Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng rụng hoa và quả non trên cam đường canh:

Thứ nhất: Do điều kiện bất thuận của thời tiết như mưa phùn kéo dài, ẩm độ không khí cao, nhiệt độ xuống thấp đúng vào thời kỳ thụ phấn, thụ tinh hoặc bắt đầu phát triển quả non.

Điều kiện bất lợi của tự nhiên đã khiến cho tỷ lệ đậu quả của cây cam canh giảm tới 50-60%, chủ yếu là do hoa không được thụ phấn đầy đủ, chất lượng phấn hoa không đảm bảo, sức sống hạt phấn yếu do thiếu hoặc mất cân bằng dinh dưỡng, hoa bị thối hỏng do mưa, do nấm khuẩn gây bệnh...

Thứ hai: Do sâu bệnh gây hại

Một số loại sâu bệnh phổ biến hại cam đường canh:

+ Bệnh do nấm gây bệnh thối nhũn hoa: nấm phythophtora palmivora, pythium helicoides, Fusarium Solani.

+ Bệnh ghẻ sẹo do nấm Elsinoe fawcetti

+ Bệnh loét cam do vi khuẩn Xanthomonas Citri

 + Bệnh chảy gôm xì mủ gốc do nấm phythophtora sp.

+ Sâu: nhện đỏ, nhện trắng, rệp…

Ở thời kỳ cây thụ phấn, thụ tinh nếu phát sinh sâu bệnh sẽ làm giảm sức đề kháng của cây, chất lượng hạt phấn kém gây cản trở quá trình thụ phấn, thụ tinh. Ngoài ra khi bị sâu bệnh tấn công khả năng đồng hóa dinh dưỡng của cây kém hơn, dinh dưỡng vận chuyển về quả bị hạn chế, khi quả thiếu dinh dưỡng sẽ bị rụng hàng loạt.

Thứ ba: Bón phân không đúng thời điểm hoặc không đầy đủ và cân đối giữa các nhóm dinh dưỡng thiết yếu(đa-trung-vi lượng), khi dinh dưỡng không cân đối, tỷ lệ C/N thấp dẫn đến sự phát triển mạnh của lộc, khi cây bật lộc sẽ kéo theo quả non rụng hàng loạt. Hiện tượng bật lộc diễn ra nhanh và khó kiểm soát nếu bà con bón nhiều loại phân hóa học có đặc tính tan nhanh, việc làm này vừa tốn kém chi phí và công lao động. Bón phân hóa học không đúng quy trình vừa làm chua đất, hệ vi sinh vật có lợi bị ảnh hưởng, tiềm ẩn khả năng phát triển của lộc cành…khi lộc phát triển muốn giữ quả bà con lại phải sử dụng các biện pháp tác động cơ giới như khoanh vỏ, tuy nhiên sau khi khoanh vỏ gặp điều kiện thời tiết bất lợi như gió lào, nhiệt độ tăng cao làm cho quả dễ bị rụng nhiều hơn, lúc này bà con cần phải dùng băng keo đen bao bọc vết khoanh để tạo thuận lợi cho phần vỏ đã khoanh(libe) nhanh liền, vết khoanh vỏ nhanh liền thì dòng dinh dưỡng vận chuyển lên nuôi quả mới lưu thông trở lại bình thường. Rõ ràng khi sử dụng phân bón không hợp lý sẽ tốn nhiều công sức và làm suy giảm sức đề kháng của cây, tiềm ẩn nguy cơ lây lan nấm bệnh. Lưu ý: muốn vết khoanh nhanh liền bà con nên sử dụng chế phẩm Shellac suger500 quét trực tiếp lên vết khoanh.

Thứ tư: Do áp dụng các biện pháp Kỹ Thuật không đúng thời điểm như chặt rễ, khoanh vỏ không đúng thời thời điểm hoặc do thu hoạch quá muộn (cận tết Nguyên Đán), thời gian tác động cơ giới kéo dài trên cùng một vườn cũng là nguyên nhân dẫn đến khó kiếm soát hiện tượng rụng quả non.

Thứ năm: Do trong quá trình canh tác cây cam đường, đất bị thoái hóa, mất cân bằng dinh dưỡng, đặc biệt là sự tích tụ các loại nấm bệnh dưới tầng canh tác kết hợp với việc lạm dụng các loại phân bón lá có chứa các chất kích thích sinh trưởng như IAA, NAA, Paclorbutrazole…làm cho bộ rễ bị đuối sức, già hóa nhanh, đất lại kém tơi xốp, nghèo vi sinh vật có lợi…tất cả các nguyên nhân trên làm cho quá trình hô hấp của bộ rễ bị cản trở. Khi quá trình hô hấp của bộ rễ bị ảnh hưởng sẽ làm cho cây bị đuối sức do thiếu năng lượng, dinh dưỡng vận chuyển về các cơ quan như hoa-quả bị hạn chế. Dinh dưỡng nuôi quả thiếu và mất cân đối sẽ làm cho quả non rụng hàng loạt.  Nếu tình trạng này không được can thiệp kịp thời sẽ làm cho bộ rễ bị thối nhũn và không thể phục hồi.

Ngoài ra ở các giai đoạn phát triển của quả sau này(từ tháng 5-9 âm lịch) nếu dinh dưỡng không phù hợp và không cân đối, đất không được cải tạo theo hướng sinh học bền vững…sẽ làm cho quả phát triển không đồng đều giữa các bộ phận thịt quả- và vỏ quả gây nứt và rụng quả. Mặt khác vào khoảng tháng 10-11 âm lịch khi bộ rễ bị nhiễm các chủng nấm gây bệnh như phythopthora, Fusarium, vi khuẩn Xanthomonas Citri…sẽ làm cho quá trình đồng hóa các chất dinh dưỡng về quả bị giảm sút rõ rệt, các chất dinh dưỡng như fructose, vitamin nhóm B, carbohydrate…không được tổng đầy đủ về quả dẫn đến thịt quả bị nhạt và khô (một số nơi gọi là beo), chất lượng quả giảm sút.

Giải pháp khắc phục hiện tượng rụng quả non:

Dựa vào các đặc điểm sinh lý của cây cam canh, bà con muốn hạn chế rụng quả non thì ở giai đoạn phân hóa mầm hoa-đậu quả bà con cần tác động các biện pháp tổng hợp: bón phân cân đối, phòng trị sâu bệnh kịp thời và chủ động cho cây trồng ngay từ đầu, để cây có sức đề kháng tốt giữ quả, các biện pháp cơ giới cần được xử lý phù hợp từng thời điểm, chú ý cải tạo đất, tăng độ xốp, thoáng khí của đất, hạn chế bón phân hóa học nhanh tan, nên bón phân hữu cơ hoai mục có ủ nấm đối kháng vào đầu và giữa vụ.

*Các giải pháp cụ thể:

Thứ nhất: Bón phân cân đối và đầy đủ, bổ sung dinh dưỡng vi lượng, ưu tiên sử dụng các loại phân bón hữu cơ sinh học, phân tan chậm có tác dụng cung cấp dinh dưỡng từ từ. Khi bón lót bà con nên sử dụng phân hữu cơ được ủ hoai mục cùng với nấm đối kháng , chế phẩm AKH SUPER 500 có tác dụng phòng bệnh vàng lá thối rễ. Lượng bón phụ thuộc vào tuổi cây và năng suất, sản lượng thu hoạch từ vụ trước. Nếu bắt buộc sử dụng phân bón hóa học thì bà con nên sử dụng phân tổng hợp NKP loại chuyên dùng cho cây ăn quả, tuy nhiên cần bón đúng thời điểm và cân đối.

Đặc biệt để làm tăng sức đề kháng của cây, giúp cây phát triển cân đối bà con nên sử dụng chế phẩm sinh học AKH SUPER loại chuyên dùng cho cây ăn quả. Chế phẩm sinh học AKH SUPER vừa cung cấp đạm hữu cơ, khoáng vi lượng (Ca, Mg, Zn, Bo…), làm tăng tỷ lệ đậu quả, quả phát triển đồng đều ở giai đoạn đầu, phần cuống quả phát triển cân đối do được bổ sung đầy đủ Ca²⁺ giúp cuống quả trở nên dai hơn, chống lại điều kiện bất thuận của thời tiết rất tốt (mưa nhiều). Đặc biệt ở thời kỳ này bộ lá cần phát huy tối đa quang hợp để dinh dưỡng vận chuyển về quả đầy đủ và kịp thời, khi phun chế AKH SUPER qua lá, bộ lá được cung cấp đầy đủ và cân đối dinh dưỡng đặc biệt là trung-vi lượng như Cu, Zn, Mg…làm tăng hiệu suất quang hợp của cây (Mg là nhân diệp lục-Diệp lục là thành phần không thể thiếu trong quang hợp) từ đó giúp quả phát triển cân đối, giảm tối đa hiện tượng rụng quả sinh lý do thiếu dinh dưỡng cục bộ. Chế phẩm AKH SUPER được sử dụng như sau: Pha 10-15ml chế phẩm AKH SPUPER pha với 15 lít nước phun đều 2 mặt lá vào thời kỳ quả non, phun định kỳ 7-10 ngày/lần.

 

             

Chế phẩm nano canxi chống rụng hoa và quả non

 

Chế phẩm nano AKH super plus nuôi quả non phát triển (chế phẩm phân bón lá nano cao cấp)

Ngoài ra ở các thời kỳ nuôi quả và phát triển quả bà con cần bổ sung dinh dưỡng thông qua bộ rễ. Việc bón phân hóa học vào thời kỳ quả non là không hợp lý và tiềm ẩn rủi ro bật lộc. Vì vậy bà con nên sử dụng đậu tương nghiền có ngâm với AKH SUPER và bón vào tháng 3-6 âm lịch, khi bón có thể sử dụng thêm lân(AKH SUPER giúp đậu tương phân giải từ từ và an toàn, đặc biệt AKH SUPER sẽ hỗ trợ quá trình tiêu diệt nấm phythopthora và Fusarium – nấm gây bệnh vàng lá thối rễ).

Thời kỳ ra hoa đậu quả non nếu gặp điều kiện bất lợi về thời tiết như mưa ẩm, thời tiết âm u kéo dài bà con nên sử dụng kết hợp chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua + nano canxi cacbonat. Chế phẩm nano bạc đồng và nano đồng oxyclorua có tác dụng diệt nấm, vi khuẩn gây bệnh. Nano canxi cacbonat vừa bổ sung canxi cho cây, vừa có tác dụng chống mưa axít hại hoa quả non đồng thời nano canxi cacbonat còn thúc đẩy quá trình quang hợp của cây.

 

 

Vai trò của canxi đối với cây trồng, ưu điểm vượt trội của nano canxi và nano canxi cacbonat: Canxi là một dạng dinh dưỡng trung lượng rất quan trọng góp phần làm giảm rụng hoa, quả non trên bưởi và cam nói chung. Canxi được xem là chất "kết dính-chất keo xi măng" giữa các tế bào tầng rời giúp phần cuống bền vững hơn, bổ sung canxi đúng thời điểm - đúng liều lượng giúp hạn chế tối đa quá trình rụng quả sinh lý. Nhiều nơi bà con dùng nước vôi pha loãng phun cho cây để cung cấp canxi tuy nhiên sử dụng vôi thường khiến cho cây bị ngộ độc nếu dùng quá liều lượng, hơn nữa vôi có tính kiềm hóa cao làm cản trở quá trình hấp thu dinh dưỡng qua lá do đó làm mất cân bằng dinh dưỡng. Các dạng canxi bón qua lá tồn tại dạng Ca²⁺ nên khi phun qua lá sẽ bị kết tủa dạng Canxi cacbonat- dạng này cây không hấp thu được. Do đó giải pháp tốt nhất, hiệu quả nhất là sử dụng canxi nano cacbonat trong thời kỳ ra hoa đậu quả. Canxi nano cacbonat vừa cung cấp canxi cho cây vừa có tác dụng chống mưa axít. Canxi nano giúp nâng cao khả năng hấp thu qua lá, tăng hiệu quả sử dụng các nhóm dinh dưỡng khác, chống rụng quả non kịp thời, an toàn khi sử dụng.

Khi ở kích thước nano mét các hạt nano canxi cacbonat (N- CaCO₃₎ dễ dàng bám vào kẽ lá và phân hủy trong môi trường khí CO₂ tự nhiên và giải phóng CO₂ tăng đến 40% tại kẽ lá qua đó giúp cây nâng cao hiệu suất quang hợp và bổ sung canxi cho cây trồng đồng thời quá trình này còn trung hòa tác hại của mưa axít.

Thông thường cây có múi ra hoa đậu quả trùng với thời điểm Miền bắc có mưa phùn ẩm kéo dài, thiếu ánh sáng. Trong nước mưa thường có hàm lượng acid nhất định (H⁺). Chính hàm lượng axít dù nhỏ này (tích tiểu thành đại nếu mưa nhiều ngày) làm cho nhóm tế bào vỏ quả bị axít hóa (cháy quả) từ đó quả không thể phát triển tiếp được (đứng quả, không phát triển quả non), sau một thời gian ngắn chúng cũng sẽ bị rụng. Ngoài ra lượng axít trong mưa cũng làm cho Canxi trong tế bào tầng rời giảm mạnh (chúng bị hòa tan), cuống quả trở lên lỏng lẻo. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy thời kỳ cây ra hoa đậu quả canxi thường bị thiếu hụt do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong khi đó canxi là một nguyên tố dinh dưỡng trung lượng quan trọng cần bổ sung và không thể thiếu ở thời kỳ ra hoa đậu quả đối với bất kỳ cây ăn quả thân gỗ nào. Canxi được xem là “chất keo xi măng” kết dính các tế bào với nhau. Canxi làm tăng tính liên kết phần tầng rời cuống quả, giúp hạn chế hiện tượng rụng quả non (cơ bản Canxi sẽ làm dai cuống quả). Tuy nhiên thực tế cho thấy đa số bà con sử dụng phân bón lá có chứa Canxi(Ca), Magie(Mg), Kẽm(Zn) ở dạng ion - dạng muối 2⁺ như: Ca²⁺, Mg²⁺ , Zn²⁺. Các dạng này thường bị kết tủa ở dạng không tan ngay trên bề mặt lá do đó cây rất khó hấp thu gây nên hiện tượng thiếu hụt dinh dưỡng cục bộ. Đa số các dạng canxi hiện nay trên thị trường được bán dưới dạng phân bón lá có hỗn hợp với một số thành phần trung, vi lượng khác tuy nhiên các dạng canxi này hầu hết tồn tại dưới dạng ion (dạng muối có chứa Ca²⁺), khi phun qua lá các ion Ca²⁺ này thường bị các acid yếu như acid H₂CO₃ làm kết tủa ở dạng không tan, khó hấp thu (dạng bất động) theo cơ chế sau:

Trong không khí luôn tồn tại hơi ẩm (H₂O) và khí CO₂, chúng sẽ kết hợp với nhau tạo thành một acid yếu H₂CO₃. Sau đó H₂CO₃ lại bị phân ly nhanh thành H⁺ và CO₃^2-.

Quá trình 1: hơi nước và khí CO₂ kết hợp với nhau tạo thành axít

H₂O + CO₂ = H₂CO₃ (axít)

Quá trình 2: Axít H₂CO₃ tiếp tục bị phân ly tạo ra H⁺ (axít) + CO₃^2-

H₂CO₃ = 2H⁺ (axít) + CO₃^2-

Như vậy quá trình trên sẽ tạo ra hai hệ quả (hai tác hại):

Một là vỏ quả non và cuống quả bị acid hóa bởi H⁺ sinh ra từ quá trình trên làm cho quả non bị cháy và rụng

Nano-CaCO₃ + H₂CO₃ = Ca⁺² + 2CO₂↑ + H₂O

Như vậy khi sử dụng nano canxi cacbonat cho cây trồng thời kỳ ra hoa-đậu quả không những bổ sung canxi dễ hấp thu cho cây mà còn có tác dụng trung hòa tác hại của mưa axít, đồng thời cung cấp trực tiếp nguyên liệu quang hợp cho cây ngay tại bề mặt lá (khí CO₂) , qua đó tăng cường hiệu suất quang hợp của cây, giúp cây nuôi quả tốt hơn, hạn chế rụng quả.

Thứ hai: Cải tạo đất canh tác, giảm tích tụ nấm bệnh, ức chế quá trình phát sinh phát triển của nấm và vi khuẩn gây bệnh trong đất.

 

Nano canxi và nano bạc đồng khi sử dụng chung có thể hạn chế được hiện tượng nứt quả và bệnh vàng lá thối rễ trên cam đường canh

---------------------------------------

Bài viết tiếp theo: “Kỹ thuật bón phân cho cam đường canh”

Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn giải pháp chăm sóc cây ăn quả đặc sản

TRUNG TÂM PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP CÔNG NGHỆ CAO NANOTECH

Tư vấn kỹ thuật, ứng dụng công nghệ nano trong nông nghiệp:

ThS Phạm Công Khải - Hotline: 0976 804 678 * 01235 99 85 99

Email: nanobacsuper@gmail.com