Mục tiêu:

+ Giúp cây mắc ca phát triển bền vững, năng suất chất lượng quả tăng trưởng ổn định qua từng năm, hạn chế sâu bệnh hại tấn công, duy trì sức sinh trưởng của cây qua nhiều vụ liên tiếp.

+ Ứng dụng công nghệ nano giúp cây mắc ca vượt qua được các giai đoạn nhạy cảm, bất lợi từ điều kiện thời tiết (mưa phùn ẩm, mưa acid thời kỳ hoa rộ, đậu quả non). Qua đó chống rụng hoa và quả non cho mắc ca, nâng cao tỷ lệ đậu quả.

+ Bón phân cân đối hợp lý cho mắc ca, tránh thừa hoặc thiếu dinh dưỡng, tối ưu chi phí.

1.Chăm sóc mắc ca thời kỳ sau thu hoạch

Sau thu hoạch cần cắt tỉa, tạo tán thông thoáng, loại bỏ cành sâu bệnh, cành vô hiệu, cành phá tán đồng thời kiểm tra tổng thể sâu bệnh hại qua đó có các giải pháp can thiệp kịp thời. Ngoài ra cần làm sạch cỏ dại vùng rễ cây sinh trưởng để chuẩn bị bón phân phục hồi cây sau thu hoạch.

Phân bón cho mắc ca sau thu hoạch: Tuỳ tuổi cây, thực trạng sinh trưởng của cây và sản lượng quả để ta định lượng phân cho mỗi cây.

+ Phân hữu cơ ủ hoai mục (phân trâu bò, phân gà ủ với nấm đối kháng):  25 – 60kg/cây(tuỳ tuổi cây và sản lượng quả vụ trước). Tốt nhất nên sử dụng phân hữu cơ chuyên dùng cho mắc ca, đảm bảo các tiêu chuẩn như: hàm lượng hữu cơ tổng số 35-40%, độ ẩm 28-30%, trung vi lượng dễ hấp thu(Ca, Mg, Si, Zn, Mo, Mn), đặc biệt có chứa Silic dễ tiêu (0,5-1%).

+ Phân NPK 16-16-16 + TE: 0,3 – 1,2kg (tùy tuổi cây). Phân NPK có tác dụng phục hồi cây sau thu hoạch, đồng thời bổ sung dinh dưỡng nuôi các cành mẹ thành thục, chuẩn bị cho thời kỳ phân hóa mầm hoa (tháng 12 đến tháng 1 năm sau).

+ Bón vôi: nếu pH < 5,5, nên bón mỗi cây 0,5-1,5kg vôi bột CaO, bón trộn đều với đất tầng mặt 20cm. Ngoài ra định nên bổ sung thêm Humic, Fulvic cho cây vào thời kỳ bón phân sau thu hoạch (thúc bộ rễ phát triển khỏe mạnh, trẻ hóa bộ rễ, hạn chế thoái hóa rễ).

Lưu ý chung khi bón phân:

+ Tạo rãnh đủ sâu, rộng trước khi bón phân, không để phân bón lộ thiên.

+ Hạn chế tối đa tổn thương bộ rễ trong quá trình làm cỏ, tạo rãnh.

+ Quá trình bón phân cần xác định vị trí bón phân xung quanh gốc cây, không bón quá xa gốc hoặc quá gần gốc, bón nhử rễ, giúp bộ rễ phát triển sâu, rộng (chống hạn, chống úng tốt hơn).

+ Hỗn hợp phân hữu cơ, vô cơ, vôi bột cần được trộn đều với đất trước khi bón, đảm bảo phân bón được trộn và rải đều trên vùng rễ hữu hiệu của cây (tăng hiệu quả phân bón). Nếu sử dụng phân lân Super P₂O₅ nên bón cách xa vôi bột (tránh hiện tượng kết tủa lân dạng muối canxi phốt phát khó tan).

Bón phân bổ sung cho mắc ca đợt 2: Vào tháng 12, tiếp tục triển khai bón phân đợt 2. Mỗi cây bón 150-500g phân NPK 16-16-16 + TE (tùy tuổi cây), kết hợp bón thêm 0,5-1,5kg phân lân Super (tùy tuổi cây và thực trạng sinh trưởng cành lộc tại thời điểm bón. Hoặc có thể bón bổ sung lân super vào thời điểm cây bắt đầu phân hoá mầm hoa sau đó theo nước, giữ ẩm đất liên tục). Kali, lân là cần thiết cho quá trình cây ngủ nghỉ, ủ mầm hoa, giúp mắc ca phân hoá và phát triển mầm hoa khá tốt. Tuy nhiên cần bón phân theo nhu cầu cây, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây mắc ca. Việc bón phân không cân đối sẽ làm giảm hiệu quả phân bón, tạo ra quan hệ đối kháng dinh dưỡng. Chẳng hạn việc lạm dụng vôi sẽ làm giảm khả năng hấp thụ lân. Bón kali cao sẽ làm giảm hấp thu Bo và Ca,…ảnh hưởng đến sinh trưởng hoa, quả non và tỷ lệ đậu quả.

2. Kỹ thuật chăm sóc mắc ca thời kỳ phân hóa mầm hoa, phát triển chùm hoa

Thời kỳ này thường xuyên kiểm tra, quan sát tại các nách lá. Nếu thấy nách lá có xuất hiện phân hóa mầm hoa, mầm hoa bắt đầu nhú cần triển khai tưới nước giữ ẩm thường xuyên. Độ ẩm đất duy trì 75-85%, thời kỳ phân hóa mầm hoa, phát triển mầm hoa không để cây thiếu nước. Thiếu nước thời kỳ này sẽ làm cho chùm hoa nhỏ ngắn, uốn cong, dị dạng, tỷ lệ thụ phấn và tỷ lệ đậu quả giảm rõ rệt. Ngoài ra lưu ý thời kỳ phân hóa mầm hoa, phát triển mầm hoa cần kiểm soát sâu bệnh hại, côn trùng chích hút. Đảm bảo cây không bị sâu bệnh trước khi bước vào thời kỳ hoa nở rộ, đậu quả non. Khi vào quả non, mắc ca rất mẫn cảm với các nhóm thuốc BVTV hóa học trừ sâu bệnh (nên hạn chế sử dụng thời kỳ này, có thể gây ngộ độc cây, teo cuống, rụng quả non, đặc biệt là nhóm thuốc hoá học xông hơi trừ côn trùng chích hút).

Thúc đẩy phân hóa mầm hoa, hoa phát triển đồng đều, chùm hoa to khỏe (biện pháp chăm sóc bổ sung): Dùng 500ml chế phẩm Shellac Suger kết hợp 500ml nano Canxi Super pha với 350-450 lít (tối đa pha 500lít) nước phun đều tán lá, phun kỹ 2 mặt lá, phun 2 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần. Có thể bổ sung thêm nano Silic SiO₂ (tăng sức đề kháng hạt phấn, nâng cao tỷ lệ đậu quả).

Ngoài ra nếu hoa phân hoá không đều, hoa nhỏ nên sử dụng chế phẩm nano AKH super plus tưới ẩm gốc 2 lần, cách nhau 7-10 ngày/lần (tưới từ thời điểm nhú mầm hoa, phát triển mầm hoa, hoa chưa nở).

Giai đoạn trước khi hoa nở cần đảm bảo cây sạch bệnh (phun bộ chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua diệt nấm khuẩn gây bệnh)

3. Kỹ thuật chăm sóc mắc ca thời kỳ hoa rộ, đậu quả non

Tùy điều kiện khí hậu, điều kiện sinh thái từng vùng để lựa chọn phương án chăm sóc hợp lý với mục tiêu chống rụng quả non, đạt tỷ lệ đậu quả tối ưu, phù hợp với sức sinh trưởng của từng dòng, từng cây. Thời kỳ này chúng ta chia làm 2 trường hợp:

Trường hợp 1: Thời kỳ hoa xả nhị, đậu quả non gặp điều kiện thời tiết thuận lợi, không có mưa ẩm kéo dài và sương muối

Dùng 500-1000ml nano Bạc Đồng Super (tuỳ điều kiện nấm khuẩn bệnh) kết hợp 500-600ml nano Canxi Super pha 300-350 lít nước phun đều tán lá, định kỳ 7-10 ngày/lần, phun 2-3 lần cho đến khi quả phát triển ổn định.

Chế phẩm Nano Canxi Super, nano Bạc Đồng, nano đồng oxyclorua giúp chống rụng hoa và quả non cho mắc ca

Trường hợp 2: Thời kỳ xả nhị, đậu quả non gặp điều kiện thời tiết bất lợi (mưa ẩm, mưa acid, tỷ lệ nhiễm nấm thán thư, nấm cuống cao)

Dùng 1000-1200ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 500-600ml nano canxi super cộng thêm 200-300ml Shellac Suger pha với 300-350 lít nước phun đều tán lá, phun kỹ 2 mặt lá, phun định kỳ nhiều lần (nếu mưa ẩm kéo dài), cách nhau 3-5 ngày/lần (đến khi quả non đậu ổn định).

Thời điểm có mưa phùn ẩm, mưa acid chế phẩm nano Canxi Super sẽ phát huy tác dụng kép: vừa có tác dụng chống mưa acid, vừa bổ sung Canxi-Bo và hệ nano vi lượng dễ hấp thu qua lá, giúp chống teo cuống, chống rụng quả non.

4. Kỹ thuật chăm sóc mắc ca thời kỳ nuôi quả, phát triển quả

Giai đoạn quả non ổn định, cần duy trì độ ẩm đất vừa phải, không để cây thiếu nước hoặc thừa nước. Lưu ý chủ động quản lý phòng trừ sâu bệnh tổng hợp trên mắc ca (sâu đục quả, sâu róm, rệp sáp rệp muội, bọ xít muỗi chích hút quả non gây đốm đen quả làm giảm chất lượng quả). Kết hợp bón phân cân đối nuôi dưỡng quả tùy theo giai đoạn sinh trưởng phát triển của quả. Để đạt năng suất, chất lượng quả cao, mắc ca cần được bón phân cân đối, đầy đủ và phù hợp với từng giai đoạn phát triển quả. Do đó, quá trình bón phân cho mắc ca cần tuân thủ theo nguyên tắc sau:

+ Giai đoạn 1: Giai đoạn quả non

Giai đoạn quả non không nên bón phân giàu đạm, có thể gây mất cân đối sinh trưởng dẫn đến rụng quả, nứt quả, đồng thời thu hút sâu bệnh hại.

+ Giai đoạn 2: Giai đoạn phát triển quả (giữa chu kỳ nuôi quả)

Giai đoạn phát triển quả nên tăng hàm lượng đạm nhưng phải cân đối với tỷ lệ kali và lân kết hợp trung vi lượng giúp quả tăng sinh khối, phát triển quả ổn định, tối ưu năng suất. Giai đoạn này rất quan trọng, nó có vai trò quyết định đến năng suất, chất lượng quả mắc ca sau thu hoạch. Ngoài việc bón phân khoáng đa lượng NPK, cần chú ý bổ sung các nguyên tố trung vi lượng (phát huy tối đa hiệu quả phân bón, giúp cây hấp thu dinh dưỡng cân đối).

+ Giai đoạn 3: Giai đoạn quả già chín (trước thu hoạch 20-25 ngày)

Giai đoạn quả bước vào thời kỳ già chín cần nâng cao hàm lượng kali, giúp cây tăng cường quang hợp và vận chuyển các chất đồng hóa tích lũy về quả làm cho mắc ca đẫy hạt hơn, tỷ lệ thu hồi nhân cao hơn.

Bảng 3: Phân bón cho mắc ca giai đoạn nuôi quả, phát triển quả

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com