp sáp, rệp muội, bọ trĩ, bọ xít muỗi, sâu đục quả non...).

Cây mang hoa quá nhiều có thể gây khó khăn cho việc nuôi dưỡng quả non sau khi đậu quả, tỷ lệ lây nhiễm bệnh cao

Nguyên nhân thứ ba: Cơ cấu giống chưa phù hợp, do hạt phấn chín không đồng thời giữa các dòng trồng xen (thời điểm hoa nở có sự chênh lệch về thời gian)

Thực tế cho thấy tỷ lệ đậu quả ở mắc ca trồng xen kẽ giữa các dòng(QN, OC, 8XX, A38, 741) là cao hơn so với mắc ca trồng đơn dòng. Lý do cơ bản là do giữa chúng có giao phấn chéo (quả non sinh trưởng ổn định, tỷ lệ đậu quả cao). Tuy nhiên nếu bố trí các dòng mắc ca trồng xen kẽ nhau không phù hợp về thời gian ra hoa sẽ làm triệt tiêu giao phấn chéo, giảm tỷ lệ đậu quả. Ở mắc ca nhị đực thường chín sớm trước nhị cái, thời gian nở hoa và thụ phấn diễn ra nhanh đặc biệt trong điều kiện ánh sáng mạnh, nhiệt độ cao, thiếu ẩm. Vì vậy trên thực tế có rất nhiều vườn mắc ca quả non chưa kịp hình thành nhưng chùm hoa đã khô và teo rất nhanh.

Nguyên nhân thứ tư: Vấn đề về dinh dưỡng và phân bón cho mắc ca

Do thiếu dinh dưỡng trung, vi lượng và mất cân bằng dinh dưỡng các yếu tố đa lượng và vi lượng, nhu cầu dinh dưỡng chưa phù hợp qua từng thời kỳ phát triển của cây.

Thừa hoặc thiếu dinh dưỡng đa, trung vi lượng ảnh hưởng đến chất lượng hoa, làm giảm tỷ lệ đậu quả, dinh dưỡng không đủ để duy trì sức sinh trưởng của cây dẫn đến tình trạng rụng quả non. Thời kỳ phân hóa mầm hoa, phát triển mầm hoa, hoa rộ, đậu quả non nếu cây mắc ca được cung cấp đầy đủ, cân đối dinh dưỡng đa trung vi lượng, hàm lượng hữu cơ trong đất cao sẽ giúp cây chống rụng tốt, quả lớn đều, nâng cao năng suất chất lượng quả.

Tuy nhiên rất nhiều vườn mắc ca cho biết, thời kỳ ra hoa đậu quả non nhà vườn chăm sóc rất cẩn thận từ phân NPK, phân hữu cơ, bổ sung khoáng trung vi lượng qua lá (Ca, Bo, Mg, Cu, Zn) mà tỷ lệ đậu quả vẫn không được cải thiện.

Hầu hết các giống mắc ca thường chịu hạn tốt, bộ lá có cấu trúc 2 mặt khác nhau, lỗ khí khổng và thủy khổng phân bố không đồng đều ở cả 2 mặt, lá có lớp cutin bảo vệ khá dày, sức căng bề mặt lớn do đó các dạng phân bón lá dạng Chelate thông thường khi phun qua lá sẽ không đạt hiệu quả tối ưu(hấp thu kém). Vì vậy để đạt hiệu quả hấp thu qua lá cao, nên sử dụng các dòng chế phẩm dinh dưỡng cho cây mắc ca ở dạng nano dễ hấp thu qua lá. Các hạt nano có kích thước siêu nhỏ bé, có thể bám trên các kẽ lá, hấp thu nhanh qua khí khổng và thủy khổng, hiệu suất hấp thu dinh dưỡng cao hơn, tốc độ hấp thu cũng lớn hơn so với các dạng phân bón lá được sản xuất theo công nghệ truyền thống. Dinh dưỡng kém và không hiệu quả kết hợp với điều kiện khí hậu bất lợi (sốc nhiệt – chênh lệch nhiệt độ ngày/đêm, nấm bệnh) làm cho mắc ca rụng quả non ở giai đoạn 1 và 2, giai đoạn dưỡng quả rụng rải rác đến gần cuối vụ.

Nguyên nhân thứ năm: Do tán cây phát triển kém thông thoáng, không cân đối

Tán cây mắc ca um tùm, quá dày cành, chỉ số diện tích lá tối ưu (LAI) thấp, lưu thông khí kém, làm tăng nguy cơ nhiễm nấm bệnh, giảm hiệu suất quang hợp gây rụng hoa và quả non. Do đó cần có biện pháp cắt tỉa hợp lý từ giai đoạn nuôi cây kiến thiết, hàng năm sau thu hoạch cắt tỉa tán thông thoáng, loại bỏ cành phá tán, giữ cành lợi tán.

Nguyên nhân thứ 6: Chế độ nước tưới chưa phù hợp

Giai đoạn cây bắt đầu phân hoá mầm hoa nhà vườn cần bổ sung nước tưới định kỳ, thường xuyên, không để cây thiếu nước. Nước rất cần cho mắc ca giai đoạn phát triển mầm hoa, chùm hoa. Thiếu nước hoa nhỏ yếu, dị dạng uốn móc, giảm sức năng sinh lý hạt phấn, thời gian xả nhị, thụ phấn ngắn, quả non phát triển không đều, thúc đẩy hình thành tầng rời cuống, làm giảm các hocmon sinh trưởng nội sinh trong cây, gây stress cây. Thời kỳ phát triển mầm hoa, chùm hoa cần duy trì độ ẩm đất 68-80%. Giai đoạn hoa xả nhị, thụ phấn vẫn cần duy trì độ ẩm đất nhưng thấp hơn thời kỳ trước đó (70-75%). Thời kỳ hoa rộ, đậu quả non nếu thiếu nước hoặc thừa nước đều gây rụng quả non giai đoạn 1 – 2.

Nguyên nhân thứ 7: Do các biện pháp chăm sóc thúc cây mắc ca ra hoa chưa phù hợp. Mục tiêu cơ bản của các biện pháp chăm sóc nhằm giúp cây mắc ca phân hoá mầm hoa đồng đều và tập trung đúng thời điểm(không ra hoa quá sớm hoặc quá muộn), đồng thời chuỗi hoa phát triển to khoẻ, nâng cao sức sống hạt phấn qua đó tăng tỷ lệ đậu quả. Để đạt được các mục tiêu trên nhà vườn cần chăm sóc sao cho các cành mẹ mang hoa đạt trạng thái thành thục(đủ già), hạn chế đọt non và cành tơ. Các cành mẹ mang hoa cần phải được ngủ nghỉ ít nhất 40-50 ngày trước khi phân hoá mầm hoa. Hầu hết các nhà vườn thường áp dụng các biện pháp truyền thống (giống như nhãn, vải, cây có múi, bơ, sầu riêng,..) dùng Kali và Lân cao để ép cây ra hoa. Tuy nhiên việc lạm dụng Lân và Kali cao, dùng quá liều lượng làm cho cây mắc ca Stress kéo dài, tổn thương lớp biểu bì của phiến lá, hoa có thể ra nhưng nhỏ, yếu, bị uốn móc, sức sống hạt phấn yếu làm giảm tỷ lệ thụ phấn. Hơn nữa việc lạm dụng Lân và Kali cao (đặc biệt là Lân) làm ức chế/cản trở hấp thu Ca, B, Mg, Zn  qua đó tạo ra sự mất cân đối dinh dưỡng ở giai đoạn hoa rộ - đậu quả non làm cho hoa suy yếu và khô rụng nhanh, khó đậu quả, gây nên hiện tượng rụng quả non hàng loạt, khó kiểm soát.

Ngoài ra hiện tượng rụng quả non, rụng quả sinh lý hàng loạt ngoài những nguyên nhân cơ bản trên, qua theo dõi thực tế chúng tôi thấy rằng những cây nhỏ tuổi(dưới 5-7năm tuổi), sinh lý, sinh trưởng chưa ổn định, bộ rễ phát triển chưa đủ khoẻ - mạnh, cây không đủ sức nuôi dưỡng quả, thiếu hụt dinh dưỡng cục bộ là nguyên nhân gây rụng hoa và quả non. Những cây mắc ca trên 8-10 năm tuổi, nếu được chăm sóc đúng quy trình sẽ cho sản lượng và chất lượng quả cao, tăng trưởng ổn định qua các năm.

Cây quá tơ, bộ rễ phát triển chưa đủ khoẻ có thể là nguyên nhân gây rụng quả non khó kiểm soát

5. Thời kỳ phát triển quả, dưỡng quả

Dưỡng thúc quả: Dùng 500ml nano AKH Super Plus kết hợp 500ml nano Silic SiO2 pha 300 lít nước phun đều thân lá, phun ít nhất 3-4 đợt, 15 ngày/đợt.

Phòng bệnh tổng hợp: Dùng 500ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 500ml nano Đồng Oxyclorua pha 200-300 lít nước phun đều thân lá, chùm quả, phun vào các giai đoạn cây mắc ca dễ bị nhiễm bệnh, kết hợp phòng trừ sâu hại và côn trùng chích hút đặc biệt bọ xít muỗi (giai đoạn quả non – phát triển quả).

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com