Các biện pháp kỹ thuật hạn chế rụng hoa và quả non trên bưởi diễn, hạn chế tác hại của mưa axít, ngăn chặn hình thành tầng rời cuống hoa, cuống quả

Với bưởi Diễn ở thời kỳ ra hoa đến hoa nở rộ nếu gặp mưa nhiều, ẩm cao, trời âm u, thiếu ánh sáng, sẽ thúc đẩy nấm khuẩn gây bệnh phát sinh, phát triển mạnh gây bệnh thối nhũn hoa, suy giảm chức năng hạt phấn, bệnh diễn tiến phức tạp gây rụng hoa hàng loạt.

Ngoài ra trong nước mưa có hàm lượng acid cao (H+) làm hạt phấn hỏng, nhụy mất chức năng sinh lý. Khi điều kiện thời tiết diễn biến phức tạp theo hướng bất lợi như mưa ẩm kéo dài, thời tiết âm u, thiếu ánh sáng sẽ thúc đẩy quá trình hình thành “tầng rời” làm cho cuống hoa teo lại dẫn đến hoa và quả non rụng hàng loạt, rất khó kiểm soát, có nhiều chùm hoa rụng 100% số quả. Vậy tại sao trong điều kiện thời tiết bất lợi như đã nêu ở trên lại dẫn đến hiện tượng teo cuống, hình thành tầng rời sau vài ngày và như thế hiện tượng rụng quả sẽ chỉ là vấn đề thời gian.

Rất nhiều vườn bưởi Diễn mất mùa do không kiểm soát được tình trạng rụng hoa sinh lý hàng loạt do mưa axít và nấm bệnh gây hại (ảnh chụp tại Chương Mỹ - Hà Nội)

Nguyên nhân dẫn đến rụng quả non trên bưởi Diễn: 

+ Nguyên nhân thứ nhất: Điều kiện bất lợi của thời tiết, kèm theo sự phát triển mạnh của nấm khuẩn gây bệnh khiến cho chức năng sinh lý của hoa bị suy giảm. Khi hoa không còn giữ vai trò di truyền nói cách khác không còn khả năng thụ phấn, thụ tinh thì chúng sẽ bị loại thải và việc hình thành tầng rời là điều tất yếu để loại bỏ những chùm hoa không còn sức sống, không còn khả năng đậu quả. Do đó bà con cần có các biện pháp phòng và trị bệnh chủ động cho cây trong thời kỳ ra hoa đậu quả non. Chế phẩm nano bạc đồng và nano oxyclorua đồng là giải pháp hữu hiệu trong việc phòng và trị bệnh trên cây có múi nói chung. Ưu điểm của loại chế phẩm này là không độc hại, không gây kháng thuốc, có thể sử dụng liên tục nhiều vụ liên tiếp, chế phẩm có chứa các dạng vi lượng dễ hấp thu, làm tăng tỷ lệ thụ phấn, thụ tinh, nâng cao khả năng đậu quả, chống hình thành tầng rời cuống quả.   

Chế phẩm Nano Bạc đồng và nano Oxyclorua đồng phòng và trị bệnh do nấm khuẩn gây ra trong thời kỳ ra hoa đậu quả non. Ngoài ra 2 dòng chế phẩm này còn có tác dụng phòng và trị các nhóm bệnh trên cây có múi như: bệnh xì gôm chảy nhựa mủ trên thân cành, bệnh loét vi khuẩn trên lá và quả, bệnh đốm mắt cua, bệnh gỉ sắt, bệnh ghẻ sẹo, ghẻ nhám...

(Tư vấn kỹ thuật ứng dụng chế phẩm nano bạc đồng, nano oxyclorua đồng dùng cho cây ăn quả có múi: Cam, bưởi, chanh - 0976 804 678).

+ Nguyên nhân thứ hai: Do hoa ra quá sai, sức chịu đựng của cây có hạn đặc biệt trong điều kiện bất lợi (nhiệt độ thấp, thừa ẩm) sẽ làm cho bộ rễ thường xuyên phải chịu một áp lực nuôi quả, thân, cành, lá… đấy là chưa kể đến tình trạng bộ rễ, nếu bị nghẹt rễ, thừa ẩm, thiếu oxi thì khả năng rụng hoa, quả non còn khó kiểm soát hơn rất nhiều (vì khi mưa nhiều, đất thừa ẩm khả năng thiếu oxi trong đất luôn luôn ở tình trạng báo động). Do đó việc hình thành tầng rời để loại bớt một phần “cơ thể” để duy sức sống, sự tồn tại của cây cũng là điều bình thường theo quy luật thích nghi của thực vật hai lá mầm.

+ Nguyên nhân thứ ba: Trong nước mưa thường có hàm lượng acid nhất định (H+). Chính hàm lượng axít dù nhỏ này (tích tiểu thành đại) làm cho nhóm tế bào vỏ quả bị axít hóa (cháy quả) từ đó quả không thể phát triển tiếp được (đứng quả), sau một thời gian ngắn chúng cũng sẽ bị rụng.

Mưa axít kết hợp với nấm khuẩn gây bệnh làm tình trạng rụng hoa và quả non diễn biến phức tạp hơn

Ngoài ra lượng axít trong mưa cũng làm cho Canxi trong tế bào tầng rời giảm mạnh (chúng bị hòa tan, bị di chuyển thành những ion linh động). Mà Canxi là một nguyên tố dinh dưỡng trung lượng quan trọng cần bổ sung và không thể thiếu ở thời kỳ ra hoa đậu quả đối với bất kỳ cây ăn quả thân gỗ nào. Canxi được xem là một chất keo “xi măng” liên kết chặt chẽ các tế bào tầng rời khiến chúng trở lên bền vững hơn. Do vậy ở thời kỳ phân hóa mầm hoa đến hoa rộ, đậu quả non các nhà vườn cần phải chú ý bổ sung hàm lượng Canxi dễ tiêu kết hợp với các yếu tố vi lượng khác sao cho cân đối phù hợp. Đa số các đạng canxi hiện nay trên thị trường được bán dưới dạng phân bón lá có hỗn hợp với một số thành phần trung, vi lượng khác tuy nhiên các dạng canxi này hầu hết tồn tại dưới dạng ion (Ca2+), khi phun qua lá các ion Ca2+ này thường bị oxi hóa hoặc bị các acid yếu như acid H2CO3 làm kết tủa ở dạng không tan, khó hấp thu(dạng bất động). Chính vì vậy nhiều bà con trong quá trình chăm sóc cây ăn quả vẫn bổ sung Canxi nhưng lại không đạt được hiệu quả cao, quả non vẫn rụng, vẫn hình thành tầng rời. Do đó khi bổ sung Canxi cho cây nhất là giai đoạn ra hoa, đậu quả các nhà vườn nên bổ sung các dạng dễ hấp thu, các dạng có tính chất giải phóng Canxi (Ca2+) liên tục ở mọi điều kiện cho dù là điều kiện thời tiết không thuận lợi như thế mới bổ sung kịp thời Canxi cho cây, giúp cây vượt qua được các điều kiện thời tiết bất lợi về thời tiết. Và Canxi Nano đáp ứng được các yêu cầu khắt khe đó. Hiện nay có 2 dạng Canxi Nano, hai dạng này vừa bổ sung canxi dễ tiêu, vừa có khả năng trung hòa mưa acid làm giảm hiện tượng acid hóa hoa và quả non. Nano – canxi cacbonate có hoạt tính hóa học cao nên dễ phản ứng để trung hòa axit ngay cả ở môi trường axit yếu pH = 5-6. Nano canxi cacbonate sử dụng trong phân bón lá làm tăng hiệu suất của quá trình quang hợp và bổ sung canxi cho qua bộ lá của cây. Khi ở kích thước nano mét các hạt Nano-CaCO3 bám vào kẽ lá và phân hủy trong môi trường khí CO2 (H2CO3) tự nhiên đồng thời giải phóng khí CO2 tăng đến 40% tại kẽ lá tạo nguyên nguồn nguyên liệu (CO2) dồi dào cho quá trình quang hợp và bổ sung canxi cho cây trồng:

  Nano-CaCO3  +  H2CO3 = Ca+2  +  2CO2↑ (cung cấp nguyên liệu quang hợp cho cây)  +   H2O

+ Nguyên nhân thứ tư: Thời tiết âm u kéo dài, thiếu ánh sáng sẽ làm cho “độ đóng mở” của khí khổng  bị ảnh hưởng theo chiều hướng không thuận lợi cho quá trình quang hợp, như thế quá trình hấp thu khí CO2 của cây bị cản trở. Tất cả những điều này sẽ làm giảm hiệu suất quang hợp của cây. Khi hiệu suất quang hợp giảm sẽ kéo theo quá trình vận chuyển, tích lũy dinh dưỡng về cơ quan dự trữ (hoa, quả) giảm theo làm cho hoa, quả non thiếu dinh dưỡng cục bộ gây ra hiện tượng chậm hoặc ngừng sinh trưởng quả từ đó góp phần tạo nên hiện tượng rụng hoa, quả non (Thời kỳ đầu quả chậm phát triển, gặp điều kiện bất lợi về thời tiết cũng là một trong nhiều nguyên nhân rụng quả non trên bưởi Diễn).

+ Nguyên nhân thứ năm: Do chăm sóc không đúng kỹ thuật, bón phân không cân đối đầy đủ đặc biệt thừa dinh dưỡng đa lượng sẽ dẫn tới đẩy quả (rụng quả). Bưởi Diễn cùng với cam đường là một loại cây có múi cực kỳ khó tính. Ở thời ra hoa, đậu quả (rụng hết cánh hoa) nếu thừa dinh dưỡng hoặc bổ sung qua lá dinh dưỡng không cân đối sẽ dẫn đến mất cân bằng sinh trưởng – phát triển: ra tăng (ưu tiên) quá trình sinh trưởng sinh dưỡng, giảm đột ngột (ức chế) quá trình sinh trưởng sinh thực dẫn đến rụng quả hàng loạt(dinh dưỡng nuôi quả không được ưu tiên).

+ Nguyên nhân thứ sáu: Do phương pháp nhân giống. Thực tế nghiên cứu và theo dõi cho thấy với những giống Diễn được trồng bằng cành chiết thì tỷ lệ đậu quả và giữ quả cao hơn do với Diễn ghép (xét trong điều kiện cùng giống, cùng điều kiện tự nhiên). Theo quan điểm cá nhân, tôi cho rằng giống Diễn ghép tuy ban đầu có lợi thế là bộ rễ to khỏe nhưng trong quá trình sinh trưởng và phát triển đặc biệt ở thời kỳ ra hoa đậu quả chúng thường có xu hướng sinh trưởng khó “hòa hợp” (đẩy nhau) do cơ thể được ghép từ 2 nguồn cá thể khác nhau cho nên chúng thường xảy ra hiện tượng biến nạp gene nói cách khác sự dung hòa giữa 2 cá thể trong cùng một cây thường khó hơn và phải trải qua nhiều năm. Giống chiết được tách nguyên bộ gen 2n của cây mẹ và không xảy ra tình trạng đẩy nhau nào nên về mặt di truyền sẽ ổn định hơn qua các thời kỳ sinh trưởng phát triển.

Yêu cầu kỹ thuật về hoa và quả non trên Bưởi Diễn:

Yêu cầu kỹ thuật về hoa: Hoa to, đều, không có hoa dị hình, hoa không cần sai..

Yêu cầu kỹ thuật về quả non: Quả non có màu xanh tự nhiên (xanh nhạt, nõn chuối là đạt), không xanh đậm (quả non có màu xanh đậm rất dễ rụng), bề mặt quả nhẵn bóng, số lượng quả/chùm không cần quá sai.

Như vậy trong kỹ thuật chăm sóc bưởi Diễn nói chung bà con cần phải nắm rõ và hiểu biết những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng rụng quả non để có biện pháp phòng ngừa chủ động và kịp thời.

Quy trình chăm sóc bưởi Diễn thời kỳ ra hoa đậu quả, chống rụng quả, chống mưa a xít trong điều kiện mưa nhiều ẩm cao kéo dài ở đầu vụ:

+ Thời kỳ sau thu hoạch: cắt tỉa tạo tán thông thoáng, làm sạch cỏ dại, vườn thông thoáng, quét vôi thân gốc, áp dụng các biện pháp kỹ thuật hãm lộc đông, hạn chế tình trạng phát sinh, phát triển lộc đông sớm. Trong trường hợp hoa ra sớm trươc thời điểm lập xuân cần có biện pháp loại bỏ. Thực hiện các biện pháp kỹ thuật tác động tổng hợp đưa cây vào trạng thái ngủ nghỉ: chặt rễ, khoanh vỏ, sử dụng super kali, shellac suger. Sau khi cây đã ngủ nghỉ dùng phân hữu cơ ủ hoai mục + lân đơn + đậu tương nghiền + tro bếp bón xung quanh gốc (khi bón nên trộn đều với đất).

+ Thời kỳ phân hóa mầm hoa - phát triển hoa hoàn thiện: bổ sung phân bón vi lượng, trung lượng qua lá kết hợp với phòng trị sâu bệnh chủ động.

+ Thời kỳ ra hoa đậu quả: Dùng nano bạc đồng plus + nano đồng oxyclorua + nano canxi cacbonat phun qua lá. Định kỳ 7-10 ngày phun 1 lần. Đặc biệt những ngày trời mưa nhiều, ẩm cao nên phun 3-5 ngày/lần

Tác dụng: tăng tỷ lệ thụ phấn cho cây, phòng trị bệnh do nấm, vi khuẩn gây hại hoa và quả non, chống mưa axít hại hoa, quả non, hạn chế rụng quả sinh lý.

Lưu ý: các biện pháp kỹ thuật từ bón phân, tác động cơ giới...cần dựa vào sức sinh trưởng của cây và điều kiện thời tiết trước khi triển khai sao cho phù hợp.

Chúc bà con thành công !

(Mọi hành vi sao chép bài viết trên phải xin phép hoặc dẫn nguồn cụ thể một cách có ý thức)

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com