Ở thời điểm hiện tại, đại dịch virus Corona (N-CoV 2019) diễn biến rất phức tạp, khó lường, với khả năng lây nhiễm nhanh qua không khí, qua bề mặt tiếp xúc, các ca nhiễm bệnh mới và tử vong tăng lên hàng ngày, khó kiểm soát. Chính vì vậy mỗi người chúng ta cần nâng cao ý thức tự bảo vệ mình bằng cách hạn chế tối đa nguồn lây nhiễm, tiêu diệt nguồn virus có thể lây nhiễm tồn tại ngoài môi trường trước khi chúng vào cơ thể. Một trong những cách bảo vệ tốt nhất đó là thường xuyên vệ sinh nhà cửa, để nhà cửa thông thoáng (kinh nghiệm phòng chống dịch Sars 2003). Hàng ngày, chúng ta phải thường xuyên sử dụng các loại hóa chất như Cloring, Javing hoặc hương mùi để diệt khuẩn, khử mùi trong các vật dụng gia đình. Nhưng nhược điểm của hầu hết các loại hóa chất này là chúng không thể loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn, virus, nấm mốc trong nhà, văn phòng làm việc và thường để lại mùi, dư lượng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng (đặc biệt là một số loại hóa chất lau rửa để lại mùi, các hợp chất bay hơi khó chịu ảnh hưởng đến hệ hô hấp).

Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, công nghệ nano bạc ra đời và trở thành một trong những công nghệ hàng đầu được ứng dụng trên nhiều quốc gia bởi khả năng làm sạch vi khuẩn, ngăn các loại nấm mốc, virus phát triển. Đặc biệt là nấm mốc sinh độc tố Aflatoxin thường có trong khu vực nhà bếp, trong điều kiện nồm ẩm. Aflatoxin là độc tố vi nấm sản sinh tự nhiên bởi một số loài nấm mốc Aspergillus (đáng chú ý nhất là 2 loài Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus). Aflatoxin là độc tố và là tác nhân gây ung thư gan và một số loại ung thư khác.

Nano bạc có đặc tính ưu việt hơn nhiều lần so với các sản phẩm kháng khuẩn khác trong việc làm sạch khuẩn, ngăn vi khuẩn phát triển đến 99,9%. Tính năng làm sạch khuẩn bằng công nghệ nano bạc được các chuyên gia đầu ngành tại Viện nghiên cứu Khoa học Vật lý và Viện Dinh dưỡng khẳng định là an toàn tuyệt đối, hoàn toàn không ảnh hướng tới thực phẩm, sức khỏe không ảnh hưởng đối với da hay hệ hô hấp của con người.

Căn cứ vào nhu cầu sử dụng và tình hình thực tế hiện nay. Trung tâm nghiên cứu và phát triển ứng dụng công nghệ nano (Nanotech) đã nghiên cứu thành công một số dòng chế phẩm nano công nghệ cao ứng dụng trong lĩnh vực khử trùng với mục tiêu thay thế hoàn toàn các sản phẩm lau rửa, khử trùng hóa học độc hại với con người. Một trong những chế phẩm khử trùng mạnh, an toàn hiện nay của trung tâm đó là chế phẩm nano Bạc Super (chuyên dùng khử trùng).

Ưu điểm vượt trội của chế phẩm nano Bạc Super (chuyên dùng khử trùng):

+ Được nghiên cứu sản xuất theo công nghệ nano tiên tiến nhất hiện nay. Với kích thước hạt nano siêu nhỏ, chỉ từ 4-6nm (nanomet). Kích thước hạt nano bạc càng nhỏ, khả năng diệt nấm, khuẩn và virus càng mạnh, hiệu quả nhanh, thời gian sử dụng kéo dài, tiết kiệm chi phí.

+ Sản phẩm khử trùng nano bạc super có khả năng diệt nấm mốc, vi khuẩn, virus cực mạnh, sử dụng lau sàn nhà, vệ sinh văn phòng, trường học, bàn ghế, nội thất xe hơi,...

+ Sản phẩm khử trùng nano Bạc Super là dòng sản phẩm sạch, không độc hại, với làn da, hệ hô hấp và tiêu hóa của người sử dụng. Nó rất thân thiện với con người và môi trường. Đặc biệt trong quá trình sử dụng nano bạc super không có mùi khó chịu, không chứa hợp chất bay hơi (các hạt nano bạc trong quá trình sử dụng không may bắn vào mắt, mũi, miệng không ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng).

Tóm lại ưu điểm vượt trội của sản phẩm khử trùng nano bạc super đó là: Sạch, không độc hại, không mùi, không hợp chất bay hơi, diệt nấm mốc, vi khuẩn, virus cực mạnh (99%), hiệu lực sử dụng kéo dài, đặc biệt khi sử dụng để lau sàn nhà, nano bạc khử mùi hôi cực tốt và sau khi lau 5 -10 phút sẽ cảm nhận rõ độ sạch, bóng của sàn nhà do chúng được phủ một lớp nano bạc đặc biệt trên sàn.

Ứng dụng cơ bản của hạt nano Bạc trong đời sống

Nano Bạc được ứng dụng rất rộng rãi trong đời sống hiện nay. Có thể kể đến các lĩnh vực được ứng dụng nano bạc như: làm Gel nước rửa tay, dung dịch vệ sinh phụ nữ, kem đánh răng, sữa tắm, xà phòng, làm nước lau sàn (lau nhà ở, văn phòng làm việc, bệnh viện), làm khẩu trang nano bạc, khăn ướt, phủ lớp nano bạc trên vải để sản xuất quần áo trong bệnh viện, dung dịch nano bạc vệ sinh đồ chơi cho trẻ em, bảo quản hoa quả - nông sản sau thu hoạch, làm nước cắm hoa, làm dung dịch khử mùi hôi, ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp (làm các chế phẩm thuốc trong chăn nuôi gia súc, gia cầm, xử lý nguồn nước ô nhiễm, nước nhiễm khuẩn trong chăn nuôi thủy sản, thuốc BVTV cho cây trồng...).

Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập tới ứng dụng của hạt nano Bạc trong sản xuất nước khử trùng, lau sàn, vệ sinh dụng cụ nhà bếp, bàn ghế trong trường học và văn phòng làm việc (chế phẩm nano Bạc Super).

Công dụng cơ bản của chế phẩm khử trùng nano bạc super:

Khử mùi hôi, Diệt nấm mốc, vi khuẩn và virus cực mạnh trong thời gian ngắn, an toàn, không độc, không mùi, không gây kích ứng da (không gây độc hệ hô hấp và tiêu hóa). 

Phạm vi sử dụng của chế phẩm Nano Bạc Super: Chế phẩm khử trùng nano bạc super có phạm vi sử dụng rất rộng rãi trong đời sống hàng ngày. Nano bạc super Sử dụng để khử trùng các vật dụng nhà bếp, lau sàn nhà, bề mặt cửa, tay nắm cửa, các vùng thường xuyên có tiếp xúc với con người, khử mùi hôi, lau rửa nội thất xe, lau rửa khử trùng văn phòng làm việc, trường học, bàn ghế, sử dụng để lau rửa tay chân...

Hiện nay chúng tôi có 3 loại nồng độ nano bạc khử trùng: 500 – 1000 – 2000 ppm (tùy nhu cầu, mục đích để sử dụng nồng độ phù hợp).

Hướng dẫn sử dụng (nồng độ 1000ppm):

Pha loãng 250-300 lần chế phẩm nano bạc super trước khi khử trùng, có thể cho vào bình xịt hoặc khăn lau ẩm bề mặt. Cụ thể:

Lau bề mặt nhà bếp, các vật dụng, cửa  và tay nắm cửa: Dùng 10ml chế phẩm nano bạc super pha với 2,5-3 lít nước sau đó dùng khăn mềm khô thấm dung dịch nano bạc khử trùng lau các vật dụng cần khử trùng (bàn ghế, nhà bếp, các vật dụng, cửa và tay nắm cửa...). Sau khi lau xong không được lau lại bằng nước (coi như đã phủ 1 lớp nano bạc khử trùng lên các vật dụng). Ngoài ra có thể cho vào bình xịt dạng sương mù để xịt vào phòng ngủ, phòng làm việc hoặc bề mặt thường xuyên tiếp xúc với con người. Ưu điểm của nano bạc super khử trùng là có thể dùng trong phòng kín do không có mùi khó chịu.

Lau sàn nhà: dùng 20-30ml nano bạc super pha 8-10 lít nước sau đó dùng chổi lau chuyên dùng nhúng ướt toàn bộ rồi lau sàn (để đạt hiệu quả cao, hiệu lực kéo dài lưu ý trước khi lau sàn nên vệ sinh sạch bụi bẩn. Sau khi lau dung dịch nano bạc super 10-15 phút sẽ thấy kết quả bất ngờ, sàn nhà bóng sạch, cảm nhận rõ khi đi chân trần trên sàn do được phủ 1 lớp nano kích thước hạt siêu nhỏ - vừa kháng khuẩn, diệt nấm mốc, virus, khử mùi hôi).

Trong điều kiện bình thường định kỳ 1 tuần lau nano bạc super khử trùng 1 lần. Tuy nhiên khi có dịch bệnh do virus, vi khuẩn nên sử dụng nano bạc super lau rửa định kỳ 2-3 ngày/lần.

Sử dụng vệ sinh tay, chân: Dùng 2,5ml chế phẩm nano bạc super pha với 2-2,5 lít nước dùng để lau rửa tay chân (thay thế hoàn toàn các sản phẩm hóa học thông thường, nano bạc không gây kích ứng da tay chân, an toàn khi sử dụng, dùng được cho trẻ nhỏ).

Cơ chế diệt nấm, khuẩn, virus của chế phẩm nano bạc super chuyên dùng khử trùng:

Các nhà khoa học thuộc hãng INOVATION Hàn Quốc cho rằng Bạc tác dụng trực tiếp lên màng bảo vệ của tế bào vi khuẩn. Màng này là một cấu trúc gồm các glycoprotein được liên kết với nhau bằng cầu nối axit amin để tạo độ cứng cho màng. Các ion Bạc vừa mới được giải phóng ra từ bề mặt các hạt nano Bạc tương tác với các nhóm Peptidoglican và ức chế khả năng vận chuyển oxy của chúng vào bên trong tế bào, dẫn đến làm tê liệt vi khuẩn. Các tế bào động vật thuộc nhóm sinh vật bậc cao (Sinh vật đa bào: động vật nói chung bao gồm cả con người là ĐV bậc cao) có lớp màng bảo vệ hoàn toàn khác so với tế bào vi sinh vật đơn bào (Nấm, Vi khuẩn và Virus). Chúng có hai lớp Lipoprotein giàu liên kết đôi bền vững có khả năng cho điện tử do đó không cho phép các ion Bạc xâm nhập, vì vậy chúng không bị tổn thương khi tiếp xúc với các ion Bạc. Điều này có nghĩa Nano Bạc hoàn toàn không gây hại đến con người và động vật nói chung, do cấu trúc màng tế bào bền vững và dày hơn các vi sinh vật đơn bào.

Cơ chế tác động của các ion bạc lên vi khuẩn được các nhà khoa học Trung Quốc làm việc trong hãng ANSON mô tả như sau: khi ion Ag+ tương tác với lớp màng của tế bào vi khuẩn gây bệnh nó sẽ phản ứng với nhóm Sunphohydril –SH của phân tử enzym vận chuyển oxy và vô hiệu hóa Enzym này dẫn đến ức chế quá trình hô hấp của tế bào vi khuẩn.  

            Ion bạc vô hiệu hóa enzym chuyển hóa oxy của vi khuẩn và tiêu diệt vi khuẩn trong thời gian ngắn do vi khuẩn không tạo ra năng lượng duy trì sự sống

Ngoài ra, các ion bạc còn có khả năng ức chế quá trình phát triển của vi khuẩn bằng cách sản sinh ra oxy nguyên tử siêu hoạt tính trên bề mặt của hạt nano bạc:

2Ag⁺  +  O​^-2  => 2Ag⁰  +  O⁰

Theo các nhà khoa học Nga, hiện nay có nhiều lý thuyết về cơ chế tác dụng diệt vi khuẩn của nano bạc đã được đề xuất, trong đó lý thuyết hấp phụ được nhiều người chấp nhận hơn cả. Bản chất của thuyết này là ở chỗ tế bào vi khuẩn bị vô hiệu hóa là do kết quả của quá trình tương tác tĩnh điện giữa bề mặt mang điện tích âm của tế bào vi khuẩn và ion Ag+ được hấp phụ lên đó, các ion này sau đó xâm nhập vào bên trong tế bào vi khuẩn và vô hiệu hóa chúng.

Các hạt nano tương tác với tế bào vi khuẩn bằng lực bám hút tĩnh điện và phá vỡ  thành tế bào (cơ chế diệt khuẩn của hạt nano bạc)

Cho đến nay, những gì liên quan đến cơ chế tác động của Nano Bạc lên tế bào vi sinh vật (đơn bào), mới chỉ có một quan điểm được hầu hết các nhà khoa học thừa nhận. Đó là khả năng diệt khuẩn của hạt Nano Bạc là kết quả của quá trình biến đổi (giải phóng liên tục) các nguyên tử Bạc kim loại trên bề mặt hạt Nano Bạc thành các ion Ag+ tự do và các ion tự do này sau đó tác dụng lên vi khuẩn và diệt khuẩn theo những cơ chế đã nói ở trên. Tuy nhiên nếu dùng Ag+ thì lại không có hiệu quả cao mà phải là hạt nano Ag, tức phân tử bạc.

Tựu chung lại các nhà khoa học đã đề xuất một số giả thiết về cơ chế diệt khuẩn của Nano Bạc như sau:

Các cơ chế diệt vi khuẩn của nano bạc được mô hình hóa bằng 4 hình ảnh trên (A-B-C-D)

Cơ chế thứ nhất: Ức chế quá trình vận chuyển các ion Na+ và Сa2+ qua màng tế bào, ngăn cản quá trình trao đổi chất (Hình A).

Cơ chế thứ hai: Phá vỡ màng tế bào, Oxy hóa nguyên sinh chất của tế bào vi khuẩn, phá hủy nguyên sinh chất bởi oxi hòa tan trong nước với vai trò xúc tác của Bạc (Hình B).

Cơ chế thứ ba: Tác động gián tiếp lên phân tử DNA bằng cách tăng số lượng các gốc tự do làm giảm hoạt tính của các hợp chất chứa ôxy hoạt động, làm rối loạn các quá trình ôxy hóa cũng như Phosphoryl hóa trong tế bào vi khuẩn (Hình C).

Cơ chế thứ tư: vô hiệu hóa enzym có chứa các nhóm –SH và –COOH, phá vỡ cân bằng áp suất thẩm thấu, hoặc tạo phức với axit nucleic dẫn đến làm thay đổi cấu trúc DNA của tế bào vi sinh vật (tác động trực tiếp đến cấu trúc DNA_ Hình D).

Tư vấn ứng dụng công nghệ nano chuyên dùng khử trùng:

ThS Phạm Công Khải - 0976 804 678 

Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng công nghệ nano Nanotech

Hotline: 0835 99 85 99