KỸ THUẬT CHĂM SÓC BƯỞI ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NANO

1.Kỹ thuật chăm sóc bưởi diễn/da xanh sau thu hoạch

1.1 Cắt tỉa tạo tán thông thoáng cho cây

Thu hoạch xong, nhà vườn cần khẩn trương tiến hành cắt tỉa tạo tán thông thoáng, loại bỏ cành tăm, cành vượt, cành sâu bệnh. Kiểm tra gốc, thân cành nếu có bệnh xì gôm chảy nhựa mủ cần xử lý ngay (dùng chế phẩm nano bạc đồng super và nano đồng oxyclorua pha loãng với nước theo tỷ lệ 1/4 sau đó quét lên vết bệnh, trước khi quét cần cạo sạch vết mủ và lớp vỏ nhiễm bệnh bên ngoài).

Lưu ý: Đối với Diễn tôm vàng nên chủ động thu hoạch kết thúc muộn nhất cuối tháng 11 âm lịch, thu hoạch quá muộn sẽ ảnh hưởng tới thời gian ngủ nghỉ của cây. Diễn tôm xanh có thể thu sớm hơn 7-15 ngày, tùy điều kiện thời tiết từng năm.

1.2 Xử lý bộ rễ, trẻ hóa bộ rễ, hãm lộc đông (ủ mầm hoa)

Mục đích của việc xử lý rễ là cải tạo đất vùng rễ, phá váng, tạo điều kiện thuận lợi cho bộ rễ trao đổi khí, trẻ hóa bộ rễ, tăng sức đề kháng cho bộ rễ, hạn chế nấm bệnh hại rễ tích tụ qua các vụ, tăng hiệu suất hấp thu dinh dưỡng cho bộ rễ ở vụ sau, đồng thời giảm thiểu quá trình hút nước và dinh dưỡng khoáng của rễ qua đó ức chế quá trình phát sinh phát triển lộc đông, đưa cây vào trạng thái ngủ nghỉ, ủ mầm hoa. Bưởi diễn sau thu hoạch cần phải được ngủ nghỉ ít nhất 25-35 ngày trước khi cây bước vào phân hóa mầm hoa. Xử lý rễ đúng thời điểm, đúng kỹ thuật sẽ giúp bộ hoa to khỏe, nở đều, tập trung, qua đó dễ dàng chăm sóc và bắt quả, chống rụng quả non.

Kỹ thuật xử lý bộ rễ: cuốc xới xung quanh theo hình chiếu tán của cây, cuốc sâu 15-20cm, rộng 30-40cm, kết hợp phá váng bề mặt vùng rễ cây sinh trưởng. Sau khi xử lý rễ từ 7-10 ngày tiến hành bón phân cho cây.

Lưu ý khi tiến hành xử lý rễ: Chọn ngày nắng ráo để xử lý rễ, không cuốc xới rễ ngày mưa ẩm. Tùy sức cây, tuổi cây có phương án xử lý rễ ở mức độ khác nhau, tránh xử lý rễ quá đau, khi phá váng đất mặt chỉ nên làm ở tầng đất 5cm, cách gốc ít nhất 40-60cm (tùy tuổi cây, đường kính tán), cây nào yếu chỉ làm ở mức độ nhẹ nhàng.

Ngoài ra để chủ động hãm lộc đông, nhà vườn nên phun chế phẩm Shellac Suger theo chỉ dẫn. Cụ thể dùng 30-35ml Shellac Suger pha bình 20 lít phun đều tán lá, 2 mặt lá (trung bình 1 chai 500ml Shellac suger pha 250-300 lít nước, phun 2 lần liên tiếp, cách nhau 7 ngày/lần đạt hiệu quả tối ưu nhất). Chế phẩm Shellac Suger có tác dụng cân đối tỷ lệ C/N đầu cành, hãm lộc đông, đồng thời phục hồi cây sau thu hoạch rất tốt (nếu phun 2 lần).

1.3 Bón phân cho cây sau thu hoạch

Sau khi xử lý rễ xong từ 7-10 ngày, nhà vườn tiến hành bón phân. Lượng phân bón cho cây tính cho 1 gốc như sau:

+ Phân hữu cơ hoai mục (phân gà, phân bò ủ hoai mục, trộn nấm đối kháng): bón từ 35-70kg, tùy cây to nhỏ, nếu có tro bếp bổ sung thêm rất tốt.

+ Phân lân super lâm thao P₂O₅: 1-2,5kg/cây (tùy tuổi cây, đường kính tán), nếu đất chua có thể bón thêm vôi, mỗi cây 0,4-1kg vôi bột, tuy nhiên cần phải bón cách xa lân, không được bón Lân Super và Vôi cùng lúc. Lân Super và Vôi bón cùng lúc sẽ làm giảm hiệu lực của Lân, lân chuyển thành dạng khó tan Ca₃(PO₄)₂, dạng này khó tiêu, cây gần như không hấp thu được, gây chai đất.

+ Đậu tương nghiền nhỏ: Mỗi gốc 0,5-1kg đậu tương nghiền nhỏ, không cần ngâm (lưu ý thời điểm này không được bón quá nhiều đậu tương, có thể gây rụng quả non, các đợt bón đậu tương tiếp theo từ tháng 4-6 âm lịch hàng năm).

Hỗn hợp phân bón lót trên cần được trộn đều với đất trước khi lấp rãnh đã cuốc xới trước đó. Sau thời gian ngủ nghỉ, cây đủ thời gian tích lũy về “chất” chúng sẽ phân hóa mầm hoa. Khi cây bắt đầu nhú mầm hoa cần đảm bảo rằng trước đó đó đã phun thuốc trừ sâu bệnh (trị nấm khuẩn gây bệnh, nhện và một số côn trùng chích hút khác).

1.4 Phòng trị sâu bệnh tổng hợp

Trước khi cây vào thời kỳ phân hóa mầm hoa từ 7-10 ngày: Dùng 60-80ml nano Đồng oxyclorua kết hợp với 30-40ml nano Bạc Đồng Super pha bình 20 lít nước phun toàn bộ thân lá, kết hợp các thuốc trị rệp sáp, rệp muội, nhện, vẽ bùa. Cần đảm bảo rằng khi vào phân hóa mầm hoa cây sạch sâu bệnh. Kiểm tra kỹ vườn, trước phân hóa mầm hoa và sau khi phân hóa mầm hoa từ 5-10 ngày xem có nhện, rệp (nếu có xử lý ngay bằng thuốc đặc trị). Thời kỳ hoa nở rộ, quả non cần kiểm tra thường xuyên, nếu có sâu bệnh cần phun ngay bằng thuốc trừ sâu sinh học và nano Bạc Đồng Super, sử dụng thuốc hóa học thời điểm này dễ gây ngộ độc cây, làm rụng hoa và quả non hàng loạt, khó kiểm soát.

2.Kỹ thuật chăm sóc bưởi diễn/da xanh thời kỳ phân hóa mầm hoa

Mục tiêu của thời kỳ này là thúc đẩy quá trình phân hóa mầm hoa đồng đều, mầm hoa to khỏe, nâng cao chất lượng hạt phấn, tăng tỷ lệ đậu quả. Cụ thể nhà vườn phun theo công thức sau:

Khi cây bắt đầu nhú mầm hoa, dùng 25-30ml chế phẩm Shellac Suger kết hợp 20-25ml chế phẩm nano Canxi super pha với bình 20 lít nước phun đều tán lá, 2 mặt lá. Phun 2 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 7-10 ngày. Thời kỳ mầm hoa phát triển 5-7cm nên phun thêm nano AKH super plus (30-35ml/bình 20 lít nước). Như vậy từ thời điểm nhú mầm hoa đến hoa phát triển hoàn thiện(nụ to, chuẩn bị nở) nhà vườn phải phun được 2 lần (Nano canxi super + Shellac Suger) và 1 lần AKH super plus, trung bình mỗi lần cách nhau 7 - 10ngày.

Thời kỳ phân hóa mầm hoa và phát triển mầm hoa hoàn thiện

(Tư vấn KT 24/7: ThS Phạm Công Khải - 0976 804 678)

Ngoài ra nhà vườn cần lưu ý: khi cây bắt đầu nhú mầm hoa cần duy trì tưới nước liên tục, tùy điều kiện thời tiết định kỳ 1-3 ngày tưới 1 lần, nếu cây thiếu nước thời kỳ này sẽ làm cho hoa nhỏ, phát triển không đồng đều, hoa thường bị rụng khi bung nở, tỷ lệ hoa dị hình nhiều. Tuy nhiên đến thời kỳ hoa rộ và quả non cần giảm nước tưới so với thời kỳ mầm hoa nhưng vẫn cần duy trì độ ẩm đất ổn định và phù hợp (thiếu hoặc thừa nước cũng gây rụng quả non). Ngoài ra có thể cân nhắc khi cây bắt đầu nhú mầm có thể bón bổ sung 60-80g NPK 13-13-13 + TE hoặc 15- 15- 15 + TE (bón mặt, sau đó tưới nước theo).

Đặc biệt khi cây nhú mầm hoa nhà vườn có thể bổ sung thêm Lân super Lâm Thao P₂O₅, mỗi gốc bón mặt 300-500g, sau đó duy trì tưới nước theo phân (thời điểm này không dùng lân nung chảy).

Chăm sóc không đúng KT, Stress cây dùng nhiều thuốc hóa học, thiếu nước sẽ là điều kiện phát sinh nhiều hoa dị hình

3.Kỹ thuật chăm sóc bưởi diễn thời kỳ hoa rộ, đậu quả non

Mục tiêu chung của thời kỳ này là (yêu cầu kỹ thuật):

+ Chống lại hoặc hạn chế các yếu tố thời tiết bất lợi tác động đến hoa và quả non qua đó chống rụng quả non (mưa, nắng...). Nếu mưa phùn ẩm kéo dài vào thời điểm hoa nở rộ, đậu quả non cần phun tăng nano canxi super để chống mưa acid, hạn chế rụng (có mưa kéo dài nên kết hợp thụ phấn bổ sung vào buổi sáng). Ngược lại nếu nhiệt cao, nắng mạnh cần phun nước tạo ẩm dạng sương mù, kết hợp nano canxi super, shellac ở nồng độ phù hợp (có HD dưới đây).

+ Phòng trừ sâu bệnh tổng hợp (Phun nhện đỏ, nhện trắng, rệp bằng thuốc sinh học thời kỳ hoa nở và đậu quả non).

+ Bổ sung cân đối và kịp thời dinh dưỡng khoáng dễ hấp thu qua, chống rụng quả non. Lưu ý thời kỳ này không bón các loại NPK thúc dưới gốc (gây rụng quả non).

+ Điều tiết độ ẩm đất phù hợp, không để thừa hoặc thiếu ẩm.

Quả non sau khi tắt hoa cần phải đạt tiêu chuẩn: Quả xanh bóng, xanh biếc, bề mặt quả nhẵn bóng, cuống xanh to, dài

Thời kỳ này chia làm 2 trường hợp:

Trường hợp 1: Thời kỳ hoa rộ, đậu quả non gặp điều kiện thời tiết bất lợi như mưa ẩm, mưa acid. Nhà vườn phun theo công thức sau:

Công thức phun tổng hợp, phun chung: Dùng 20-30ml nano Đồng oxyclorua kết hợp 60-80ml nano bạc đồng super + 40-50ml nano canxi super + 20ml Shellac Suger pha với 20-25 lít nước phun trực tiếp lên lá, chùm hoa, chùm quả non. Định kỳ 3-4 ngày/lần (nếu mưa liên tục kéo dài). Phun ngay lúc mưa, còn ẩm ướt lá (hiệu quả tối đa). Thông thường nếu điều kiện thời tiết bất lợi, mưa kéo dài có thể phải phun 3-5 lần mới đạt hiệu quả cao nhất.

Ngoài ra có thể áp dụng phun riêng(khi có mưa): nếu có điều kiện về công chăm sóc

CT1: 50ml nano canxi super kết hợp 20-25ml Shellac suger pha 20 lít phun tán lá, chùm hoa, quả non. Kết hợp CT2: 80-90 nano bạc đồng super kết hợp 30ml nano Đồng oxyclorua pha 20 lít phun đều tán lá, chùm hoa, quả. Công thức 1 và 2 cách nhau 2 ngày.

Trường hợp 2: Thời kỳ hoa nở rộ, đậu quả non không gặp mưa

Nhà vườn đợi cho đến khi 60-70% số hoa teo cánh, rụng cánh, bắt đầu hình thành quả non. Phun như sau:

Phun công thức tổng hợp, phun chung: Dùng 30-45ml nano canxi super kết hợp với 20-25ml Shellac suger + 50-60ml nano bạc đồng plus pha với bình 20 lít nước phun đều 2 mặt lá, chùm quả non. Định kỳ 5-6 ngày/lần. Phun cho đến khi quả lớn ổn định (thông thường khoảng 2-3 lần). Tuy nhiên nếu có điều kiện, khi trời nắng nên phun riêng sẽ đạt hiệu quả cao hơn. Cụ thể:

CT1: Dùng 40-50ml nano canxi super kết hợp với 20-25ml Shellac suger pha 20 lít nước phun toàn bộ tán lá, 2 mặt lá. Định kỳ 5 ngày/lần.

CT2: Dùng 60-80ml nano Bạc Đồng Super kết hợp 20-25ml nano Đồng oxyclorua pha 20 lít nước phun đều tán lá, chùm hoa, quả non. Định kỳ 5 ngày/lần.

Các công thức 1-2 cách nhau 2-3 ngày.

LƯU Ý: Nếu quả non lớn chậm có thể do mưa phùn ẩm kéo dài, thiếu ánh sáng, hoặc sau khi đậu quả non trời nắng quá to, nhiệt độ tăng cao đột ngột, biên độ nhiệt độ ngày và đêm chênh nhau quá lớn. Trường hợp này phun bổ sung thêm nano SiO2-B và nano AKH (loại đặc biệt riêng).

Nano canxi super chống mưa acid, chống rụng quả, kết hợp với nano bạc đồng chống thối nhũn hoa, đen quả, nấm cuống

Ưu điểm vượt trội của nano canxi super so với các chế phẩm Canxi-Bo thông thường:

+ Nano canxi super chứa đầy đủ các thành phần dinh dưỡng khoáng giúp cây chống rụng quả chủ động, kịp thời (như nano canxi, nano canxi cacbonat, nano Kẽm, nano Magie, Bo).

+ Các thành phần trong nano canxi super đều ở dạng hạt nano siêu nhỏ bé, chúng bám trên lá rất tốt, chống rửa trôi ngay cả khi có mưa phùn ẩm, giúp cây hấp thu nhanh, chống rụng quả cấp tốc rất tốt, đây chính là lí do giải thích vì sao nano canxi super có thể phun trong thời điểm đang có mưa phùn ẩm.

+ Một ưu điểm vượt trội khác của nano canxi super là có chứa thành phần nano canxi cacbonat (N-CaCO₃). Nano canxi cacbonat có kích thước hạt vô cùng nhỏ bé chỉ từ 18-25nm. Nano canxi cacbonat có hoạt tính hóa học cao nên dễ phản ứng trung hòa axit ngay cả ở môi trường axit yếu pH = 5-6 do đó khi phun Nano canxi cacbonat qua lá (hoặc tưới gốc) có tác dụng bổ sung canxi dễ tiêu cho cây trồng, trung hòa tác hại của mưa axít, tăng cường tính bền vững của nhóm các tế bào tầng rời qua đó hạn chế hiện tượng rụng hoa và quả non sinh lý.

Thông thường khi độ ẩm không khí cao hoặc có mưa phùn hoặc trong điều kiện không khí ô nhiễm, các acid sẽ được hình thành theo các cơ chế khác nhau, chính mưa acid sẽ tác động tiêu cực đến hoa quả non, làm chúng bị thối hỏng và rụng khó kiểm soát.

Quá trình nano canxi cacbonat trung hòa mưa axít và bổ sung canxi dễ hấp thu cho cây được mô tả như sau:

Giai đoạn 1: Quá trình hình thành axít độc hại đối với cây trồng

Trong không khí tự nhiên, khi có mưa hoặc hơi ẩm sẽ xuất hiện một loại axít yếu do sự kết hợp của hơi nước và khí cacbonic (CO₂). Mưa càng nhiều lượng axít sinh ra càng lớn (nhất là mưa đầu mùa). Trong nước mưa ngoài axít cacbonic (H₂CO₃) còn xuất hiện thêm một nhóm axít nữa đó là axit nitric (HNO₃, H₂SO₃). Các loại axít này đều phân ly ra ion H⁺, ion H⁺ gây hại trực tiếp hoa, quả non, chồi non (Môi trường không khí bị ô nhiễm lượng axít sinh ra càng nhiều).

Cơ chế hình thành acid trong không khí, môi trường tự nhiên: Trong không khí luôn tồn tại hơi ẩm do mưa hoặc độ ẩm không khí cao (hơi nước - H₂O) và khí CO₂, chúng sẽ kết hợp với nhau tạo thành một acid yếu H₂CO₃. Sau đó H₂CO₃ lại bị phân ly nhanh thành H⁺ và CO₃^2-.

Hơi nước H₂O kết hợp khí CO₂ tạo thành a xít yếu: 

H₂O + CO₂  = H₂CO₃ (axít)

H₂CO₃  = 2H⁺ (axít) +  CO₃^2- (QT Phân ly)

Giai đoạn 2: Quá trình nano canxi cacbonat trung hòa và triệt tiêu tác hại của mưa axít

Các hạt nano canxi cacbonat có kích thước hạt vô cùng nhỏ, chúng có khả năng bám dính lên các kẽ lá, cuống hoa và bề mặt quả non và tại đây sẽ xảy ra các phản ứng trung hòa mưa axít.

Nano-CaCO₃  + H₂CO₃ (H+) = Ca²⁺ (bổ sung canxi) + 2CO₂↑ + H₂O

Nano canxi cacbonat (N-CaCO₃) trung hòa mưa axít và giải phóng Canxi dễ tiêu cung cấp cho cây trồng qua lá. Khi ở kích thước nano mét các hạt nano canxi cacbonat (N-CaCO₃) bám vào kẽ lá và phân hủy trong môi trường khí CO₂ tự nhiên và giải phóng CO₂ tăng đến 40% tại bề mặt lá giúp cây trồng quang hợp và bổ sung canxi cho cây trồng (khí CO₂ là nguyên liệu quan trọng trong quá trình quang hợp của cây, giúp cây tăng hiệu suất quang hợp qua đó thúc đẩy nuôi dưỡng quả non, hạn chế quả non bị chậm lớn giai đoạn đầu).

4.Chăm sóc bưởi diễn thời kỳ quả lớn (từ tháng 4-5 trở đi)

Sau khi quả phát triển ổn định nhà vườn sẽ căn cứ vào sức sinh trưởng của cây, điều kiện thời tiết để có phương án bón phân sao cho phù hợp

Nuôi dưỡng quả phát triển cân đối, hạn chế dị dạng quả, quả phát triển đồng đều, chống nấm khuẩn gây hại quả và thân lá: Dùng 50ml nano bạc đồng super kết hợp 50ml nano đồng oxyclorua + 40ml nano AKH super plus pha với 15-20 lít nước phun đều tán lá, 2 mặt lá, định kỳ 10-15 ngày/lần. Ngoài ra từ thời điểm cuối tháng tư trở đi thường có gió nóng kết hợp nắng nóng, nhiệt độ cao có thể lên tới 38-40^oC, các yếu tố thời tiết này thường gây cháy nám quả (dạng không phục hồi) do đó nhà vườn nên sử dụng nano Silic phun qua lá, quả. Silic có vai trò quan trọng đối với tế bào, nâng cao sức chống chịu nóng của tế bào, giúp cho thành tế bào vỏ quả bền vững hơn, hạn chế cháy nám quả giai đoạn sớm (nếu áp dụng bọc/bao quả quá sớm sẽ ảnh hưởng đến sinh trưởng quả, chất lượng quả). Thời kỳ này có thể bổ sung thêm mỗi gốc 1-2kg đậu tương nghiền.

Phân bón gốc: Bổ sung NPK 13-13-13 + TE (mỗi gốc 300-500g bón vãi).

5.Biện pháp tăng độ ngọt cho bưởi diễn

Cần đảm bảo rằng bộ rễ tôm hoạt động tốt trước khi sử dụng phân kali giúp bưởi diễn ngọt hơn. Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của rễ tôm: Độ tơi xốp thoáng khí, hàm lượng hữu cơ trong đất, độ ổn định pH đất, độ ẩm đất, tránh để vườn bưởi thường xuyên thừa ẩm hay ngập úng...

Trước khi thu hoạch 40-60 ngày nhà vườn nên sử dụng phân kali bón cho cây:

Bón gốc: Dùng mỗi gốc 300-500g phân kali trắng (Kali sunfate – K2SO4), bón vãi xung quanh hình chiếu tán cây.

Qua lá: Dùng Super kali phun qua lá (50ml/bình 16 lít, phun 2 lần, 15 ngày/lần).

6.Phòng trừ ruồi vàng tổng hợp hại quả (từ tháng 4 đến tháng 10 âm lịch)

Trong điều kiện miền Bắc ruồi vàng bắt đầu gây hại từ tháng 4 trở đi. Các vết chích hút của côn trùng nói chung và ruồi vàng nói riêng sẽ làm cho quả bị chảy nhựa, nhiễm nấm khuẩn và cuối cùng thối rụng. Nếu không kiểm soát chủ động ruồi vàng sẽ gây thiệt hại 30-50% năng suất và chất lượng quả. Ruồi vàng chủ yếu gây hại và chích hút ở giai đoạn trưởng thành, ruồi cái trưởng thành dùng vòi đẻ trứng chích trực tiếp vào vỏ quả tạo vết thương hở, qua vết thương hở này nước mưa, nấm khuẩn xâm nhiễm và gây thối rụng sau thời gian 15-30 ngày. Theo nghiên cứu theo dõi của chúng tôi có một tỷ lệ số ít các vết chích liền xẹo và phục hồi, hầu hết bị thối rụng. Do đó để đạt hiệu quả tối ưu – toàn diện, trong biện pháp quản lý ruồi vàng, nhà vườn nên thực hiện 2 biện pháp song song: vừa diệt, xua đuổi ruồi vàng vừa hạn chế xâm nhiễm nấm khuẩn gây bệnh và nước mưa qua các vết chích, làm lành nhanh các vết chích hút của côn trùng nói chung (ruồi vàng, các loại bọ cánh cứng, bọ xít muỗi...).

Biện pháp quản lý, tiêu diệt và xua đuổi ruồi vàng, hạn chế tác hại chích hút của côn trùng, làm lành nhanh các vết chích hút như sau:

Từ cuối tháng 4-5 âm lịch trở đi, nhà vườn dùng 20-40 chế phẩm B52.USA kết hợp với 40-60ml nano Đồng Oxyclorua + 40-60ml nano Bạc đồng super/plus pha với bình 20 lít nước phun đều tán lá, quả. Định kỳ 10-15 ngày/lần(nếu mưa nhiều nên pha thêm hoạt chất PVP  - 30ml/bình). Trường hợp không có B52USA có thể thay bằng các hoạt chất như: Methyl Eugenol, Permethrin.

B52USA chống kháng thuốc tốt, tiêu diệt và xua đuổi mạnh ruồi vàng và côn trùng chích hút nói chung. Các chế phẩm nano bạc đồng, nano đồng oxyclorua có tác dụng tiêu diệt nấm khuẩn gây bệnh trên lá (đốm mắt cua, rỉ sắt, loét lá, ghẻ sẹo..), đồng thời các hạt nano có kích thước siêu nhỏ có tác dụng “lấp đầy” vào phần vết chích của ruồi vàng, làm liền xẹo nhanh các vết thương hở, chống thối quả.

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 0835 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com